เชื่อหรือไม่ "ควาย" ถูกเลี้ยงอยู่ทั่วไทยมากถึง 1.8 ล้านตัว

เราพบเห็นควายได้ในทุกภูมิภาคของประเทศไทย เพราะเกษตรกรยังคงใช้ควายในงานเกษตรกรรม โดยเฉพาะการทำนา ทำไร่ การขนส่ง หรือปัจจุบันแม้แต่การท่องเที่ยว ที่แม้จะมีเทคโนโลยีเข้ามาช่วยก็ตาม แต่งานบางอย่างก็ยังต้องใช้ควายเข้าร่วมด้วย

ข้อมูลของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ระบุว่า ในปี 2567 มีควายในประเทศไทย ทั้งสิ้น 1,817,289 ตัว มีเกษตรกรที่เลี้ยงควายกว่า 3 แสนคน

5 จังหวัด ที่มีการเลี้ยงควายมากที่สุด คือ บุรีรัมย์ 164,855 ตัว, สุรินทร์ 155,366 ตัว, อุบลราชธานี 139,683 ตัว, ศรีสะเกษ 97,102 ตัว และ สกลนคร 96,634 ตัว

ข้อมูลจากศูนย์สนเทศทางกระบือนานาชาติ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ระบุว่า ประเทศไทยมีควาย 3 สายพันธุ์ คือ
1.ควายไทย (ควายปลัก)
2.ควายมูร่าห์ (ควายแม่น้ำ)
3.ควายลูกผสม (ระหว่างควายไทยกับควายมูร่าห์)

1.ควายไทย หรือ ควายปลัก (Swamp Type)
พบมากที่สุดในบรรดาควายไทยชนิดต่าง ๆ เนื่องจากเกษตรกรมักนำมาเลี้ยงใช้งาน มีรูปร่างล่ำสัน ขนสีเทาดำ หรือสีเทาเข้ม เขาโค้งเป็นวงกว้าง มีขนสีขาวรูปตัววีที่คอ เท้าทั้งสี่ข้างด่าง ชอบนอนแช่ปลักโคลน มีความแข็งแรงอดทน เลี้ยงง่าย

ข้อมูลจากวิกิพีเดีย ระบุว่า ควายปลัก มักเลี้ยงในประเทศไทย ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย อินโดนีเซีย เวียดนาม พม่า กัมพูชา และลาว เพื่อใช้แรงงานในไร่นา ชอบนอนแช่ปลัก มีรูปร่างล่ำสัน ผิวหนังมีสีเทาเข้มเกือบดำ อาจมีสีขาวเผือก มีขนเล็กน้อย ลำตัวหนาลึก ท้องใหญ่ หัวยาวแคบ เขามีลักษณะแบบโค้งไปข้างหลัง หน้าสั้น หน้าผากแบบราบ ตานูนเด่นชัด ช่วงระหว่างรูจมูกทั้งสองข้างกว้าง ขาทั้ง 4 สีขาวแก่หรือสีเทาคล้ายใส่ถุงเท้าสีขาว คอยาวและบริเวณใต้คอจะมีขนขาวเป็นรูปตัววี (chevlon) หัวไหล่และอกนูนเห็นชัดเจน

ควายไทย หรือ ควายปลัก (Swamp Type) ขอบคุณภาพ : วิกิพีเดีย

2.ควายพันธุ์มูร่าห์ (Murrah)

เป็นควายแม่น้ำที่ใช้ประโยชน์จากการรีดนม อาจเรียกว่า “ควายนม” มีแหล่งกำเนิดจากประเทศอินเดีย มีลักษณะทั่วไปคือ ตัวใหญ่ สีดำ หน้าผากนูน เขาม้วนงอ สั้น เต้านมเจริญดี ให้น้ำนมเฉลี่ย 2,000 กก. ต่อ 9-10 เดือน ของช่วงการให้นม

ตัวผู้หนักประมาณ 550 กก. ตัวเมียหนักประมาณ 450 กก. ลูกควายแรกเกิดหนักประมาณ 30-35 กก. ควายมูร่าห์ชอบน้ำสะอาด ไม่ชอบลงโคลน

ข้อมูลจากวิกิพีเดีย ระบุว่า มีถิ่นกำเนิดดั้งเดิมที่รัฐปัญจาบ และรัฐหรยาณา ประเทศอินเดีย มีลำตัวสีดำ หน้าผากนูน เขาสั้นและม้วนงอ เมื่อโตเต็มที่แล้ว ตัวผู้จะมีน้ำหนักประมาณ 550 กิโลกรัม ตัวเมียจะมีน้ำหนักประมาณ 450 กิโลกรัม แรกเกิดมีน้ำหนักประมาณ 30-35 กิโลกรัม ถึงวัยเจริญพันธุ์ เมื่ออายุได้ 3 ปีครึ่ง-4 ปีครึ่ง

ควายพันธุ์มูร่าห์ เป็นควายที่รักสะอาดมาก ชอบแช่ในน้ำเพื่อทำความสะอาดร่างกาย มีความสุขเมื่อได้พบกับผู้เลี้ยง ชอบการหยอกล้อ

จัดว่าเป็นควายสายพันธุ์ที่ให้น้ำนมได้ดีที่สุด แม่พันธุ์ 1 ตัว ผลิตน้ำนมได้ประมาณ 1,300-2,300 ลิตรต่อ 1 รอบ และให้นมได้นานถึง 8-10 เดือน ปัจจุบัน ควายมูร่าห์ เป็นที่นิยมเลี้ยงกันมากในประเทศแถบอเมริกาใต้และยุโรป เช่น อิตาลี, บัลแกเรีย เป็นต้น

ควายพันธุ์มูร่าห์ (Murrah) ขอบคุณภาพ : วิกิพีเดีย

3.ควายลูกผสม (ระหว่างควายไทยกับควายมูร่าห์)

ควายลูกผสมระหว่างควายไทยกับควายมูร่าห์ เป็นการผสมข้ามสายพันธุ์ระหว่างควายปลักและควายแม่น้ำ ลูกผสมที่ได้ มีลักษณะของทั้งสองพันธุ์ผสมกันคือ เขาไม่ม้วนขดมากเหมือนพันธุ์แท้ แต่โค้งออกข้างและชี้ขึ้นบน หรือบิดเล็กน้อย ผิวหนังมีจุดสีดำ (Dark pigmentation) หัวมีลักษณะไปทางกระบือแม่น้ำ แต่หน้าผากไม่นูนเด่นมาก เต้านมเจริญดีกว่าควายปลัก ใช้งานได้ดีเช่นเดียวกับควายไทย ตัวผู้หนักประมาณ 730-800 กก. ตัวเมียหนักประมาณ 630-650 กก.

อ่านข่าว : สะเทือน “วงการควายงาม” เมื่อ “ควายใหญ่-ควายงาม” ถูกตั้งคำถามถึงพันธุกรรม ?

ทลายโกดัง "บุหรี่ไฟฟ้า" ยึดของกลาง 3 หมื่นชิ้น รู้ตัวเจ้าของแล้ว

จ่อขอหมายจับ "ทหารหญิงยศพันเอก" คดีทุจริตยา รพ.