อิสราเอลชี้ฮามาสซ่อนในอุโมงค์ใต้ รพ.กาซา ใช้เป็นฐานบัญชาการ

เมื่อวันที่ 13 พ.ย.2566 สำนักข่าว Reuters เผยแพร่ภาพส่วนหนึ่งของอุโมงค์ในเขตกาซาที่บันทึกไว้ในเดือน ส.ค.2014 หรือเมื่อ 9 ปีที่แล้ว ซึ่งหลักฐานชิ้นนี้สอดคล้องกับคำให้การของหญิงชาวอิสราเอลวัย 85 ปี หนึ่งในตัวประกันของกลุ่มฮามาสที่ได้รับการปล่อยตัว

หญิงคนดังกล่าวให้ข้อมูลว่า ขณะที่ถูกจับเป็นตัวประกัน เธอต้องเดินเข้าไปในอุโมงค์ที่ชื้นมาก ลักษณะเหมือนใยแมงมุม และเดินเข้าไปถึงห้องโถงที่มีคนอยู่ราว 25 คน หลังจากนั้น 2-3 ชั่วโมง ตัวประกันถูกแยกเป็นกลุ่มย่อยนำตัวไปไว้ตามที่ต่างๆ โดยมีเจ้าหน้าที่ทางการแพทย์คอยดูแล

ข้อมูลนี้แสดงให้เห็นว่าเครือข่ายอุโมงค์ใต้ดินในกาซามีอยู่จริง แต่อิสราเอลมั่นใจได้อย่างไรว่ามีอุโมงค์อยู่ใต้โรงพยาบาลอัล-ชีฟา

ภาพจากวิดีโอที่กองทัพอิสราเอลเผยแพร่ เมื่อวันที่ 15 ส.ค.2022 แสดงให้เห็นอุโมงค์ที่ทอดออกจากฉนวนกาซาเข้าสู่อิสราเอล ระบุว่าขุดโดยกลุ่มฮามาส

นักวิจัยของอิสราเอลที่ศึกษาเรื่องธรณีสันฐาน หรือลักษณะทางกายภาพ หรือรูปพรรณสันฐานที่เกิดบนแผ่นเปลือกโลก พบว่า ในเขตกาซามีการสร้างอุโมงค์ใต้ดินตั้งแต่ช่วงปี 1980

ช่วงเริ่มต้น เป้าหมายของการสร้างอุโมงค์เพื่อใช้เป็นเส้นทางลักลอบนำเข้าสินค้าจากอียิปต์ หลักฐานที่พบคือเคยมีเกษตรกรในกาซาขุดบ่อบาดาลและไปพบว่ามีอุโมงค์อยู่ใต้ดิน ซึ่งพื้นดินบริเวณนี้อยู่ใกล้กับทะเลจึงมีลักษณะเป็นดินทราย ง่ายต่อการเจาะอุโมงค์

จนกระทั่งปี 2001 อิสราเอลพบหลักฐานว่ากลุ่มติดอาวุธปาเลสไตน์ใช้อุโมงค์ใต้ดินเพื่อลอบโจมตีทหารอิสราเอล โดยพบว่ามีการระเบิดออกมาจากใต้ดินและกลุ่มติดอาวุธก็โผล่ขึ้นมาบนดิน ก่อนที่จะลักพาตัวทหารอิสราเอล

เมื่อกลุ่มฮามาสชนะการเลือกตั้งและได้ปกครองเขตกาซาอย่างเต็มตัว เมื่อปี 2007 ได้ผลักดันกลุ่มฟาตาห์ออกนอกพื้นที่ ในตอนนั้นอิสราเอลตอบโต้ด้วยการปิดล้อมเขตกาซา ทำให้กลุ่มฮามาสหันมาพัฒนาเครือข่ายอุโมงค์ใต้ดิน เพื่อใช้เป็นเส้นทางลักลอบขนอาหาร ข้าวของเครื่องใช้ อาวุธ แม้กระทั่งฝูงแกะเข้ามาในกาซา

ภาพฝูงแกะออกจากอุโมงค์

แต่การใช้ปฏิบัติการโจมตีทางอากาศไม่สามารถทำลายเครือข่ายอุโมงค์ใต้ดินได้ เนื่องจากอุโมงค์อยู่ลึกเกินไป ดังนั้นกองทัพอิสราเอลจึงใช้ปฏิบัติการภาคพื้นดินเพื่อค้นหาและทำลายอุโมงค์ แต่งานนี้ไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะเชื่อว่าตลอด 17 ปีที่ผ่านมา กลุ่มฮามาสได้พัฒนาเครือข่ายอุโมงค์ใต้ดิน ซึ่งถูกเปรียบเทียบว่ามีลักษณะเหมือนโครงข่ายรถไฟใต้ดินในนครนิวยอร์กของสหรัฐฯ ซึ่งมีทางเข้า-ออกหลายทาง อุโมงค์มีความสลับซับซ้อนและมีหลายชั้น

ก่อนหน้านี้ เมื่อปี 2013 อียิปต์เคยแก้ปัญหานี้ด้วยการใช้ปูนซีเมนต์ปิดทางเข้าอุโมงค์ในฝั่งอียิปต์ แต่วิธีนี้ใช้ไม่ได้ผลในกาซา เพราะทางเข้าออกอุโมงค์มีมากมายเกินกว่าที่จะจัดการได้ผลในเวลาอันสั้น ส่วนการส่งทหารเข้าไปจัดการกับกลุ่มฮามาสในอุโมงค์ถือเป็นภารกิจเสี่ยงตาย เนื่องจากทหารอิสราเอลอาจถูกซุ่มโจมตีหรือมีการวางกับดักไว้

รพ.อัล-ชีฟา มีอุโมงค์ใต้ดินจริงหรือ ?

อิสราเอลเชื่อว่ามีอยู่จริง เพราะก่อนหน้านี้มีหลักฐานคือเสียงบันทึกการสนทนาของสมาชิกกลุ่มฮามาสที่พูดถึงอุโมงค์ใต้ดินที่โรงพยาบาลอัล-ชีฟา และการสอบสวนสมาชิกของกลุ่มฮามาสที่อิสราเอลจับได้ นอกจากนี้ยังมีเจ้าหน้าที่ของหน่วยงานด้านกลาโหมและข่าวกรองของอิสราเอลทั้งที่ยังทำงานอยู่และเกษียณไปแล้วรวม 8 คน ให้ข้อมูลตรงกันว่าอุโมงค์ใต้โรงพยาบาลมีอยู่จริง

ภาพจากวิดีโอที่แจกโดยกองทัพอิสราเอล เมื่อวันที่ 3 พ.ย.2023 ทหารอิสราเอลตรวจสอบสิ่งที่ระบุว่าเป็นทางเข้าอุโมงค์ที่กลุ่มฮามาสใช้ในฉนวนกาซา

ทั้งนี้ อิสราเอลเป็นฝ่ายสร้างโรงพยาบาลอัล-ชีฟา แต่เมื่อกลุ่มฮามาสเข้าปกครองเขตกาซาก็เริ่มขุดอุโมงค์ใต้โรงพยาบาลและขยายเป็นโครงข่ายที่มีหลายชั้น ซึ่งจุดนี้ถือเป็นศูนย์กลางที่สามารถเชื่อมต่อเขตกาซาได้ทั้งหมด

เปรียบได้กับสถานีหลักของโครงข่ายรถไฟใต้ดินที่เชื่อมต่อได้ทุกเส้นทาง หรืออาจเรียกได้เป็นเมืองใต้ดินขนาดย่อมที่มีการจัดสรรพื้นที่ใช้สอย เช่น มีห้องประชุม ห้องพักผ่อน ห้องเก็บของจุคนได้หลายร้อยคน ซึ่งคาดว่าตัวประกันมากกว่า 200 คนอยู่ในอุโมงค์ใต้ดิน และผู้บัญชาการกลุ่มฮามาสใช้ที่นี่เป็นฐานบัญชาการ มีรายงานว่าหน่วยข่าวกรองของอิสราเอลเคยให้สื่อมวลชนดูภาพอุโมงค์ใต้ดินในกาซา แต่ไม่อนุญาตให้นำออกมาเผยแพร่

ขณะที่แหล่งข่าวจากหน่วยงานด้านข่าวกรองของสหรัฐฯ เชื่อว่า ข้อมูลของอิสราเอลเป็นความจริง หนึ่งในหลักฐานชิ้นสำคัญคือเมื่อปี 2008 พบว่ามีสมาชิกกลุ่มฮามาสที่แฝงตัวปะปนกับพลเรือนเดินทางเข้าออกโรงพยาบาลอัล-ชีฟา ตลอดระยะเวลา 3 สัปดาห์ที่กองทัพอิสราเอลสู้รบกับกลุ่มติดอาวุธในกาซา และอีก 6 ปีต่อมาในช่วงที่กลุ่มฮามาสสู้รบกับอิสราเอล เคยมีการจัดการแถลงข่าวที่ชั้นล่างของโรงพยาบาลและใช้เป็นสถานที่ที่หัวหน้าของกลุ่มฮามาสให้สัมภาษณ์กับสื่อมวลชนด้วย

แต่ประเด็นนี้ ผู้อำนวยการ รวมถึงทีมแพทย์ที่ทำงานอยู่ในโรงพยาบาลปฏิเสธมาโดยตลอด และยืนยันว่าโรงพยาบาลอัล -ชีฟา ไม่ใช้ฐานปฏิบัติการหรือเป็นที่ซ่อนตัวของกลุ่มฮามาส

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

อิสราเอลบุกใจกลางกาซา ซิตี้ เร่งทำลายเครือข่ายอุโมงค์ฮามาส

รพ.กาซาไม่มีไฟฟ้า-เชื้อเพลิง ตู้อบทารกใช้งานไม่ได้ตายแล้ว 5 คน

อิสราเอลโจมตี รพ. "ฮามาส" ซุ่มยิงก่อน - ฝรั่งเศสกดดันยุติยิง