วันนี้ (17 พ.ย.2562) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า บริเวณแม่น้ำโขงช่วงเหนือบริเวณปากอู เมืองหลวงพระบางในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ประมาณ 6 กิโลเมตร ในที่ปัจจุบันเริ่มมีการปักธงสีเหลือง เพื่อศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อม ซึ่งอนาคตอาจจะมีการก่อสร้างเขื่อนเหนือเมืองหลวงพระบางเกิดขึ้น
แม้จะอยู่ขั้นตอนการศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อม นายนิวัติ ร้อยแก้ว ประธานกลุ่มรักษ์เชียงของ ระบุว่า หากมีการก่อสร้างเขื่อนหลวงพระบาง จะส่งกระทบและซ้ำเติมระบบนิเวศแม่น้ำโขง ที่ส่งผลกระทบชัดเจน คือการสร้างเขื่อน 11 แห่งในประเทศจีนที่ส่งผลกระทบการขึ้นลงของน้ำในแม่น้ำโขง หรือการสร้างเขื่อนไซยะบุรี ที่เป็นส่วนหนึ่งทำให้น้ำโขงใต้เขื่อนมีน้ำน้อยและประสบปัญหาน้ำโขงแห้งอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน
นิวัติ ร้อยแก้ว ประธานกลุ่มรักษ์เชียงของ
นิวัติ ร้อยแก้ว ประธานกลุ่มรักษ์เชียงของ
หวั่นสร้าง "เขื่อนหลวงพระบาง" กระทบเมืองมรดกโลก
นอกจากนี้ ประธานกลุ่มรักษ์เชียงของ ยังระบุว่าหากมีการสร้างเขื่อนหลวงพระบางเกิดขึ้น ยังอาจจะส่งผลกระทบโดยตรงกับเมืองมรดกโลกเมืองหลวงพระบาง เพราะจะกระทบวิถีชีวิตของคนในเมืองที่ผูกพันกับแม่น้ำโขง ซึ่งอาจนำมาซึ่งการถูกถอนการเป็นเมืองมรดกโลกได้
ปัจจุบัน แม่น้ำโขงในในสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว มีการสร้างเขื่อนไซยะบุรี กั้นแม่น้ำโขงแล้ว 1 แห่ง และยังมีโครงการก่อสร้างเขื่อนในแม่น้ำโขงมากกว่า 7 แห่ง เช่น เขื่อนปากแบง เขื่อนปากลาย โดยหนึ่งในนั้นคือเขื่อนหลวงพระบาง
ระดับน้ำแม่น้ำโขงใน อ.เชียงแสน ลึกเฉลี่ย 1-2 เมตร
ขณะที่ผลกระทบจากการสร้างเขื่อนในจีน ปัจจุบันระบายน้ำจากเขื่อนเพียงประมาณ 800 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที ซึ่งปกติจะต้องระบายน้ำ 1,200 ลูกบาศก์เมตรต่อวินาที ถึงจะเพียงพอกับการเดินเรือและรักษาระบบนิเวศ ทำให้แม่น้ำโขงตอนบนบริเวณ อ.เชียงแสน จ.เชียงราย ระดับน้ำแม่น้ำโขงลึกเฉลี่ยเพียง 1-2 เมตรเท่านั้น ซึ่งกระทบต่อเรือขนส่งสินค้าขนาดใหญ่ ไม่สามารถขนสินค้าไปยังตอนใต้ของจีนได้ เพราะระดับน้ำตื้นและมีโขดหิน เนินทรายจำนวนมาก
ชาวประมงจับปลาได้น้อยลง เหตุปีนี้น้ำน้อยกว่าทุกปี
ส่วนชาวประมงที่เคยหาปลาที่บ้านสบคำใน อ.เชียงแสน ก็ได้รับผลกระทบเช่นเดียวกันปลาที่จับได้น้อยลง เพราะปีนี้น้ำน้อยกว่าทุกปี และกระแสน้ำโขงที่ผันผวนขึ้นลงไม่เป็นธรรมชาติ ทำให้ปลาเริ่มหายไปและจับได้น้อยลงมากกว่าครึ่งหนึ่งที่เคยจับได้ก่อนการสร้างเขื่อนในจีน
สำหรับการแก้ปัญหาแม่น้ำโขง โดยเฉพาะปัญหาระดับแม่น้ำโขงที่ลดต่ำกว่าในรอบ 50 ปี คณะกรรมการร่วมของคณะกรรมาธิการแม่น้ำโขง หรือ เอ็มอาร์ซี ซึ่งประกอบด้วย 4 ประเทศ ได้แก่ ลาว เวียดนาม กัมพูชา และไทย ได้ประชุมหารือกันที่กรุงเวียงจันทน์ สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว เมื่อวันที่ 4-5 พ.ย.ที่ผ่านมา โดยประเด็นสำคัญที่มีการหารือร่วมกัน โดยเฉพาะสถานการณ์ภัยแล้งของแม่น้ำโขง และระดับน้ำขึ้นลงอย่างผิดปกติ โดยที่ประชุมทั้ง 4 ประเทศ มีเจตนารมณ์ร่วมกันเร่งแก้ไขปัญหาทั้งภัยธรรมชาติ และการบริหารจัดการเขื่อนในลำน้ำโขงร่วมกัน