กสทช. หนุนกว่า 22 ครัวเรือน ใช้คูปองซื้ออุปกรณ์รับชมกระตุ้นเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิตอลทีวี
โดย ทับขวัญ หอมจำปา , จาตุรนต์ อำไพ
คณะกรรมการกิจการวิทยุกระจายเสียงและกิจการวิทยุโทรทัศน์ (กสทช.) มีมติเห็นชอบการออกคูปองแบบ 1 ครัวเรือน 1 ใบ ทั่วประเทศเมื่อวันที่ 14 มกราคม เพื่อซื้ออุปกรณ์รับชมแบบดิจิตอล"กล่องแปลงสัญญาณ" (set-top box) เพื่อกระตุ้นให้ผู้บริโภคกว่า 22 ล้านครัวเรือนเปลี่ยนผ่านสู่ระบบดิจิตอล โดยเม็ดเงินสนับสนุนจะมาจากการประมูลช่องดิจิตอลทีวีเชิงธุรกิจ 24 ช่อง เดือนก.ค.นี้
ผู้ประกอบการน่าจะมั่นใจในการเปลี่ยนผ่านเทคโนโลยีของผู้บริโภคมากขึ้น ถึงแม้มูลค่าคูปองจะถูกนำมากำหนดราคาตั้งต้นของการประมูลช่องรายการ ทำให้ภาระต้นทุน set-top box ถือว่ายังตกอยู่กับผู้ประกอบการช่องรายการเช่นเดิม แต่การออกคูปองเป็นแนวความคิดที่เป็นรูปธรรม แบ่งเบาภาระผู้ประกอบการในการจัดหา set-top box ให้ผู้บริโภคเอง และยังไม่มีความเสี่ยงของภาครัฐในการจัดหาเม็ดเงินสนับสนุนเหมือนที่เคยเป็นประเด็นในสหรัฐฯ ซึ่งจุดนี้จะช่วยกระตุ้นการเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิตอลได้อย่างรวดเร็ว สร้างความเชื่อมั่นให้แก่บริษัทโฆษณา และทำให้การประมูลน่าสนใจมากขึ้น
ต้องจับตาการหาจุดสมดุลของมูลค่าคูปองที่ทำให้ทั้งผู้บริโภคได้ประโยชน์สูงสุดและไม่ก่อให้เกิดภาระแก่ผู้ประกอบการมากเกินควร จากการวิเคราะห์พบว่า หากมูลค่าคูปองอยู่ระหว่าง 250-1,000 บาท ค่าประมูลตั้งต้นของผู้ประกอบการจะอยู่ระหว่าง 170-700 ล้านบาทสำหรับช่องปกติ และ 500-2,000 ล้านบาทสำหรับช่อง HD (รูปที่ 1) โดยหากคูปองมีมูลค่า 250 บาทต่อใบหรือต่ำกว่า มีแนวโน้มสูงที่ผู้บริโภคต้องชำระส่วนต่างเพิ่มอีกหลายเท่าตัว แต่หากคูปองมีมูลค่าสูงถึง 1,000 บาท ค่าประมูลต่อช่องจะอยู่ระดับหลักพันล้านบาทได้ อย่างไรก็ดี ราคากล่องแปลงสัญญาณอยู่ในช่วงขาลง และราคาต่อหน่วยจะลดลงได้มากเมื่อผลิตจำนวนมาก (economies of scale)
ขณะเดียวกัน ผู้ประกอบการช่องรายการยังคงต้องพึงพิจารณาถึงต้นทุนการเช่าโครงข่ายดิจิตอลทีวีประกอบไปด้วย ผู้ประกอบการช่องรายการยังคงจับตาดูการประมูลโครงข่ายดิจิตอลทีวีที่เลือนมาจากปลายปีที่แล้ว เพื่อรอความแน่ชัดของผู้เล่นด้านโครงข่ายว่าจะเป็นรายเดิมที่มีความพร้อมด้านโครงข่าย หรือรายใหม่ที่อาจยังต้องใช้ระยะเวลาและเงินทุนสร้างโครงข่าย ทำให้ผู้ประกอบการช่องรายการยังไม่สามารถประเมินต้นทุนและความคุ้มทุนได้อย่างชัดเจน
ธุรกิจที่เกี่ยวข้องควรเร่งทำความเข้าใจถึงข้อดีของเทคโนโลยีดิจิตอลเพื่อใช้ประโยชน์ให้เต็มที่ ในสภาพแวดล้อมที่การเปลี่ยนผ่านสู่ระบบดิจิตอลกำลังดีขึ้นเช่นนี้ ธุรกิจเกี่ยวเนื่องควรคว้าโอกาสให้ได้ก่อนใคร โดยเฉพาะธุรกิจอุปกรณ์โทรทัศน์ที่จะได้ประโยชน์จากการออกคูปองอย่างชัดเจน เพราะผู้บริโภคจะสามารถเลือกซื้ออุปกรณ์ให้ตรงตามความต้องการได้ ในขณะที่วิธีให้ผู้ประกอบการแจก set-top box นั้น ผู้บริโภคอาจได้สินค้าที่ราคาต่ำสุดเนื่องมาจากการควบคุมต้นทุนของผู้ประกอบการ
อาจยังมีความจำเป็นที่รัฐบาลต้องออกเงินสนับสนุนเพิ่มเติมเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ทั้งผู้บริโภคและผู้ประกอบการ นอกจากจะนำรายได้จากการประมูลมาอุดหนุนค่า set-top box ให้แก่ผู้บริโภคแล้ว ภาครัฐอาจต้องเพิ่มเม็ดเงินสนับสนุนค่า set-top box โดยตรงเพื่อเร่งการเปลี่ยนผ่านของผู้บริโภค และไม่นำมาคิดรวมในการตั้งค่าประมูลเพื่อไม่ให้กระทบความน่าลงทุน