โรคหลอดเลือดสมอง เป็นภาวะที่หลอดเลือดในสมองเกิดการตีบ แตก หรือตัน ส่งผลให้เนื้อสมองถูกทำลายหรือได้รับบาดเจ็บ อาการที่พบคือการเกิด อัมพาตหรืออัมพฤกษ์ครึ่งซีก ซึ่งจะทำให้ร่างกายครึ่งซีกไม่สามารถเคลื่อนไหวได้
ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญ ได้แก่:
1. ความดันโลหิตสูง ซึ่งอาจทำให้เกิดการบาดเจ็บของหลอดเลือด โดยเฉพาะในสมอง
2. โรคประจำตัวอื่นๆ เช่น เบาหวาน หรือ โรคหัวใจ ที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหลอดเลือดสมอง
เมื่อผู้ป่วยเป็นโรคหลอดเลือดสมอง แพทย์จะดูแลให้ปลอดภัยจากภาวะแทรกซ้อนก่อน จากนั้นจะส่งต่อให้ นักกายภาพบำบัด เพื่อฟื้นฟูการเคลื่อนไหว เนื่องจากการที่เนื้อสมองถูกทำลายจะทำให้ร่างกายครึ่งซีกไม่สามารถเคลื่อนไหวได้
ในช่วงแรก กล้ามเนื้อจะอ่อนแรงและเคลื่อนไหวไม่ได้ นักกายภาพบำบัดจะเข้าไปกระตุ้นการเคลื่อนไหว เพื่อให้การฟื้นตัวเร็วขึ้น และป้องกันการหดเกร็งของกล้ามเนื้อ
หลังจากประมาณ 2 สัปดาห์ถึง 1 เดือน ร่างกายจะค่อยๆ ฟื้นตัวขึ้น แต่หากไม่ได้รับการฟื้นฟู ร่างกายอาจมีการหดเกร็งของกล้ามเนื้อ และเดินผิดรูปแบบ
นักกายภาพบำบัดจะฝึกให้ผู้ป่วยสามารถทำกิจวัตรประจำวันด้วยตนเอง เช่น การนั่ง ลุก ยืน เดิน รวมถึงการใช้อุปกรณ์ช่วยเหลือตามความเหมาะสม
ช่วง 6 เดือนแรก เป็น "golden period" ของการฟื้นฟู ซึ่งหากได้รับการฝึกอย่างต่อเนื่อง จะทำให้การฟื้นตัวดีกว่าผู้ที่ไม่ได้รับการฟื้นฟู หลังจากนั้น แม้ว่าความเสียหายของสมองจะมีมาก แต่การฟื้นฟูยังคงมีประโยชน์ในการปรับตัวและลดความพิการ
การได้รับการฟื้นฟูทางกายภาพเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองทุกราย ไม่ว่าจะมีอาการมากหรือน้อย เพื่อช่วยให้พวกเขากลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างเต็มศักยภาพ และลดความเสี่ยงของความพิการในอนาคต
ติดตามสาระความรู้กับ ผศ. ดร. กภ.มัณฑนา วงศ์ศิรินวรัตน์ คณะกายภาพบำบัด มหาวิทยาลัยมหิดล
ชมย้อนหลังรายการคนสู้โรคได้ที่ www.thaipbs.or.th/KonSuRoak
https://www.thaipbs.or.th/program/KonSuRoak/watch/51Za2Z
โรคหลอดเลือดสมอง เป็นภาวะที่หลอดเลือดในสมองเกิดการตีบ แตก หรือตัน ส่งผลให้เนื้อสมองถูกทำลายหรือได้รับบาดเจ็บ อาการที่พบคือการเกิด อัมพาตหรืออัมพฤกษ์ครึ่งซีก ซึ่งจะทำให้ร่างกายครึ่งซีกไม่สามารถเคลื่อนไหวได้
ปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญ ได้แก่:
1. ความดันโลหิตสูง ซึ่งอาจทำให้เกิดการบาดเจ็บของหลอดเลือด โดยเฉพาะในสมอง
2. โรคประจำตัวอื่นๆ เช่น เบาหวาน หรือ โรคหัวใจ ที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหลอดเลือดสมอง
เมื่อผู้ป่วยเป็นโรคหลอดเลือดสมอง แพทย์จะดูแลให้ปลอดภัยจากภาวะแทรกซ้อนก่อน จากนั้นจะส่งต่อให้ นักกายภาพบำบัด เพื่อฟื้นฟูการเคลื่อนไหว เนื่องจากการที่เนื้อสมองถูกทำลายจะทำให้ร่างกายครึ่งซีกไม่สามารถเคลื่อนไหวได้
ในช่วงแรก กล้ามเนื้อจะอ่อนแรงและเคลื่อนไหวไม่ได้ นักกายภาพบำบัดจะเข้าไปกระตุ้นการเคลื่อนไหว เพื่อให้การฟื้นตัวเร็วขึ้น และป้องกันการหดเกร็งของกล้ามเนื้อ
หลังจากประมาณ 2 สัปดาห์ถึง 1 เดือน ร่างกายจะค่อยๆ ฟื้นตัวขึ้น แต่หากไม่ได้รับการฟื้นฟู ร่างกายอาจมีการหดเกร็งของกล้ามเนื้อ และเดินผิดรูปแบบ
นักกายภาพบำบัดจะฝึกให้ผู้ป่วยสามารถทำกิจวัตรประจำวันด้วยตนเอง เช่น การนั่ง ลุก ยืน เดิน รวมถึงการใช้อุปกรณ์ช่วยเหลือตามความเหมาะสม
ช่วง 6 เดือนแรก เป็น "golden period" ของการฟื้นฟู ซึ่งหากได้รับการฝึกอย่างต่อเนื่อง จะทำให้การฟื้นตัวดีกว่าผู้ที่ไม่ได้รับการฟื้นฟู หลังจากนั้น แม้ว่าความเสียหายของสมองจะมีมาก แต่การฟื้นฟูยังคงมีประโยชน์ในการปรับตัวและลดความพิการ
การได้รับการฟื้นฟูทางกายภาพเป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองทุกราย ไม่ว่าจะมีอาการมากหรือน้อย เพื่อช่วยให้พวกเขากลับมาใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างเต็มศักยภาพ และลดความเสี่ยงของความพิการในอนาคต
ติดตามสาระความรู้กับ ผศ. ดร. กภ.มัณฑนา วงศ์ศิรินวรัตน์ คณะกายภาพบำบัด มหาวิทยาลัยมหิดล
ชมย้อนหลังรายการคนสู้โรคได้ที่ www.thaipbs.or.th/KonSuRoak
https://www.thaipbs.or.th/program/KonSuRoak/watch/51Za2Z