ไทยตั้งเป้าลด "ขยะพลาสติก" 50% ภายในอีก 9 ปี

ทช.ดึงคนไทยร่วมลดใช้ถุงพลาสติกเหลือคนละ 2 ใบต่อวัน ขอความร่วมมือบริษัทผลิตถุงใช้เม็ดพลาสติกย่อยสลายได้ ตั้งเป้าปี 2570 หรือนับถอยหลังอีก 9 ปี ต้องลดขยะทะเล ร้อยละ 50 พร้อมงัดมาตรา 17 ห้ามใช้พลาสติก "เกาะไข่-เกาะมันนอก"

วันนี้ (9 มิ.ย.2561) นายจตุพร บุรุษพัฒน์ อธิบดีกรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง (ทช.) กล่าวว่า การจัดกิจกรรมวันทะเลโลกในครั้งนี้ ทช. มีความมุ่งหวังที่จะให้เกิดกระแสการรักษ์โลก โดยการลด ละ เลิกผลิตขยะที่ไม่จำเป็น จนทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างเป็นรูปธรรมและยั่งยืน โดยใช้เหตุการณ์วาฬนำร่องครีบสั้นเกยตื้นตาย ที่จ.สงขลา ซึ่งมีสาเหตุจากกินขยะพลาสติกถึง 8 กิโลกรัมและตาย เป็นบทเรียนให้เห็นถึงโทษของขยะที่ถูกทิ้งลงในทะเล ทั้งนี้กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้ให้ความสำคัญและกำหนดเป็นนโยบายเร่งด่วน

ทช.ได้ดำเนินการและมีแผนงานรองรับในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้ครอบคลุมทุกด้านที่เกี่ยวข้อง แบ่งเป็น 3 ระยะคือ แผนระยะสั้น ได้แก่ การประชุมระดับอาเซียน เรื่องการลดปริมาณขยะทะเลในกลุ่มประเทศอาเซียนเมื่อช่วงเดือน พ.ย.2560 เพื่อสร้างความร่วมมือในการจัดการปัญหาขยะทะเลในภูมิภาคอาเซียน เพื่อนำเสนอต่อ ครม.และร่วมกับเครือข่ายประชาชนในการจัดการขยะตกค้างชายหาด

แผนระยะกลาง ได้ดำเนินโครงการชายหาดปลอดบุหรี่และไร้ขยะในพื้นที่ชายหาดสำคัญ 24 แห่ง ใน 15 จังหวัด การเพิ่มประสิทธิภาพในการช่วยชีวิตสัตว์ทะเลหายาก และแผนระยะยาวได้ลงนามความร่วมมือโครงการภาครัฐ ภาคธุรกิจ และภาคประชาชนเพื่อจัดการปัญหาขยะและการใช้พลาสติกอย่างยั่งยืน พร้อมจัดการฐานข้อมูลพลาสติกในประเทศเพื่อการจัดการและแก้ไขปัญหาอย่างเป็นรูปธรรม และจัดการขยะพลาสติกอย่างครบวงจร ตั้งเป้าลดขยะพลาสติกในทะลให้ได้ร้อยละ 50 ภายในปี 2570

ใช้มาตรา 17 ห้ามพลาสติกขึ้นเกาะท่องเที่ยว

อธิบดี ทช. กล่าวว่า นอกจากนี้ คนไทยใช้ถุงพลาสติก 45,000 ล้านใบต่อปี เฉลี่ย 1 คน ใช้ถุงพลาส ติกวันละ 8 ใบ โดยขยะทะเล ร้อยละ 80 มาจากบนบก และขยะพลาสติก ร้อยละ 30 หรือ 300,000-400,000 ตัน มีโอกาสไหลลงทะเล ทั้งนี้ ได้ขอความร่วมมือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ร่วมรณรงค์และขอความร่วมมือผู้ค้าในตลาดสด ที่อยู่ใกล้เคียงทะเล 23 จังหวัด ให้ลดการใช้ถุงพลาสติก เบื้องต้นได้ผลตอบรับที่ดี จากผู้ค้าในหลายพื้นที่ เช่น จ.สุราษฎร์ธานี มีการนำถุงพลาสติกที่ย่อยสลายได้แจกจ่ายผู้ค้า

