ผู้ชมนานาชาติร่วมสำรวจ ผี ร่วมสมัย กับนิทรรศการโดยศิลปินไทยในลอนดอน “GHOST NOWHERE ผี ณ ที่นี้”

เพิ่งเปิดงานไปเมื่อวันอาทิตย์ที่ 3 พฤศจิกายนที่ผ่านมา สำหรับนิทรรศการศิลปะที่ท้าให้ผู้ชมมาร่วมสำรวจผี จัดโดยเครือข่ายศิลปินไทยในลอนดอน หรือ TAIL (THAI ART INITIATIVE IN LONDON) งานได้รับการตอบรับอย่างดีจากผู้ชมทั้งชาวไทยและต่างประเทศ และเปิดแสดงถึงวันเสาร์ที่ 9 พฤศจิกายนนี้ ชวนคนดูมาร่วมฟังการพูดคุยจากเหล่าศิลปินก่อนปิดงาน

นิทรรศการ ผี ณ ที่นี้ ได้สร้างบทสนทนาและบอกเล่าเรื่องราวผ่านผลงานทัศนศิลป์ ไม่ว่าจะเป็นงานภาพถ่าย งานอิลลัสเตรชั่น งานจิตรกรรม งานประติมากรรม งานจัดวางสื่อผสม และงานแสดง ที่สรรค์สร้างขึ้นโดยศิลปินไทยรุ่นใหม่ 11 ท่าน ได้แก่ ปณชัย ชัยจิรรัตน์, วิรุนันท์ ชิตเดชะ, สิรญา อินทรครรชิต, คณิตา มีชูบท, โอ๊ต มณเฑียร, พรเทพ เพิ่มทรัพย์หิรัญ, สุวรรณา พร้อมตั้งตระกูล ร่วมด้วย ชาริฟ โลนา, นรรัตน์ สุขสมสถาน, วาฑิต ตั้งใจ, จิรวัฒน์ เอื้อสังคมเศรษฐ์ และ ปรัชญพร วรนันท์ 

หลังจากครั้งที่แล้ว TAIL ได้จัดนิทรรศการในคุก (ติดตามอ่านได้ที่ http://news.thaipbs.or.th/content/นิทรรศการ-โรงพัก-ผ่านพ้น-ผู้ชมไทย-เทศคับคั่ง) ครั้งนี้ TAIL ได้รับเชิญจากทาง Southeast Asian Arts Festival London 2013 หรือ SEA ARTS FEST เทศกาลแลกเปลี่ยนศิลปวัฒนธรรมครั้งแรกที่จัดขึ้นที่กรุงลอนดอน ให้ TAIL เข้ามาร่วมสร้างความเผ็ดร้อนแบบอาเซี่ยนและเปลี่ยน ‘บ้าน’ ธรรมดาๆในลอนดอน ให้เป็นพื้นที่ที่น่าค้นหา ท้าให้คนมาสำรวจ ทาง TAIL ได้เปลี่ยนบ้านให้เป็นที่จัดแสดงงาน โดยแนวคิดหลักของนิทรรศการให้ความสำคัญกับระยะทางระหว่างความกลัวกับความเชื่อเรื่องผี และการตีความใหม่เกี่ยวกับผี ภายใต้เงื่อนไขของเวลา และสถานที่ “ณ (ปัจจุบันกาล)” (now) และ “(ณ) ที่นี้” (here) คิวเรตโดยสุภาพร สูตรสุวรรณ

งานเปิดนิทรรศการหรือ Private View ที่ผ่านไปแล้วนั้น ทำให้บ้านอัดแน่นไปด้วยคนหลากเชื้อชาติ ทั้งฝรั่งและเอเชี่ยนกว่า 200 ชีวิต ที่แม้ ‘บ้าน’ ที่จัดงานจะอยู่ไกลเดินทางไม่สะดวกขนาดไหน ก็ยังมาสนับสนุนและให้กำลังใจศิลปินไทยและศิลปินเอเชียชาติอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็น มาเลเซีย อินโดนีเซีย สิงคโปร์ ที่แสดงงานอยู่ภายในบ้านหลังเดียวกัน

บรรยากาศเต็มไปด้วยความอบอุ่นและอบอวลไปด้วยบทสนทนาเรื่องผีๆ ถือเป็นการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมแบบไม่เป็นทางการได้น่าสนใจ

