หมู่บ้านวังผา ต.แม่จะเรา อ.แม่ระมาด จ.ตาก มีประชากรที่เป็นคนไทยพลัดถิ่นอาศัยอยู่ราว 200 คน ทั้งหมดเคยเป็นคนไร้สัญชาติมาก่อน และเริ่มทยอยได้สัญชาติไทยตั้งแต่ปี 2558 เป็นต้นมา เมื่อได้สัญชาติไทยแล้ว กลับพบว่ายังมีปัญหาอื่นตามมาจากขั้นตอนการขอสัญชาติไทย
ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา นายปั๋น ทาสุข ชาวบ้านวังผา ต.แม่จะเรา อ.แม่ระมาด จ.ตาก เคยยื่นเรื่องขอสัญชาติไทยหลายครั้ง แต่ด้วยความล่าช้าของกระบวนการพิจารณา นายปั๋นจึงหันไปใช้วิธีพิสูจน์สัญชาติโดยการตรวจดีเอ็นเอกับญาติที่เป็นคนสัญชาติไทย จนได้สัญชาติไทยเมื่อปี 2561
ปัญหาคือ แม้นายปั๋นได้รับสัญชาติไทยแล้ว แต่คำร้องที่ยื่นไปก่อนหน้านี้กลับไม่ถูกยกเลิก และค้างอยู่ในระบบจนผ่านการพิจารณาในภายหลัง ทำให้ชื่อของนายปั๋น ทาสุข ถูกบันทึกอยู่ในระบบทะเบียนบ้าน ท.ร.14 ทั้ง 2 ชื่อ ทั้งที่เป็นบุคคลคนเดียวกัน
นายอินตา ทาสุก ลูกชายของนายปั๋นเคยติดต่อที่ว่าการอำเภอแม่ระมาดให้จำหน่ายชื่อของนายปั๋นออกจากระบบ แต่เจ้าหน้าที่แจ้งว่าไม่สามารถทำได้
แก้ไม่ได้เพราะนามสกุลของทั้งสองรายชื่อไม่ตรงกัน นามสกุลทาสุขในรายชื่อแรกสะกดด้วยตัวอักษร ข.ไข่ ส่วนอีกรายชื่อหนึ่งสะกดด้วยตัวอักษร ก.ไก่ ทำให้ระบบแจ้งว่าเป็นคนละคนกัน ชื่อของนายปั๋นจึงยังค้างอยู่ในระบบทั้ง 2 ชื่อ จนถึงทุกวันนี้
นอกจากกรณีนายปั๋น ทาสุก ในบ้านวังผามีชาวบ้านที่ประสบปัญหาจากกรณีรายชื่อซ้ำซ้อนอีกอย่างน้อย 4 คน หนึ่งในนั้น คือ นายหล้า ใจเถิน อายุ 45 ปี อดีตคนไทยพลัดถิ่นที่ผ่านการพิสูจน์สัญชาติไทยโดยการตรวจดีเอ็นเอเมื่อปี 2554
ก่อนหน้านี้ นายหล้าได้รับแจ้งจากที่ว่าการอำเภอแม่ระมาดให้ไปติดต่อเพื่อดำเนินการจำหน่ายชื่อออก แต่เมื่อเดินทางไปถึงกลับได้รับแจ้งว่า เจ้าหน้าที่ไม่สามารถดำเนินการได้ เพราะทั้ง 2 รายชื่อมีนามสกุลไม่ตรงกัน เนื่องจากในช่วงที่ยื่นขอสัญชาติครั้งแรก นายหล้าใช้นามสกุล อินหว่าง ตามแม่ของเขา แต่ด้วยความล่าช้า นายหล้าจึงยื่นขอสัญชาติไทยอีกครั้งโดยการตรวจดีเอ็นเอ แต่ครั้งนี้เขาใช้นามสกุลใจเถิน ตามพ่อบังเกิดเกล้าที่ตรวจดีเอ็นเอเทียบกัน และเมื่อทั้งสองรายชื่อผ่านการพิจารณาสัญชาติไทย ทำให้ชื่อของเขาถูกบันทึกซ้ำซ้อนอยู่ในระบบทะเบียนบ้าน ท.ร.14
ปัญหาที่นายหล้าพบคือ ครั้งหนึ่งเขาเคยทำบัตรประชาชนหาย เมื่อไปติดต่อที่ว่าการอำเภอแม่ระมาดเพื่อขอทำบัตรประชาชนใหม่ ระบบตรวจพบว่าเขามีชื่อซ้ำซ้อนอยู่ในฐานข้อมูล จึงไม่สามารถทำบัตรประชาชนใบใหม่ได้
แต่หลังจาก นายเกรียงศักดิ์ บุญตาปวน ปลัดอำเภอแม่ระมาด จ.ตาก รับทราบปัญหา นายหล้าได้รับแจ้งจากที่ว่าการอำเภอแม่ระมาดว่า เขาสามารถทำบัตรประชาชนใบใหม่ได้ตามปกติหากบัตรหายหรือหมดอายุในอนาคต แต่ในส่วนของรายชื่อที่ซ้ำซ้อนอยู่ในระบบ ทางอำเภอแม่ระมาดยังไม่สามารถดำเนินการจำหน่ายชื่อออกได้
นายชนกานต์ ชาญประเทศ ประธานชุมชนบ้านวังผา ต.แม่จะเรา อ.แม่ระมาด จ.ตาก แสดงความเป็นห่วงถึงกรณีการมีรายชื่อซ้ำซ้อนว่าอาจกลายเป็นช่องทางการทุจริตได้ในอนาคต
แม้ปัจจุบันปัญหาการมีชื่อซ้ำซ้อนในทะเบียนราษฎรที่เกิดขึ้นในบ้านวังผายังไม่สร้างผลกระทบให้กับชาวบ้านในพื้นที่ แต่หากไม่เร่งแก้ไข อาจสร้างปัญหาและกลายเป็นช่องทางให้เกิดการทุจริตในอนาคต เช่น การเอาคนต่างด้าวมาสวมสิทธิหรืออาจถูกเอาไปใช้เป็นคะแนนเสียงในการเลือกตั้ง
นี่เป็นปัญหาบางส่วนที่สำรวจพบจากกลุ่มคนไทยพลัดถิ่น ในบ้านวังผา ตำบลแม่จะเรา อำเภอแม่ระมาด จังหวัดตาก ที่แม้จะหลุดพ้นจากความเป็นคนไร้สัญชาติแล้ว แต่ด้วยปัญหาจากระบบการจัดการของภาครัฐก็ทำให้ชาวบ้านบางส่วนประสบปัญหาไม่เพียงรายชื่อในระบบทะเบียนบ้าน ท.ร.14 ซ้ำซ้อน แต่ในหมู่บ้านวังผายังพบปัญหาการออกเลขที่บ้านซ้ำซ้อน ไปจนถึงการมีรายชื่อบุคคลที่ไม่รู้จักปรากฏในทะเบียนบ้าน ซึ่งเป็นปัญหาที่ทางอำเภอแม่ระมาดกำลังดำเนินการแก้ไขอยู่ในขณะนี้