อีกมาตรการที่สำคัญในปีนี้ คือ ลดการใช้ หรือนำถุงพลาสติกเข้าไปในบางพื้นที่ เช่น ห้ามนำถุงพลาสติกเข้าไปในพื้นที่อุทยานแห่งชาติทั่วประเทศ ป่าชายเลน หน่วยงานราชการบางแห่ง โดยในส่วนของทช.จะใช้มาตรา 17 ของกฎหมายส่งเสริมและบริหารจัดการทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่งพ.ศ.2558 นำร่องห้ามใช้พลาสติกในเกาะท่องเที่ยวนำร่องที่เกาะไข่ใน ไข่นอก ไข่นุ้ย จ.พังงา และเกาะมันใน เกาะมันนอก จ.ระยอง

โดยก่อนหน้านี้ เมื่อวันที่ 1 ก.พ.ที่ผ่านมา ทช.ได้ลดขยะประเภทก้นบุหรี่ ที่ถูกทิ้งตามชายหาดสำคัญ 24 แห่งใน 15 จังหวัดมาแล้วโโยใช้มาตรา 17 เช่นกัน พบว่าได้รับความร่วมมืออย่างดี ซึ่งมาตรการนี้เกิดขึ้นเพราะก้นกรองบุหรี่ เป็น 1 ใน 10 ขยะที่พบถูกทิ้งลงทะเล

ดึงตลาดสด-คนไทยลดใช้ถุงพลาสติก

นายจตุพร กล่าวอีกว่า นอกจากนี้ยังพบว่าตลาดสด อ.ต.ก. ที่เตรียมลดใช้ถุงพลาสติกอย่างจริงจังในปี 2562 รวมถึงห้างสรรพสินค้า และร้านสะดวกซื้อหลายแห่ง ได้ให้ความสำคัญกับการลดใช้ถุงพลาสติก ตั้งเป้าให้เหลือการใช้คนละไม่เกิน 2 ใบต่อวัน ส่วนการจขัดการขยะจากบนบกลงไปทะเลนั้น ขณะที่ทาง ทช.และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอยู่ระหว่างการศึกษาและพัฒนานวัตกรรมทุ่นกักขยะ ดักขยะจากแม่น้ำ ลำคลอง ก่อนลงสู่ทะเล นำร่อง 2 พื้นที่ ได้แก่ ปากแม่น้ำเจ้าพระยา และท่าจีน และต่อไปจะขยายไปยังแม่น้ำสายอื่นๆด้วย

“ขยะทะเล เกือบ 20% เป็นถุงพลาสติก รองลงมาเป็นถุงพลาสติก ขยะไม่มีวีซ่า มีโอกาสที่ขยะจากต่างประเทศจะไหลเข้ามาในไทย ชี้ให้เห็นว่าทั้งโลกต้องร่วมมือกัน”

ข้อมูลจากกรมควบคุมมลพิษ พบว่า ปี 2559 มีขยะมูลฝอยในพื้นที่ 23 จังหวัดชายทะเล จำนวน 10.78 ล้านตัน โดยเป็นขยะพลาสติก 1.3 ล้านตัน ซึ่งมีการจัดการที่ถูกต้อง ร้อยละ 74 หรือ 960,000 ล้านตัน ส่วนอีก 340,000 ล้านตัน จัดการไม่ถูกต้อง ทำให้มีโอกาสตกค้างบริเวณชายหาดและถูกพัดพาลงสู่ทะเล

สำหรับขยะทะเลที่พบมากที่สุดในไทย ได้แก่ อันดับ 1 ร้อยละ 18 เป็นถุงพลาสติก รองลงมา ขวดน้ำดื่มพลาสติก ร้อยละ 17 ขวดน้ำดื่มแก้ว ร้อยละ 11 โฟม ร้อยละ 9 หลอด ร้อยละ 5, เศษเชือก ร้อยละ 4 กระป๋องน้ำ ร้อยละ 4 และเศษอวน ฝา ถุงก๊อบแก๊บ ก้นบุหรี่ พบแต่ละชนิด ร้อยละ 3