ผลวิจัยจุฬาฯ พบพนันออนไลน์พุ่งช่วงโควิด ​​จี้รัฐแก้กฎหมาย-บทลงโทษ

วันนี้ (1 ก.ค.2564) ​รศ.นวลน้อย ตรีรัตน์​ ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาปัญหาการพนัน คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และทีมวิจัย ศึกษาภาพรวมการเล่นพนันทุกประเภทในปี 2564​ ​ระบุสิ่งที่น่ากังวลของพนันออนไลน์คือ การเข้าถึงผู้คนง่าย​ จะเล่นเมื่อไหร่ก็ได้ ผ่านมือถือและคอมพิวเตอร์ 

รศ.นวลน้อย อธิบายว่า เมื่อพูดถึงพนันออนไลน์ จะขอเฉพาะเจาะจงถึงคาสิโนออนไลน์ เพราะมีการเปลี่ยนรูปแบบจากการเล่นที่บ่อนเป็นการเล่นแบบออนไลน์ ที่มีทั้งการเล่นเสมือนจริงแบบไลฟ์สดจากคาสิโน และมีตัวแทนเล่น และการเล่นผ่านโปรแกรมคอมพิวเตอร์ เช่น เกม Slot Machine

จากการสำรวจในปี 2562 และ ปี 2564 ส่วนใหญ่รูปแบบการเล่นไม่ค่อยแตกต่างกันมาก เกมที่มีผู้เล่นมากที่สุดคือ บาคาร่ากับป๊อกเด้ง รองลงมาคือพวก slot machine ซึ่งการเล่นส่วนใหญ่จะเหมือนเล่นในบ่อนการพนันทั่วไป แตกต่างก็ตรงที่พนันออนไลน์ สามารถเล่นต่อเนื่อง เล่นได้ทุกที่ตลอดเวลา จนทำให้ติดพัน

ส่วนการเล่นพนันอย่างอื่น เช่น ทายผลพนันบอล หวยออนไลน์ มีให้เห็นอยู่แล้ว และการเล่นบางประเภทก็ทำออนไลน์กันมานานแล้ว ลักษณะการเล่นเหมือนเดิม แค่มีช่องทางเพิ่มขึ้น ซึ่งจำนวนเกมกำหนดตายตัวตามการแข่งขันและการออกรางวัล

พนันออนไลน์ ภัยน่ากลัวที่ระบาดไม่แพ้โควิด

ปัญหาการเล่นพนันคาสิโนออนไลน์ที่เห็นชัดที่สุด และมีความรุนแรงมากขึ้น​คือ จำนวนผู้เล่นเพิ่มมากขึ้น​ จากเดิมมีการสำรวจจำนวนผู้เล่นพนันคาสิโนออนไลน์ ในปี 2562 มีจำนวนผู้เล่นประมาณ 8 แสนกว่าคน

แต่ในปี 2564​ มีจำนวนผู้เล่นเพิ่มเป็นประมาณ 1.9 ล้านคน แสดงให้เห็นว่าในช่วงโควิด มีผู้เล่นเพิ่มขึ้นชัดเจนประมาณ 1.1 ล้านคน ซึ่งจากการสัมภาษณ์พบว่า ส่วนหนึ่งเป็นผู้เล่นกลุ่มใหม่ ​อีกส่วนหนึ่งมาจากผู้เล่นออฟไลน์​ เปลี่ยนมาเล่นออนไลน์แทน เนื่องจากสถานที่ปิดจากโควิด  

นอกจากนี้ วงเงินหมุนเวียนในการเล่นก็มากขึ้นด้วย​ เดิมปี 2562 มีการประมาณการวงเงินของการเล่นพนันคาสิโนออนไลน์ อยู่ที่ 2 หมื่นล้านบาท แต่ในปี 2564​ ตัวเลขเพิ่มขึ้นเป็นประมาณแสนล้านบาท​ แสดงให้เห็นว่า นอกจากจำนวนผู้เล่นจะมากขึ้นแล้ว​ จำนวนความถี่ของการเล่นก็เพิ่มมากขึ้นด้วย

ส่องพฤติกรรม นักพนันออนไลน์

รศ.นวลน้อย​ เผยว่าจากการสอบถามผู้เล่นพนันคาสิโนออนไลน์ ​ถึงสาเหตุการเล่น ประมาณ 90% ของผู้เล่นตอบว่า สะดวกง่าย เล่นได้ทุกที่ทุกเวลา รองลงมาคือรูปแบบการพนันที่หลากหลาย​ การโอนเงินฝากถอนเงินจากระบบได้อย่างรวดเร็ว​ เพื่อนชวน​ มีโปรโมชั่นจูงใจ ปกปิดเป็นความลับ และมั่นใจได้ว่าจะไม่ถูกจับ ​

ทั้งนี้ ​​99% ของผู้เล่น จะเล่นผ่านมือถือเป็นส่วนใหญ่ และเล่นผ่านอุปกรณ์พวกแท็ปเลต PC เป็นส่วนน้อย ซึ่งคนหนึ่งอาจจะเล่นหลายอุปกรณ์ ซึ่งสอดคล้องกับตัวเลขของสำนักงานสถิติ ที่มีการสำรวจอยู่ทุกปีว่า ปัจจุบันคนไทยส่วนใหญ่มีมือถือ แต่คนที่มีคอมพิวเตอร์หรือแลปทอปนั้น ยังมีสัดส่วนค่อนข้างน้อยกว่ามาก

อย่างไรก็ตาม คนที่สนุกกับการเล่นคาสิโนออนไลน์ มักจะเป็นคนรุ่นใหม่ที่​ช่วงอายุ น่าจะน้อยกว่าคนที่จะเล่นในออฟไลน์ เพราะมีความคุ้นเคยกับการใช้เทคโนโลยี

