นับตั้งแต่มนุษย์ตระหนักได้ว่าโลกของเราเป็นแค่ดาวเคราะห์ดวงเล็ก ๆ ดวงหนึ่งที่กำลังโคจรล้อมรอบดาวฤกษ์สุดแสนธรรมดาในกาแล็กซีทางช้างเผือก คำถามที่ว่า “เราอยู่อย่างโดดเดี่ยวในจักรวาลหรือไม่” จึงได้ถือกำเนิดขึ้นมา ด้วยความหวังในการค้นพบสิ่งมีชีวิตต่างดาวที่แตกต่างจากมนุษย์อย่างสิ้นเชิง ซึ่งหนึ่งในหน่วยงานที่มีชื่อเสียงด้านความพยายามค้นหาเอเลียนนั้น ก็คือสถาบัน The Search for Extraterrestrial Intelligence (SETI) หรือสถาบันค้นหาสิ่งมีชีวิตทรงภูมิปัญญาจากต่างดาว
เมื่อวันที่ 30 มกราคมที่ผ่านมา สถาบัน SETI ได้เปิดเผยงานวิจัยชิ้นใหม่ล่าสุดเกี่ยวกับการนำปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence - AI) มาช่วยคัดกรองข้อมูล เพื่อหาสัญญาณของเอเลียนที่เดินทางมาจากห้วงอวกาศลึก ซึ่งในปัจจุบันทางสถาบันกำลังประสบปัญหาข้อมูลที่มีปริมาณมากเกินไปกว่าที่มนุษย์จะสามารถประเมิน และวิเคราะห์สัญญาณได้ด้วยตนเอง
โดยปัญหาข้อมูลมหาศาลนี้ เริ่มเกิดขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 2015 หลังจากที่ Yuri Milner มหาเศรษฐีท่านหนึ่งตัดสินใจลงทุนกับสถาบัน SETI เพื่อริเริ่มโครงการค้นหาสัญญาณของสิ่งมีชีวิตต่างดาวในระบบดาวอื่นมากกว่า 1,000,000 ระบบ ผ่านการใช้จานรับสัญญาณวิทยุที่ติดตั้งอยู่ในประเทศแอฟริกาใต้ ออสเตรเลีย และสหรัฐอเมริกา ซึ่งนักวิทยาศาสตร์ต่างใช้เวลาส่วนใหญ่ไปกับการแยกสัญญาณที่อาจเกิดขึ้นมาจากเทคโนโลยีการสื่อสารของมนุษย์เอง อย่างเช่น สัญญาณโทรศัพท์มือถือ และ GPS เป็นต้น
ดังนั้น สถาบัน SETI จึงได้พยายามทดลองใช้อัลกอริทึมจากโปรแกรมธรรมดาเข้ามาช่วยเหลือนักวิทยาศาสตร์ในการคัดแยกสัญญาณ แต่ก็ดันปราฏว่าอัลกอรึทึมปกตินั้น กลับมองข้ามรูปแบบสัญญาณที่น่าสนใจไปเป็นจำนวนมาก ถึงแม้จะสามารถแยกแยะสัญญาณรบกวนที่มาจากกิจกรรมของมนุษย์ได้ก็ตาม
Peter Ma นักคณิตศาสตร์และนักฟิสิกส์จากมหาวิทยาลัยโตรอนโต (University of Toronto) ประเทศแคนาดา กล่าวว่า มนุษย์นั้นไม่สามารถศึกษาสัญญาณที่เอเลียนอาจส่งมาหาเราได้ทุกครั้ง
เขาจึงได้ริเริ่มศึกษาแนวทางใหม่ในการวิเคราะห์สัญญาณจากต่างดาวที่ SETI ได้รับมาด้วย Machine Learning วิธีการฝึกฝน AI ด้วยข้อมูลสัญญาณกว่า 3 ล้านสัญญาณ จน AI สามารถแยกแยะสัญญาณที่น่าสนใจออกมาได้ด้วยตนเองเพียง 8 สัญญาณเท่านั้น ก่อนที่นักวิทยาศาสตร์จะนำมาศึกษาต่อนั่นเอง
หลังจากนี้ในช่วงวันที่ 14 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 2023 ทีมนักดาราศาสตร์อีกกลุ่มหนึ่งจากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย (University of California) ก็จะนำวิธีการ Machine Learning มาช่วยค้นหาสัญญาณของสิ่งมีชีวิตต่างดาวเช่นกัน โดยเริ่มศึกษาจากคลังข้อมูลสัญญาณของสถาบัน SETI ที่เคยเก็บรวบรวมไว้ในอดีต ไม่แน่ว่าในอนาคตการค้นพบสัญญาณของสิ่งมีชีวิตต่างดาวอาจไม่ได้เกิดขึ้นโดยมนุษย์ แต่เป็น AI ก็เป็นได้
ที่มาข้อมูล: Nature
ที่มาภาพ: National Radio Astronomy Observatory
“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech