หลากหลายความเป็นแม่ในภาพยนตร์

ขึ้นชื่อว่าผู้หญิงก็มักถูกคาดหวังถึงความเป็นแม่ ทั้งที่ความเป็นจริงอาจเป็นเพียงผู้ให้กำเนิด และไม่ได้สมบูรณ์แบบเสมอไป และนี่คืออีกครั้งที่ภาพยนตร์ถูกนำมาทบทวนบทบาทแม่ที่หลากหลาย ในกิจกรรมภาพยนตร์สนทนา

ภาระหนักที่ต้องแบกรับทุกปัญหาในบ้าน เมื่อสามีผู้อ่อนแอไม่พร้อมทำหน้าที่ สุนีย์ในฐานะแม่ จึงต้องสวมบทผู้นำแสดงความเข้มแข็งประคับประคองครอบครัว แม้แต่การจูงใจให้ลูกชายเลือกเดินตามเพศสภาพ บทบาทแม่ที่เสียสละอดทนเพื่อลูกทุกอย่างในรักแห่งสยาม ภาพยนตร์ปี 2550 ย้ำความเป็นแม่ให้ดูยิ่งใหญ่ตามขนบสังคมไทย ที่มักคาดหวังว่าคนเป็นแม่ต้องดูแลลูก หรือทำหน้าที่เติมเต็มความสมบูรณ์แบบของครอบครัว สวนทางกับแม่ของกังสดาล นางเอกในน้ำผึ้งขม ภาพยนตร์ปี 2517 ที่ขายลูกสาวด้วยสัญญาทาสให้คนรักเก่าเพื่อปลดหนี้

หลากหลายลีลาของแม่จากภาพยนตร์ ทั้งแม่ผู้ปกป้องลูกในเรื่องตลาดพรหมจารีย์ และเรื่องล่า รวมถึงแม่ที่ไม่ได้ให้กำเนิดแต่เป็นผู้เลี้ยงดูลูกอย่างดี จากหนังครอบครัวอารมณ์ดีปี 2539 The Birdcage นำแสดงโดยโรบิน วิลเลี่ยม และมาร์ติน เลนส์ ในบทชายรักชาย ที่สุดท้ายก็ได้รับการยอมรับในฐานะแม่ ถูกยกมาเป็นตัวอย่างสะท้อนความเป็นแม่ ซึ่งอาจไม่เป็นตามทัศนคติเสมอไป ในเวทีภาพยนตร์สนทนา หอภาพยนตร์ศรีศาลายา เปิดประเด็นที่แย้งกับการเชิดชูความเป็นแม่ไว้ในเพศหญิงเท่านั้น  อีกกิจกรรมที่จัดร่วมกับการฉายภาพยนตร์เนื้อหาเกี่ยวกับแม่ 20 เรื่องตลอดเดือนสิงหาคม

อาทิตย์ พงษ์พานิช นักวิชาการด้านวัฒนธรรมศึกษา กล่าวว่า แม้จริงแล้วมันมีแม่อยู่หลากหลาย แต่การเชิดชูความเป็นแม่มากเกินไป ไม่ต่างจากการตีกรอบความประพฤติให้ผู้หญิง ใครที่ทำไม่ได้ก็จะทำให้สังคมผิดหวัง แต่จริงๆ แล้วความเป็นแม่มันน่าจะเสนอตามความเป็นจริงที่มีอยู่บ้าง

สัณห์ชัย โชติรสเศรณี ผู้ช่วยผู้อำนวยการหอภาพยนตร์ กล่าวว่า แม่ในความคิดคนส่วนใหญ่มีไม่มีมุม เราอยากจะเปิดประเด็นนี้เพื่อให้เกิดความคิดที่แตกต่างหลากหลายในความเป็นแม่ที่มีหลายอย่างด้วย ไม่เป็นการกดดันผู้หญิงมากเกินไป 

เฉลิมเกียรติ ตรียินดี ผู้ชม กล่าวว่า ดูแล้วคิดถึงแม่ แต่ผมชอบเรื่องที่สรพงษ์เล่นเป็นลูก พิศมัยเป็นแม่ ลูกเป็นโจรปล้นเงินมาให้แม่ แม่ไม่รับมันบอกว่าแม่ควรเป็นอย่างไร

หลากหลายลีลาความเป็นแม่ในภาพยนตร์สะท้อนภาพสังคมแต่ละยุคสมัย เมื่อไม่พร้อมเป็นแม่จึงต้องทำแท้ง ชิ้นส่วนเด็กมากมายที่ถูกพบ และตกเป็นข่าวคือความจริงของสังคมในวันนี้ ถ่ายทอดในภาพยนตร์ศพเด็ก 2002  ซึ่งปีที่ผ่านมามีตัวเลขระบุว่าหญิงไทยท้องก่อนวัยอันควรสูงเป็นอันดับ 2 ของโลก เวทีภาพยนตร์สนทนาเป็นอีกพื้นที่แลกเปลี่ยนความคิดเห็น และนำเสนอมุมมองสร้างความเข้าใจ และเรียนรู้ปัญหาสังคมผ่านภาพยนตร์ จัดเป็นประจำทุกเดือนที่หอภาพยนตร์ศรีศาลายา