เขาก็ไม่เชิงว่าขอหรอก เขาบอกว่าไม่มีเงินเติมน้ำมัน จะเอากับเจ้าของแปลง แม่เลยบอกว่าแม่ไม่มี แม่ไม่ให้ เขาก็ไม่เห็นมาอีก (เราเสียโอกาสที่ทำไม่เสร็จมั้ย) เสียโอกาสเยอะ ดูนาแม่ เห็นมั้ยถ้าฝนตกมา ก็ไม่มีน้ำลงสระ
หนูเกิด ศรีนนเรือง เกษตรกรตำบลแคน อ.วาปีปทุม จ.มหาสารคาม เล่าถึงปัญหาโครงการโคกหนองนาโมเดล และเธอยังคงเฝ้ารอผู้รับเหมาขุดปรับพื้นที่ ซึ่งทิ้งงานไปแล้ว
ก่อนหน้านี้ผู้รับเหมาได้ขอเงิน เพื่อซื้อน้ำมันเติมรถขุดแต่ถูกปฏิเสธ เมื่อน้ำมันหมดคนขับจึงไม่อยู่ทำงานต่อ
เธออยากให้ผู้รับเหมากลับมาขุดแก้ไขให้ตรงตามแบบ เพื่อเริ่มปลูกต้นไม้ ปลูกผัก ทำเกษตรแบบผสมผสาน ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงที่ได้ไปอบรมมา
ไทยพีบีเอสพบว่า การขุดปรับพื้นที่แปลงของหนูเกิด มีปัญหาผู้รับเหมาขุดผิดแบบ โดยขุดคลองใส้ไก่นอกพื้นที่ ทั้งที่ต้องขุดรอบส่วนที่เป็นนา และข้อสังเกตุว่า
ทำไมผู้รับเหมาที่ไม่มีความสามารถ จึงถูกทางอำเภอเลือกมาทำโครงการ ซึ่งเป็นการจัดซื้อจัดจ้างวิธีเฉพาะเจาะจง
แต่ปัญหาผู้รับเหมาทิ้งงานที่เกิดขึ้น ในจ.มหาสารคาม ไม่ใช่เรื่องเหนือความคาดหมาย สำหรับโชคชาย โคตะมะ ผู้รับเหมาขุดปรับพื้นที่โคกหนองนาโมเดล เพราะเขาเริ่มทำโครงการนี้ตั้งแต่ช่วงเดือนมีนาคม และรู้ว่าเป็นงานยากกว่าการขุดลอกแหล่งน้ำที่เคยทำ ผู้รับเหมาหลายคนจึงบอกต่อกันว่า อย่าไปรับงานเพราะอาจขาดทุน ส่วนคนที่รับแล้วก็ต้องทำเพราะไม่อยากเสียค่าปรับ
“ทาง พช. ช่างก็ไม่มี บุคลากรในการทำเอกสารก็ไม่มี มันก็เลยสะดุดไปหมด ก็มาขอร้อง มาขอร้องว่าให้ไปคุยกัน มาคุยแล้วจะเอางานอื่น ผมไม่ฟังหรอกตอนนี้ ตอนทำเราทำเต็มที่ บอกให้เราไปแก้ เราก็แก้ ไม่รู้กี่รอบ ช่างก็ออกมาดูว่าโอเคผ่าน พอเงินเข้าบัญชี 40,000 บาท จากงบ 104,000 บาท แล้วผมจะเหลืออะไร” โชคชายกล่าว
โชคชายมองว่า ปัญหาการคิดคำนวนค่าจ้างขุด เป็นปัญหาสำคัญของโครงการนี้ เขาอ้างว่า เจ้าหน้าที่ขอร้องให้เขานำรถขนดิน มาถ่ายภาพกับแปลงที่ขุด เพื่อที่จะแอบอ้างเบิกเงินค่าทอยดินเพิ่ม ทั้งที่การขุดไม่ต้องใช้รถขนดิน
ซึ่งแปลงไหนที่เขาไม่เอารถขนดินมาถ่ายภาพ ก็จะไม่มีการเบิกเงินเพิ่มให้ ทั้งที่การทำงานจริงบางพื้นที่ ใช้รถขนดินไม่ได้ เพราะฝนตกรถติดหล่ม ต้องใช้แบคโฮทอยดินและปรับพื้นที่เอง
เขาบอกว่า 4-5 เดือน แล้วยังเบิกไม่ได้เลยตอนนี้ จะให้พวกเราอยู่ยังไง (ทราบใช่มั้ยว่าเป็นโครงการเงินกู้) ใช่ครับ ทราบๆ ต้องกระตุ้นเศรษฐกิจ ผมว่าไม่ใช่กระตุ้นเศรษฐกิจแล้วตอนนี้ ต้องกระตุ้นให้พวกเราตายเร็วขึ้น ผู้รับเหมาตายเร็วขึ้น
ช้ามากการเบิกจ่ายเงินแล้วก็ขาดทุน แล้วก็ตามแก้ ทำก็ทำยากอยู่แล้ว คิวดินก็ถูก เราก็ต้องทนทำให้ได้ค่าน้ำมันกลับ แค่นั้นเองตอนนี้
กลุ่มผู้รับเหมาขุดปรับพื้นที่โคกหนองนาโมเดลหลายจังหวัด ในภาคอีสาน พยายามส่งต่อข้อมูลให้กัน เพื่อสะท้อนปัญหาโครงการโคกหนองนามาโดยตลอด แต่พยุงศักดิ์ สิงบุดดี ยอมรับว่า หลายคนไม่กล้าออกมาร้องเรียน
ผู้รับเหมาหลายคนบ่นผ่านสื่อสังคมออนไลน์ แต่ไม่มีใครกล้าออกมาร้องเรียน หรือให้ข่าว เพราะกลัวผลกระทบในการรับทำโครงการของรัฐในอนาคต คือกลัวหน่วยงานรัฐไม่ให้ทำโครงการ
พัฒนาชุมชนไม่มีช่าง ไม่มีช่างในการทำงาน ก็เลยต้องอาศัยช่าง อบต. ให้นายอำเภอทำหนังสือถึงนายก ขอยืมช่างไปควบคุมงาน (คุมจริงมั้ย) ไม่ครับ มาก็วันเดียวก็หาย (ทำบันทึกควบคุมงานมั้ย) ทำบันทึกก็ 3-4 เดือน ส่งเบิก ทั้งๆที่เราส่งมอบงานไปแล้ว แต่ไม่สนใจ ประมาณนี้ ก็เลยเกิดประเด็นขึ้นมาว่า
ถ้าร้องเรียนก็ไม่เกิดประโยชน์ ฟ้องศาลปกครองร้องค่าเสียหายเกิดประโยชน์แน่นอน
ผู้รับเหมาขุดปรับพื้นที่อีกหลายคนในภาคอีสานให้ข้อมูลกับไทยพีบีเอส ว่า
นี่เป็นครั้งนี้เป็นครั้งแรกที่พวกเขารับทำงานให้กรมการพัฒนาชุมชน และมองว่าหน่วยงานนี้ยังขาดความพร้อมในการทำโครงการโคกหนองนาโมเดล