ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ในช่วงบ่ายวันนี้ (7ธ.ค.2559) สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หรือ สสวท. กระทรวงศึกษาธิการ เตรียมแถลงผลการประเมินปิซ่า (PISA) ซึ่งเป็นการวัดศักยภาพการคิดวิเคราะห์ของเด็กไทย หลังการสอบครั้งล่าสุดปี 2558 ที่เพิ่งมีการรายงานผลออกมา พบว่าเด็กไทยได้คะแนนต่ำกว่าการทดสอบครั้งก่อน และยังต่ำกว่าค่าเฉลี่ย
โครงการประเมินนักเรียนร่วมกับนานาชาติหรือ ปิซ่า 2015 หรือ ปี พ.ศ. 2558 เปิดเผยผลการประเมินนักเรียนที่เข้าสอบทั้งหมด 72 ประเทศ พบว่าทักษะด้านวิทยาศาสตร์ ทักษะการอ่าน และทักษะด้านคณิตศาสตร์ของประเทศไทย มีคะแนนลดลง จากการสอบครั้งก่อน เมื่อปีพ.ศ.2555 โดยทักษะด้านวิทยาศาสตร์ ได้ 421 คะแนน จากเดิมที่เคยได้ 444 คะแนน ทักษะการอ่าน 409 คะแนน จากเดิม 441 คะแนน ขณะที่ทักษะด้านคณิตศาสตร์ ได้ 415 คะแนน จากเดิมที่ได้ 427 คะแนน
โดยคะแนนเฉลี่ยทุกด้านของไทยในการสอบปิซ่าครั้งนี้ ต่ำกว่าการสอบครั้งก่อนหน้าเมื่อ 3 ปีก่อน และต่ำกว่าค่าเฉลี่ยของกลุ่มประเทศในองค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา หรือ โออีซีดี
สำหรับประเทศไทยเป็นหนึ่งในกว่า 70 ประเทศ ที่เข้าร่วมโครงการประเมินปิซ่า มาตั้งแต่ปี 2543 แต่แนวโน้มการประเมินที่ผ่านมา 5 ครั้งของไทยได้คะแนนต่ำลงต่อเนื่อง
รศ.ประภาภัทร นิยม อดีตสมาชิกสภาปฏิรูปแห่งชาติด้านการศึกษา มองว่า เด็กไทยไม่คุ้นเคยกับรูปแบบประเมินศักยภาพ การคิด วิเคราะห์ขั้นสูง ตามรูปแบบที่ปิซ่าใช้ประเมิน จากการจัดการเรียนการสอนแบบเดิมๆ คือเน้นเฉพาะความจำ ทำให้การคาดหวังผลประเมินที่สูงขึ้นไม่ใช่เรื่องง่าย
อดีตสมาชิก สปช. ด้านการศึกษา บอกว่า ปัญหาการผลิตครูยังเป็นอีกปัจจัยที่เห็นว่า ยังไม่ได้ให้ความสำคัญต่อการปลูกฝัง ทักษะการสอนเชิงคิดวิเคราะห์ มีผลให้ครูผู้สอน ไม่สามารถประยุกต์การสอนให้สอดคล้องกับการเรียนการสอนรูปแบบใหม่ๆ
ขณะที่ภาคส่วนที่เกี่ยวข้องก็ไม่ได้นำผลประเมินปิซ่าที่ผ่านมา ไปสู่แนวทางแก้ปัญหาการศึกษาอย่างจริงจัง รูปแบบจัดการศึกษาของไทยที่ผ่านมาที่เน้นการท่องจำเป็นหลัก
สำหรับวัตถุประสงค์การประเมินปิซ่า เพื่อประเมินคุณภาพระบบการศึกษาต่อการเตรียมพร้อมประชาชนให้มีศักยภาพ และความสามารถพื้นฐานในการใช้ชีวิต โดยจะประเมินทุกๆ 3 ปี โดยสุ่มตัวอย่างนักเรียนอายุ 15 ปี จากสถานศึกษาทุกสังกัด ประเมินจากแบบทดสอบสมรรถนะการคิดวิเคราะห์ขั้นสูงใน 3 ด้าน คือ การอ่าน คณิตศาสตร์ และ วิทยาศาสตร์