North American X-15 หรือที่รู้จักในชื่อสั้นว่า “X-15” คือเครื่องบินความเร็วเหนือเสียงของกองทัพอากาศสหรัฐอเมริกาและองค์การ NASA โดยที่ X-15 เป็นเครื่องบินรุ่นทดลองแบบมีนักบินซึ่งถูกออกแบบมาให้บินได้ที่ความเร็วสูงและเพดานบินที่สูง

ปัจจุบัน X-15 เป็นเครื่องบินที่ถือสถิติเครื่องบินที่มีความเร็วสูงที่สุดและเครื่องบินที่บินได้สูงที่สุดในโลก และสถิติดังกล่าวยังไม่ถูกทำลาย

ภาพแสดงส่วนประกอบของเครื่องบิน X-15

เครื่องบิน X-15 เกิดขึ้นมาในช่วงปี 1950 ถึง 1960 เมื่อทางคณะกรรมการเพื่อการเดินอากาศของสหรัฐฯ เสนอ “Request for Proposal” หรือ การเรียกรับความเห็นสำหรับการพัฒนาเครื่องบินความเร็วเหนือเสียงที่ขับเคลื่อนด้วยจรวดในปี 1954 ต้นแบบของ X-15 ผลิตขึ้นมาโดยสองผู้ผลิตในช่วงปี 1955 และ 1956 ตามมาด้วยการพัฒนาเครื่องยนต์จรวด

เครื่องบิน X-15 หลังจากแยกตัวออกจากเครื่องบินแม่ B-52 Stratofortress

เครื่องบิน X-15 ถูกออกแบบมาให้ถูกปล่อยออกมาจากเครื่องบินแม่ หรือที่เรียกว่า “Drop Launched” เพื่อประหยัดเชื้อเพลิง ซึ่งในกรณีนี้คือ B-52 Stratofortress X-15 จะถูกปล่อยออกจากเครื่องบินแม่ที่ความสูง 13.7 กิโลเมตร หรือ 45,000 ฟุต ที่ความเร็วประมาณ 805 กิโลเมตร/ชั่วโมง จากนั้นเครื่องยนต์จรวดของ X-15 จึงจะจุดขึ้นเพื่อเพิ่มความเร็วของ X-15 ไปยังความเร็วเหนือเสียง

เนื่องจากเครื่องยนต์ของ X-15 นั้นเป็นเครื่องยนต์จรวดและไม่จำเป็นต้องใช้อากาศจากชั้นบรรยากาศในการเผาไหม้อย่างเครื่องยนต์แบบใช้อากาศหายใจ (Air-breathing Engine) X-15 จึงสามารถไต่ระดับไปที่ความสูงเกินกว่า 45,000 ฟุต ได้

เครื่องบิน X-15 ขณะกำลังลงจอดด้วยการไถล

ในวันที่ 3 ตุลาคม 1967 นักบิน William J. Knight บิน X-15 ที่ความเร็ว Hypersonic สูงถึง Mach 6.7 หรือ 7,274 กิโลเมตรต่อชั่วโมง ที่ความสูงกว่า 31,120 เมตร หรือ 102,100 ฟุต ความเร็วและความสูงดังกล่าวเป็นสถิติโลกมาจนถึงปัจจุบันและยังไม่มีเครื่องบินลำใดทำลายสถิตินี้ได้ โดยที่ความสูงดังกล่าว นักบินผู้บังคับเครื่องบินจะถือว่าเป็นนักบินอวกาศและได้รับนักบินอวกาศจากทางกองทัพอากาศสหรัฐฯ

ภายในห้องนักบินของเครื่องบิน X-15

เครื่องบิน X-15 ตลอดอายุการใช้งาน ถูกผลิตออกมา 3 ลำ และถูกใช้งานมากว่า 199 เที่ยวบิน ก่อนที่จะถูกปลดระวางในปี 1968 มีนักบินทั้งหมด 8 คน ที่ได้บินสูงกว่า 80 กิโลเมตร ซึ่งถือว่าเป็นเขตอวกาศตามที่กำหนดโดยกองทัพสหรัฐ นอกจากนักบินที่เป็นทหารแล้ว ยังมีนักบินพลเรือนของ NASA ที่ได้บินเครื่องบิน X-15 อีกด้วย

เรียบเรียงโดย โชติทิวัตถ์ จิตต์ประสงค์

อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

รู้จัก X-15 เจ้าของสถิติเครื่องบินเร็วที่สุดและบินได้สูงที่สุด