แสงสันติภาพที่ปลายด้ามขวาน ตอนที่ 2 : ปัญหาความขัดแย้ง ชนวนเกิดกลุ่มขบวนการ

แม้ไม่มีสิ่งสำคัญในเชิงสัญลักษณ์ บ่งบอกการต่อสู้แบ่งแยกดินแดน แต่พบว่าอดีตที่ผ่านมา บ้านท่าน้ำ อ.ปานาเระ จ.ปัตตานี หมู่บ้านแห่งนี้ มีแนวร่วมระดับแกนนำกลุ่มขบวนการต่อสู้กับเจ้าหน้าที่รัฐถึง 3 คน อดีตแกนนำขบวนการพูโล ระบุว่า การต่อสู้ในอดีตไม่ได้คิดแบ่งแยกดินแดน แต่ต่อสู้กับเงื่อนไขเจ้าหน้าที่รัฐ

ครอบครัวของนายดาโอ๊ะ มะเซ็ง หรือ หะยีดาโอ๊ะ ท่าน้ำ อดีตหัวหน้าขบวนการพูโล ยังคงมีความหวัง หลังเจ้าหน้าที่ได้แจ้งมายังครอบครัวว่า อยู่ระหว่างการดำเนินการขอพักโทษให้นายดาโอ๊ะ ได้กลับมาใช้ชีวิตกับครอบครัวอีกครั้ง หลังถูกจำคุกนานกว่า 17 ปีในข้อหากบฏแบ่งแยกดินแดน ไม่แตกต่างไปจากสองมือที่เคยจับปืนต่อสู้เจ้าหน้าที่รัฐของนายหะยีสะมะแอ ท่าน้ำ อดีตแกนนำขบวนการพูโล ชีวิตหลังกรงขังวันนี้หันกลับมายึดโยงหลักศาสนา เมื่อได้รับการพักโทษใช้ชีวิตกับครอบครัว ที่บ้านท่าน้ำ อ.ปานาเระ จ.ปัตตานี หลังถูกจับในคดีความมั่นคง และกบฎแบ่งแยกดินแดน เมื่อปี 2540

อดีตแกนนำขบวนการพูโล ระบุว่า สาเหตุที่เข้าร่วมกลุ่มขบวนการไม่ได้ต้องการแบ่งแยกดินแดน แต่เกิดจากเจ้าหน้าที่รัฐในอดีตเป็นผู้สร้างเงื่อนไขในหมู่บ้าน จึงตัดสินใจใช้ความรุนแรงกับเจ้าหน้าที่ แต่การต่อสู้ของเขาไม่ได้ทำร้ายผู้บริสุทธิ์ทั้งไทยพุทธ และ มุสลิม แตกต่างจากผู้ก่อเหตุปัจจุบัน ต.ท่าน้ำ อ.ปานาเระ แม้จะเป็นเพียงตำบลเล็กๆ และไม่มีสิ่งสำคัญในเชิงสัญลักษณ์การต่อสู้แบ่งแยกดินแดน มีเพียงผืนนา และที่อยู่อาศัยไม่ถึง 1,000 ครัวเรือน แต่หมู่บ้านแห่งนี้มีอดีตแกนนำขบวนการพูโลถึง 3 คน คือนายหะยีดาโอ๊ะ ท่าน้ำ นายเซ็ง ท่าน้ำ ปัจจุบันเสียชีวิตแล้ว และนายหะยีสะมะแอ ท่าน้ำ เพิ่งรับการพักโทษที่ผ่านมา ด้านอดีตกำนัน ต.ท่าน้ำ ระบุว่า สาเหตุที่คนในหมู่บ้านเข้าร่วมขบวนการในอดีต เกิดจาก 2 ปัจจัยหลัก คือเงื่อนไขที่รัฐสร้างขึ้นและคนในพื้นที่ไม่ได้รับการศึกษาเท่าที่ควร

ส่วนการแก้ปัญหาก่อความไม่สงบพื้นที่ชาวบ้าน ต.ท่าน้ำ มองว่าการพูดคุยสันติสุขกับกลุ่มผู้เห็นต่างอย่างเดียวไม่สามารถแก้ปัญหาได้ หากคนในพื้นที่ไม่มีงานทำเพื่อเลี้ยงครอบครัว และขาดการศึกษา รัฐจึงต้องส่งเสริมอาชีพให้คนมีงานทำ และพัฒนาการศึกษาให้ดีขึ้นควบคู่การพูดคุยสันติสุข