“เจ้าพระยา" - "แม่ปิง" ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะชื่อไทย

เมื่อวันที่ 19 ธ.ค.2562 สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ เปิดเผยว่า ประกาศอย่างเป็นทางการจากสหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ (IAU) รับรองชื่อภาษาไทยของดาวฤกษ์ WASP-50 และดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ WASP-50b ได้แก่ “เจ้าพระยา” และ “แม่ปิง” สองแม่น้ำสายหลักของไทย สอดคล้องกับตำแหน่งของระบบดาวที่อยู่ในกลุ่มดาวแม่น้ำ

กิจกรรม “ตั้งชื่อไทยให้ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ” จัดขึ้นเพื่อร่วมเฉลิมฉลองครบรอบ 100 ปี สหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติ ในกิจกรรม “The IAU100 NameExoWorlds” เปิดโอกาสให้ประเทศต่างๆ ทั่วโลก มีส่วนร่วมในการตั้งชื่อระบบดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ โดยสหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติพิจารณาเลือกระบบดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะที่สามารถสังเกตการณ์ได้จากประเทศนั้น และให้ประเทศที่เข้าร่วมจัดกิจกรรมเฟ้นหาชื่อที่เหมาะสม จากนั้นนำเสนอไปยังสหพันธ์ดาราศาสตร์นานาชาติเพื่อให้คณะกรรมการอำนวยการจัดกิจกรรมดังกล่าวพิจารณาอีกครั้ง

สำหรับชื่อ “เจ้าพระยา (Chaophraya)-แม่ปิง (Maeping)” ที่ประเทศไทยเสนอไป ชื่อที่มีคะแนนโหวตสูงสุดในประเทศไทย โดยผู้เสนอชื่อคือ น.ส.ดวงรัตน์ วิเชียรศรี

กิจกรรมครั้งนี้มีประเทศที่เข้าร่วมทั้งสิ้น 112 ประเทศ และผู้เข้าร่วมกิจกรรมทั่วโลกกว่า 780,000 คน สร้างความตื่นตัวและทำให้ผู้คนทั่วโลกได้ตระหนักว่าเราเป็นเพียงส่วนหนึ่งของเอกภพอันกว้างใหญ่ อีกทั้งยังช่วยสร้างแนวคิดที่ชัดเจนสำหรับการตั้งชื่อให้ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะที่อาจค้นพบในอนาคตด้วย

 

ก่อนหน้านี้ สถาบันวิจัยดาราศาสตร์แห่งชาติ ได้เปิดรับการเสนอชื่อของทั้งดาวฤกษ์และดาวเคราะห์จากประชาชนทั่วไป ก่อนจะคัดเลือก 3 ชื่อที่เข้ารอบมาให้โหวตเลือก ได้แก่

1. เจ้าพระยา และ แม่ปิง

2. ประกายแก้ว และ ประกายดาว

3. ฟ้าหลวง และ ฟ้าริน

และจากการโหวต ชื่อของเจ้าพระยาและแม่ปิง ก็ได้รับคะแนนโหวตสูงสุด เกือบ 4,000 คะแนน ก่อนที่จะถูกนำมาตั้งอย่างเป็นทางการโดย IAU 

สำหรับแนวคิดการตั้งชื่อจากผู้เสนอชื่อนั้นคือ เนื่องจากดาวทั้งสองอยู่ในกลุ่มดาวแม่น้ำ และแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นแม่น้ำสายหลักของประเทศไทยซึ่งเกิดจากการไหลรวมของแม่น้ำแม่ปิง วัง ยม และน่าน ในอนาคตหากพบดาวเคราะห์เพิ่มเติมก็สามารถตั้งชื่อเป็นแม่น้ำสายอื่น ๆ ได้อีก

 

ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะและดาวฤกษ์แม่

ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ WASP-50b ถูกค้นพบในปี พ.ศ. 2554 ภายใต้โครงการ Wide Angle Search for Planets (WASP) ด้วยวิธีการผ่านหน้า (Transit Method) จัดเป็นดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะประเภทดาวพฤหัสบดีร้อน (Hot Jupiter) ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะดวงนี้ โคจรรอบดาวฤกษ์แม่ WASP-50 ซึ่งเป็นดาวฤกษ์สีเหลือง ประเภทเดียวกับดวงอาทิตย์ อยู่บริเวณทางใต้ของกลุ่มดาวแม่น้ำ (Eridanus) ห่างจากระบบสุริยะประมาณ 750 ปีแสง ปัจจุบัน ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ WASP-50b ยังคงเป็นบริวารดวงเดียวที่โคจรรอบดาวฤกษ์แม่ดวงนี้

 

 

 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

ชวนโหวตชื่อไทย "ดาวฤกษ์แม่ -ดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ"