โคลนเลนสีแดงเหลวที่พัดมากับแม่น้ำสาย ไหลบ่าเข้าท่วมชุมชนถ้ำผาจม ใน อ.แม่สาย จ.เชียงราย หลังผ่านกระแสน้ำที่เชี่ยวกรากเมื่อ 5 วันก่อน แม้ระดับน้ำจะเริ่มลดลง แต่ร่องรอยความเสียหายที่ทิ้งไว้หลังน้ำลด เจ้าของบ้านบางหลังแทบกลั้นน้ำตาไม่อยู่ โคลนสูงเกือบมิดหลังคา เข้าไปอยู่ภายในบ้านถึงบริเวณชั้นสองบ้านเสียหายเกือบ 100%
บ้านบางหลังมีโคลนสูง 1-2 เมตร บ้านเรือนของประชาชนร้อยกว่าหลังคาเรือนในชุมชนถ้ำผาจมนับร้อยหลังคาเรือนมีสภาพไม่แตกต่างกัน
ไม่เหลือทรัพย์สินแม้แต่ชิ้นเดียว และไม่รู้จะเริ่มต้นจากอะไร ซ้ำยังต้องแยกกับครอบครัว เพราะแต่ละคนต้องแยกกันไปอาศัยตามที่ต่างๆ เพราะขณะนี้บ้านไม่เหมือนเดิมอีกแล้ว
วรีวัลย์ ตันติสุวรรณ ชาว อ.แม่สาย จ.เชียงราย บอกว่า แทบจะสิ้นเนื้อประดาตัว เมื่อเห็นสภาพบ้าน นี่คือพื้นที่ชั้น 2 ของบ้านชาวบ้านในชุมชนถ้ำผาจม อ.แม่สาย
เธอพาเดินลัดเลาะขึ้นไปทางชั้น 2 เพราะชั้นถูกโคลนทับถมจนแทบไม่มีที่ว่าง และโคลนที่พอจะเห็นกองอยู่นี้ คือ บริเวณชั้น2 ของบ้าน ทรัพย์ภายในบ้านเสียหาย 100 เปอร์เซ็นต์
อ่านข่าว เจ้าของร้านเช่าหนังสือพบหนังสือเสียหาย 9,000 เล่ม หลังน้ำท่วมเชียงรายเริ่มคลี่คลาย
เช่นเดียวกับ จ๊อย จายวงศ์ ชาว อ.แม่สาย จ.เชียงราย บอกว่า ลึกลงไปใต้โคลนประมาณ 3 เมตร คือเครื่องมือทำมาหากินของหญิงคนนี้เปิดร้านขายของชำ แต่น้ำท่วมครั้งนี้ทำให้ทุกอย่างหายไปกับน้ำ และจมอยู่ใต้โคลน
เหตุการณ์ครั้งนี้ไม่เหลือทรัพย์สิน และยังไม่รู้จะเริ่มต้นชีวิตต่อไปอย่างไร เพราะเงินก้อนที่เก็บไว้ ได้ลงทุนไปกับของที่ไปซื้อมาเตรียมขาย แต่ตอนนี้ไม่เหลืออะไรแล้ว
ความเสียหายในชุมชนถ้ำผาจม แทบไม่เหลือชิ้นดี บ้านชั้น 1 เสียหาย 100 เปอร์เซ็นต์ นอกจากโคลนสูง 3 เมตร ที่เข้าไปกองอยู่ในบ้าน เศษซากต้นไม้ ยังเข้าไปเกาะติดตามบ้านด้วย เส้นทางสัญจรในชุมชนมีน้ำท่วมสูง 20 เซนติเมตร ยังใช้งานไม่ได้ ขณะนี้ไม่มีกระแสไฟฟ้า ไม่มีน้ำประปา ใช้ เรียกว่าระบบโครงสร้างพื้นฐานเสียหายอย่างสิ้นเชิง
เกิดมาไม่เคยเห็นดินโคลนหนา 1-2 เมตรท่วมเต็มชุมชนแม่สาย ตอนนี้รีบเคลียร์ออกจากพื้นที่สาธารณะ ส่วนบ้านเรือนชาวบ้านที่จมโคลนประเมินเบื้องต้นนับพันหลังคา คาดว่าจะใช้เวลาในการนำดินโคลนออกไป 1-2 เดือน
สภาพบ้านจมโคลนหลังน้ำแม่สายลด
สภาพบ้านจมโคลนหลังน้ำแม่สายลด
นายปวเรศ ปัญญายงค์ ปลัดอำเภอกลุ่มงานความมั่นคง อ.แม่สาย บอกกับไทยพีบีเอสออนไลน์ ถึงแผนการจัดการดินโคลนจากน้ำท่วมแม่สาย ว่า ขณะนี้เริ่มนำรถแบคโฮ และเครื่องจักรขนาดใหญ่ตักดินโคลนออกจากพื้นที่ชุมชนเพื่อเปิดทางรถออกไปก่อนเพื่อให้สามารถสัญจรได้
อ่านข่าว ระดมล้างโคลนกู้เมือง "แม่สาย" ของบ 100 ล้านเยียวยา
เบื้องต้นนำไปถมในพื้นที่สาธารณะของหมู่บ้านก่อน ยังไม่สามารถประเมินว่ามีปริมาณดินแม่น้ำที่ตกค้างจากน้ำท่วมมากน้อยแค่ไหน เพราะมีทั้งโคลนเลนและเศษต้นไม้และวัชพืชปะปนจำนวนมาก
จากการพูดคุยกับชาวบ้านบอกว่า 80 ปีไม่เคยเจอเหตุการณ์น้ำท่วมสูงและบางหลังโคลนจมมิดหลังคา คาดว่าต้องใช้เวลาทยอยในการจัดการดินที่จมในบ้านมากกว่า 2-3 เดือน
เนื่องจากจะเร่งเยียวยาชดเชยค่าเสียหายตามหลักเกณฑ์เงินทดรองจ่าย เช่น ถ้าเสียหายทั้งหลัง 40,000 กว่าบาทยังไม่รวมกับเงินเยียวยาในส่วนอื่นๆ
สอดคล้องกับความเห็นของ นายสมศักดิ์ วัฒนปฤดา ผอ.กองธรณีวิทยาสิ่งแวดล้อม กรมทรัพยากรธรณี บอกถึงสาเหตุที่ทำให้น้ำท่วมแม่สายรอบนี้ถึงมีระดับน้ำสูงและมีโคลนจำนวนมากทะลักมากองในบ้าน
ดินโคลนมาจากเมียนมาและในลุ่มน้ำที่ลงมาในแม่สายของเมียนมา คาดว่าอาจจะไม่มีต้นไม้ปกคลุมพื้นที่ภูเขา เพราะตะกอนโคลนมากับน้ำ ซึ่งทางสทนช.กำลังเจรจากับเมียนมาเพื่อขอติดตั้งอุปกรณ์วัดระดับน้ำเพื่อเตือนภัย
อ่านข่าว "แพทองธาร" จ่อของบกลางเยียวยาน้ำท่วมเชียงราย
นักธรณีวิทยา ระบุว่า ตะกอนที่มาค่อนข้างหนามาก และสังเกตว่าเป็นตะกอนโคลนเลนนุ่ม เวลาเกิดดินโคลนไหลตะกอนใหญ่จะมาใกล้เป็นก้อนกรวด หิน แต่ตะกอนเลนที่พัดมาแสดงว่าพัดมาไกลมาก ยิ่งละเอียดมากยิ่งมาไกลและท่วมทั้งอำเภอ ไกลจากต้นกำเนิดที่เกิดการชะล้าง
ในมุมของธรณีเป็นเรื่องปกติที่มีตะกอนเลนโคลนมหาศาลพัดเข้ามาที่แม่สาย เพราะตะกอนเหล่านี้ สะสมในแม่น้ำลงมาภูเขาสะสมในลำน้ำ
เช่น ในพื้นที่ราบภาคกลาง ถ้าเจาะลงไปในแม่น้ำจะเจ้าพระยาก็จะมีลักษณะการสะสมของตะกอนละเอียดแต่ที่ราบภาคกลางไม่มีเนื่องจากมีเขื่อนกั้นไว้หมดแล้ว
ส่วนการจัดการตะกอนอาจต้องหาจุดที่นำไปถมหรือจัดการเพื่อไม่ให้เกิดการไหลกลับลงไปในแม่น้ำอีก และแม่น้ำแม่สายเองมีลำน้ำที่แคบมาก หากมีตะกอนดินโคลนไหลไปอาจจะทำให้เกิดการตื้นเชินมากขึ้น
ภาพมุมสูงแสดงให้เห็นแม่น้ำสาย ที่กันพรมแดน ไทย-เมียนมาโค้งน้ำพอดี เมื่อน้ำตีโค้งเข้ามา จะพุ่งตรงเข้าหาชุมชนโดยตรง ด้วยกระแสน้ำที่ไหลแรง และระดับน้ำสูงสุด 3 เมตรจากพื้น ทำให้ทั้งน้ำและโคลนจึงท่วมชุมชน
อ่านข่าว "หมอภาคย์-บัวขาว" ฝ่าโคลนสูง 1 เมตรลุยน้ำเชี่ยวช่วยน้ำท่วม