วันนี้ (1 ธ.ค.2564) ผู้สื่อข่าวรายงานว่า กรณีที่มีการแชร์ในสื่อสังคมออนไลน์ วิกฤตเริ่มขาดแคลนเลือด แต่เนื่องจากเลือดของผู้บริจาคที่ฉีดวัคซีนโควิด-19 มีสีดำคล้ำ ไม่สามารถนำไปใช้รักษาผู้ป่วยได้ ทำให้ผู้บริจาคโลหิตและประชาชนเกิดความเข้าใจผิดและความกังวล ส่งผลกระทบต่อโรงพยาบาลที่ต้องใช้โลหิตในการรักษาผู้ป่วยเป็นอย่างมาก
รศ.พญ.ดุจใจ ชัยวานิชศิริ ผอ.ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย ชี้แจงว่า ข้อมูลในสื่อสังคมออนไลน์ดังกล่าว "ไม่เป็นความจริง"
ผู้ที่ได้รับการฉีดวัคซีนโควิด-19 จะฉีดเข้าที่กล้ามเนื้อและร่างกายจะเปลี่ยนแปลงเป็นภูมิคุ้มกัน เช่นเดียวกับการฉีดวัคซีนชนิดอื่นๆ เช่น วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ซึ่งไม่ทำให้สีของโลหิตมีสีดำคล้ำและเกิดการเปลี่ยนแปลงสีแต่อย่างใด
เนื่องจากโลหิตเป็นของเหลว “สีแดง” ที่ไหลเวียนอยู่ภายในหลอดเลือดทั่วร่างกาย โดยฮีโมโกลบิล ทำหน้าที่ในการนำออกซิเจนจากปอดไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกาย และนำคาร์บอนไดออกไซค์จากส่วนต่างๆ ของร่างกายไปขับออกที่ปอด ทำให้เม็ดเลือดแดงในหลอดเลือดแดงมีระดับออกซิเจนปริมาณสูง เลือดจึงมีสีแดงสด
ส่วนเม็ดเลือดแดงในหลอดเลือดดำมีปริมาณออกซิเจนลดลง และมีปริมาณคาร์บอนไดออกไซค์สูงกว่า เลือดจึงมีสีแดงคล้ำ เมื่อบริจาคโลหิตแต่ละครั้ง เจ้าหน้าที่จะเจาะเก็บโลหิตจากข้อพับแขนที่เส้นเลือดดำ ทำให้โลหิตบริจาคมีสีแดงคล้ำกว่าเส้นเลือดจากหลอดเลือดแดง เป็นปกติทุกคน
ดังนั้น ผู้บริจาคโลหิตที่ได้รับการฉีดวัคซีนโควิด-19 ไม่ทำให้โลหิตมีสีดำคล้ำ และไม่เป็นอันตรายต่อผู้รับโลหิต
ส่วนกรณีที่มีการระบุว่า ผู้ที่ยังไม่ได้รับการฉีดวัคซีนโควิด-19 เป็นเลือดดี นั้น "เป็นข้อมูลบิดเบือน" เพราะไม่ว่าผู้ที่ได้รับหรือยังไม่ได้รับการฉีดวัคซีนโควิด-19 ไม่ได้เป็นตัวกำหนดว่าเลือดของบุคคลนั้นเป็นเลือดดีหรือไม่ดี
เหตุผล เนื่องจากในการบริจาคโลหิตทุกครั้ง ผู้บริจาคโลหิตต้องคัดกรองสุขภาพด้วยตนเองจากแบบสอบถาม และบุคลากรทางการแพทย์จะคัดกรองความเสี่ยงต่างๆ ที่สามารถถ่ายทอดทางโลหิตไปสู่ผู้ป่วยได้ จากนั้นโลหิตทุกยูนิตจะถูกนำไปส่งตรวจคัดกรองคุณภาพโลหิตตามมาตรฐานทางห้องปฎิบัติการ ก่อนจ่ายให้กับโรงพยาบาลเพื่อนำไปใช้รักษาผู้ป่วยต่อไป
บริจาคเลือดได้ทั้งก่อน-หลังฉีดวัคซีนโควิด
ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ มีแนวทางปฎิบัติสำหรับวัคซีนโควิด-19 โดยก่อนฉีดวัคซีน สามารถบริจาคโลหิตก่อนฉีดวัคซีนได้ หากไม่มีอาการอ่อนเพลีย สามารถฉีดวัคซีนได้ในวันถัดไป ไม่ควรบริจาคโลหิตวันเดียวกับวันที่ฉีดวัคซีน
หลังฉีดวัคซีน สามารถบริจาคโลหิตได้ โดยให้เว้น 7 วันหลังการฉีดวัคซีน กรณีมีอาการข้างเคียงหลังฉีดวัคซีน ขอให้หายดีก่อน เว้น 7-14 วัน ตามความรุนแรงของอาการ
อย่างไรก็ตาม การบริจาคโลหิตไม่ทำให้ภูมิคุ้มกันที่ได้รับจากการฉีดวัคซีนโควิด-19 ลดลง เนื่องจากเม็ดเลือดขาว ซึ่งเป็นเซลล์ที่สร้างภูมิคุ้มกันออกมากับโลหิตที่บริจาคมีจำนวนน้อย เมื่อเปรียบเทียบกับจำนวนทั้งหมดที่มีในร่างกาย และยังถูกสร้างจากไขกระดูกมาทดแทนให้อยู่ในระดับปกติในกระแสโลหิตได้รวดเร็ว
นอกจากนี้วัคซีนโควิด-19 ไม่มีผลกับการสร้างภูมิต้านทานในผู้ป่วยที่ได้รับโลหิต เนื่องจากภูมิคุ้มกันในโลหิตที่ได้รับมีปริมาณน้อยมาก เมื่อเทียบกับปริมาณโลหิตทั้งหมดในร่างกายผู้ป่วย
อ่านข่าวอื่นๆ
รพ.ทั่วประเทศ ขาดแคลนเลือดทุกกรุ๊ป
กรมวิทย์ฯ ลดราคาค่าตรวจ Real Time RT-PCR เหลือ 1,100 บาท