ข้อสันนิษฐานการก่อสร้างมาจาก 2 ประการ คือ 1.น่าจะเกิดจากการมีข้อบังคับเกี่ยวกับการห้ามจัดกองกำลังทหารประชิดชายแดน จึงก่อสร้างสถานีตำรวจปฏิบัติการแทนขึ้น และ 2.เพื่อความปลอดภัยของกิจการค้าไม้ระหว่างไทย-พม่า ซึ่งใช้แม่น้ำสาละวินในการขนส่งไม้
การเดินทางในอดีตต้องใช้การเดินทางทางเรือเป็นหลัก แต่หากเดินเท้าต้องใช้เวลา 2 วัน 1 คืน ต้องพักแรมที่ศาลาแม่กองคา ซึ่งปัจจุบันยังมีอยู่
สาเหตุโรงพักท่าตาฝั่งร้างไป ในปี พ.ศ.2523 กรมตำรวจได้พิจารณาเห็นว่าโรงพักท่าตาฝั่งสมควรที่จะได้รับการก่อสร้างใหม่ให้ทันสมัย จึงก่อสร้างใหม่ ย้ายจากสถานที่เดิมมาอยู่บ้านห้วยโผ ต.แม่ยวม อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอนในปัจจุบัน
"โรงพักท่าตาฝั่ง" ปัจจุบันอาคารหลังนี้ได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน ที่ทรงคุณค่า และปรับปรุงให้ได้เที่ยวชม
สำหรับนักท่องเที่ยวจะเดินทางมาชม เส้นทางบกปัจจุบันยังค่อนข้างลำบาก ต้องใช้เวลาผ่านถนนดิน โคลน ผ่านลำธารหลายแห่งใช้เวลาจากบ้านแม่สามแลบประมาณ 1-2 ชั่วโมง หรือทางเรือในแม่น้ำสาละวินประมาณ 40 นาที จากท่าเรือบ้านแม่สามแลบ