 

เฝ้าระวังพนันออนไลน์ ภัยใกล้ตัวช่วงเรียนออนไลน์

รศ.นวลน้อย​ ตั้งข้อสังเกตว่า ตอนนี้ปัญหาพนันคาสิโนออนไลน์ ยังไม่ได้เอามาวิเคราะห์เชื่อมโยงกับส่วนต่าง ๆ เพื่อหาแนวทางการจัดการที่เหมาะสม​ สิ่งที่ควรให้ความสนใจอันดับแรกคือ เด็กและเยาวชน อาจจะต้องมีการบล็อก ไม่ให้สามารถเข้าถึงเว็บไซต์พนันเหล่านี้

ควรจะต้องมีโปรแกรมมาช่วยพ่อแม่ผู้ปกครอง​ รวมถึงต้องพยายามสอนให้เขาคิดแบบมีเหตุมีผล​ โดยเฉพาะเด็กวัยรุ่นที่ชอบความท้าทาย อยากเอาชนะ ต้องทำให้เขารู้สึกว่า การที่เขาไปลองหรือชนะในเกมเหล่านั้น ไม่ได้เป็นสิ่งที่เท่หรือน่าภูมิใจ และยังมีสิ่งที่มีความสำคัญมากกว่า มีกิจกรรมอื่น ๆ ที่เราสามารถชนะและภูมิใจได้อย่างยาวนานกว่านั้น

ปัญหาของเด็กไทยคือ เรามีพื้นที่หรือกิจกรรมให้เด็กไปสร้างสรรมากแค่ไหน ถ้ามีมาก ก็จะสามารถดึงเขาออกจากกิจกรรมประเภทเกม หรือการพนัน​ได้ ผู้ใหญ่ต้องพยายามหาเวที​ หรือกิจกรรมสร้างสรรค์อย่างอื่น ให้เขาทำ

การพนันออนไลน์ เริ่มเติบโตมาสักพักแล้ว แต่คงจะกล่าวได้ว่าช่วงโควิด ที่ต้องมีระยะห่างทางสังคม การทำงานจากที่บ้าน และการเคร่งครัดของเจ้าหน้าที่ต่อการลักลอบเล่นพนันในบ่อนมีมากขึ้น เป็นต้นเหตุที่ทำให้ตัวเลขจำนวนผู้เล่นคาสิโนออนไลน์ โตแบบก้าวกระโดด ซึ่งเห็นได้จากตัวเลขการสำรวจในปี 2564 ที่เพิ่มขึ้นถึง 135 % จากข้อมูลการสำรวจในปี 2562

นอกจากนี้เทรนด์ในรอบประมาณ 5-10 ปีที่ผ่านมา ในตลาดการพนันทั่วโลก มีการพูดถึงการเติบโตของการพนันออนไลน์ที่มีเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ ผนวกกับมีสถานการณ์โควิด จึงเป็นตัวเร่งให้เติบโต ซึ่งสอดคล้องกับเอกสารการวิเคราะห์ในต่างประเทศ ที่พบปัญหาแบบเดียวกันว่า อัตราการเติบโตของการพนันออนไลน์ยิ่งพุ่งสูงขึ้นอย่างมากมาย แต่ถ้าไปเทียบกับออฟไลน์ ก็ยังมีสัดส่วนน้อยกว่ากัน เพราะออนไลน์เพิ่งเติบโตมากในช่วง 10 ปีนี้เอง

ถึงเวลายกเครื่อง “กฎหมายการพนัน” อย่างจริงจัง

รศ.นวลน้อย​ แนะนำว่า รัฐควรมีการแก้ปัญหานี้อย่างจริงจัง​ และต้องคิดในบริบทใหม่ เพราะเศรษฐกิจสังคมมันเปลี่ยนไปเยอะ ต้องมีแนวทางการป้องกันอันตรายที่จะตามมาจากการพนันที่ชัดเจน เพราะปัญหาการพนันมีสารพัดรูปแบบ

ปัจจุบันประเทศไทยยังไม่มีกฎหมายหรือบทลงโทษ สำหรับการเล่นพนันออนไลน์โดยเฉพาะ มีเพียงกฎหมายที่เกี่ยวกับการพนันที่​ออกมาตั้งแต่ปี 2478 แม้จะมีการปรับปรุง​ แต่ก็ยังล้าสมัย และไม่ชัดเจนในเรื่องการ​จัดการ​ บทลงโทษก็อ่อน​ ​

ดังนั้น ผู้ที่เกี่ยวข้องในเชิงนโยบายควรมีการคุยกันเรื่องนี้มากขึ้น กำหนดมาตรการหรือวิธีการจัดการให้ชัดเจน​ ครอบคลุม และทันท่วงที

ทุกวันนี้การปราบปราม หรือบล็อกเว็บไซต์พนันออนไลน์ ไม่สามารถทำได้ทันที ต้องมีคำสั่งศาล ทั้งยังเป็นการแก้ปัญหาที่ปลายเหตุ

ปัญหานี้เป็นปัญหาที่เผชิญกันทั่วโลก ในบางประเทศจะมีการนำกฎหมายทางการเงินเข้ามาพิจารณาด้วย เพราะเมื่อเล่นเสร็จแล้ว ก็ต้องมีการโอนเงิน​ ซึ่งตรงนี้สามารถเอาผิดกันได้​ หรือถ้าในประเทศที่การพนันออนไลน์ถูกกฎหมาย ก็จะนำไปพิจารณาเรื่องการเก็บภาษี