จากภาพรวมของผลงานทั้งหมด แบ่งได้หลักๆเป็นงานงานคอนเซ็ปชวลและงานเดคอเรทีฟที่มีไอเดียตอบสนองต่อคอนเซ็ปต์หลัก ถือเป็นการผสมผสานเพื่อให้เกิดการเข้าถึงคนดูที่หลากหลาย และเป็นมิตรกับคนดูทุกระดับ ทุกเชื้อชาติ และทุกภาษา โดยเปิดให้ตีความโดยอิสระผ่านการเซ็ทคอนเซ็ปต์ที่กว้างพอจะให้เกิดพื้นที่แลกเปลี่ยนความคิดทั้งระหว่างตัวงานศิลปะแต่ละชิ้นเอง และศิลปะกับคนดูได้ อีกทั้งยังเล่นกับความบ้านๆ ของตัวบ้านที่ใช้จัดแสดงอีกด้วย

ตัวอย่างชิ้นงานบางส่วนของ ผี ณ ที่นี้ มา ณ ที่นี้

งานคอนเซ็ปช่วลของ นรรัตน์ สุขสมสถาน ที่นำเอาภาพถ่ายที่ใช้หน้างานศพของคนในครอบครัวมาทำใหม่ มากกว่าการระลึกถึง แต่คือการมองผีแบบให้คุณและสะท้อนความทรงจำและช่วงเวลาที่ขาดหาย ที่เธอไม่ได้ไว้อาลัยขณะที่ญาติของเธอได้จากไปในวันที่เธออยู่ไกลบ้าน

วิรุนันท์ ชิดเดชะ กับผลงานทดลองผ่านฟิล์มสไลด์ว่าด้วยเรื่อง 10 วิธีการเห็นผี ตั้งคำถามกับเรื่องบริบท ณ ที่นี้ (here) อย่างท้าทายว่า หากผีคือสัญญะและภาษาสากล ความเชื่อเรื่องการเห็นผีแบบไทยๆ เมื่อนำมาทำจริงๆในบริบทใหม่ ที่ต่างวัฒนธรรม ต่างภาษา จะมีปรากฏการณ์เหนือธรรมชาติอะไรให้เขาและเหล่าคนดูได้สัมผัสหรือไม่ 

งานของ ปณชัย ชัยจิรรัตน์ เล่นกับตรรกะของผีกระสือ ผีที่เป็นภาพจำแห่งการโชว์ภายในสู่ภายนอก ตัวงานอ้างอิงทฤษฎี Uncanny ของซิกมันด์ ฟรอยด์ ที่พูดถึงความผิดที่ผิดทาง ข้างในข้างนอก สิ่งเจือปน และการออกจากร่าง ประกอบการสร้างงาน ผ่านการเลือกวัสดุที่ล้วนอยู่นอกบ้านหรือถูกซ่อนไว้ในโลกปกติ แต่กลับเอามาสร้างเป็นงานและวางอยู่ในบริบทบ้าน โดยมีรูปลักษณ์ที่นึกไปได้ถึงผีกระสือ 

นอกจากนี้ยังมีงานที่ไม่ได้เน้นแค่สวยงาม หากมีไอเดียเรื่องราวเกี่ยวกับผีที่ตีความผ่านประสบการณ์ส่วนตัวได้อย่างน่าสนใจ ขอพูดถึงศิลปินที่ทำงานอิลัสเตรชั่นอย่าง โอ๊ต มณเฑียร ได้ตั้งคำถามและสำรวจความเชื่อมโยงระหว่างพิธีกรรมต่างๆ ที่เขาพบเห็นและศึกษา และอัตลักษณ์ที่ได้รับอิทธิผลจากบรรพบุรษผ่านกาลเวลาที่เปลี่ยนแปลง เล่า Narrative illustration ที่มีความยาวชิ้นงานถึง 3 เมตร อัดแน่นด้วยความงามและเรื่องราวที่เปี่ยมจินตนาการ

 
สำหรับผู้ชมที่อยู่เมืองไทย TAIL มีภาพงานมาให้ดูกันครบทุกชิ้นงาน โดยติดตามผลงานได้ที่www.facebook.com/ThaiArtInitiativeinLondon และสำหรับผู้ชมที่อยู่ลอนดอน ยังมีเวลาสัมผัสประสบการณ์จริง ณ งานจริง ถึงวันเสาร์ที่ 9 พฤศจิกายนนี้ โดยมีโปรแกรมที่สำคัญอย่าง TAIL ARTIST TALK ที่จะเปิดประเด็นพูดคุยโดยคิวเรเตอร์ วิภาช ภูริชานนท์ พร้อมเหล่าศิลปินที่ร่วมงานกับ TAIL ในครั้งนี้ เริ่มพูดคุยตั้งแต่เวลา 16:00-17:00 น. (ตามเวลาท้องถิ่น) โดยไม่เสียค่าใช้จ่ายใดๆ
 
นิทรรศการ GHOST NOWHERE ผี ณ ที่นี้
เปิดแสดง 3-9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2556
สถานที่จัดแสดง 100 Blurton Road E5 0NH
เวลา 12:00-18:00 น.
TAIL ARTIST TALK เสาร์ที่ 9 พฤศจิกายน 16:00-17:00 น.