เปิดโลกเปิดความคิด : เมื่อ “สมอง” สอดคล้องกับ “สติ”
ในหลายงานวิจัยที่ทำการสแกนสมองของผู้ที่ฝึกสติมาอย่างยาวนาน ต่างให้ผลออกมาคล้ายกันคือ ระหว่างการทำสมาธิหรือเจริญสติ สมองด้านขวาซึ่งทำหน้าที่เกี่ยวกับปัญญาญาณจะทำงานมากกว่าสมองด้านซ้าย ซึ่งทำหน้าที่เกี่ยวกับเหตุผล หรืออาจพูดอีกอย่างหนึ่งก็คือ การเจริญสติทำให้เราเป็นนายของจิต หรือควบคุมอารมณ์ความรู้สึกได้ ซึ่งอาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ช่วยบรรเทาความทุกข์ที่เกิดขึ้นภายในใจ
“รศ.ดร.นพ.วรสิทธิ์ ศิริพรพาณิชย์” จากสถาบันชีววิทยาศาสตร์โมเลกุล มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่า “มีงานวิจัยที่บอกว่า การฝึกสติอย่างต่อเนื่องสามารถเปลี่ยนโครงสร้างสมองได้ หากฝึกในปริมาณที่เหมาะสมและทำในระยะเวลาที่ต่อเนื่อง จะพบว่าเปลือกสมองจะหนาขึ้น ส่งผลให้การทำงานของสมองดีขึ้น หรืออาจรวมถึงสามารถช่วยป้องกันความเสื่อมของสมองได้ด้วย”
ในกรณีของการฝึกสติแบบ Focus attention กลุ่มนี้จะมีการเน้นความสนใจไปที่สิ่งหนึ่งสิ่งใด เช่น การบริกรรมคาถา ซึ่งคลื่นสมองจะถูกเปลี่ยนเป็นลักษณะของการจดจ่อ ในขณที่การฝึกสติแบบ Mindfulness จะเป็นการปล่อยจิตให้ว่าง เพื่อรับรู้ถึงการเปลี่ยนแปลงของสิ่งรอบตัว คลื่นสมองจะเป็นลักษณะของคลื่นอัลฟ่า จึงกล่าวได้ว่า ลักษณะการเปลี่ยนแปลงของคลื่นสมอง จะขึ้นอยู่กับรูปแบบของการฝึกสติ ซึ่งหากเรามีการฝึกสติอย่างมีประสิทธิภาพ จะทำให้การตอบสนองในด้านอารมณ์มีความสมเหตุสมผลมากขึ้น ควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้น และมีโอกาสประสบความสำเร็จในชีวิตได้มากกว่า
ชมย้อนหลังรายการพื้นที่ชีวิต ได้ทาง www.thaipbs.or.th/Life
เปิดโลกเปิดความคิด : เมื่อ “สมอง” สอดคล้องกับ “สติ”
ในหลายงานวิจัยที่ทำการสแกนสมองของผู้ที่ฝึกสติมาอย่างยาวนาน ต่างให้ผลออกมาคล้ายกันคือ ระหว่างการทำสมาธิหรือเจริญสติ สมองด้านขวาซึ่งทำหน้าที่เกี่ยวกับปัญญาญาณจะทำงานมากกว่าสมองด้านซ้าย ซึ่งทำหน้าที่เกี่ยวกับเหตุผล หรืออาจพูดอีกอย่างหนึ่งก็คือ การเจริญสติทำให้เราเป็นนายของจิต หรือควบคุมอารมณ์ความรู้สึกได้ ซึ่งอาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ช่วยบรรเทาความทุกข์ที่เกิดขึ้นภายในใจ
“รศ.ดร.นพ.วรสิทธิ์ ศิริพรพาณิชย์” จากสถาบันชีววิทยาศาสตร์โมเลกุล มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่า “มีงานวิจัยที่บอกว่า การฝึกสติอย่างต่อเนื่องสามารถเปลี่ยนโครงสร้างสมองได้ หากฝึกในปริมาณที่เหมาะสมและทำในระยะเวลาที่ต่อเนื่อง จะพบว่าเปลือกสมองจะหนาขึ้น ส่งผลให้การทำงานของสมองดีขึ้น หรืออาจรวมถึงสามารถช่วยป้องกันความเสื่อมของสมองได้ด้วย”
ในกรณีของการฝึกสติแบบ Focus attention กลุ่มนี้จะมีการเน้นความสนใจไปที่สิ่งหนึ่งสิ่งใด เช่น การบริกรรมคาถา ซึ่งคลื่นสมองจะถูกเปลี่ยนเป็นลักษณะของการจดจ่อ ในขณที่การฝึกสติแบบ Mindfulness จะเป็นการปล่อยจิตให้ว่าง เพื่อรับรู้ถึงการเปลี่ยนแปลงของสิ่งรอบตัว คลื่นสมองจะเป็นลักษณะของคลื่นอัลฟ่า จึงกล่าวได้ว่า ลักษณะการเปลี่ยนแปลงของคลื่นสมอง จะขึ้นอยู่กับรูปแบบของการฝึกสติ ซึ่งหากเรามีการฝึกสติอย่างมีประสิทธิภาพ จะทำให้การตอบสนองในด้านอารมณ์มีความสมเหตุสมผลมากขึ้น ควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้น และมีโอกาสประสบความสำเร็จในชีวิตได้มากกว่า
ชมย้อนหลังรายการพื้นที่ชีวิต ได้ทาง www.thaipbs.or.th/Life
พื้นที่ชีวิต
ดินแดนที่ถูกกลืนกิน
เปิดโลกเปิดความคิด : การเปลี่ยนแปลงไม่ได้เกิดขึ้นด้วยแรงอธิษฐาน
เปิดโลกเปิดความคิด : การใส่เสื้อผ้าซ้ำ ไม่ควรเป็นเรื่องน่าอาย
เปิดโลกเปิดความคิด : “คุณครูโทโมโกะ” กับฝันที่อยากช่วยเหลือผู้อื่น
เปิดโลกเปิดความคิด : แก่นแท้ของการบิน คือการค้นพบความหมายของชีวิต
เปิดโลกเปิดความคิด : การตัดสินใจระหว่างหลักจริยธรรม กับ หลักประโยชน์นิยม
เปิดโลกเปิดความคิด : เมื่อคนอยู่ร่วมกันมากขึ้น การช่วยเหลือจะน้อยลง ?
เปิดโลกเปิดความคิด : คำสั่งของผู้บังคับบัญชา ที่ขัดกับคุณธรรมในจิตใจของตัวเอง
เปิดโลกเปิดความคิด : เกมยื่นคำขาด (Ultimatum Game)
เปิดโลกเปิดความคิด : The Rubber Hand Experiment
เปิดโลกเปิดความคิด : อ่านทะลุความคิด ด้วยจิตวิทยาแห่งการโกง
เปิดโลกเปิดความคิด : เมื่อ “สมอง” สอดคล้องกับ “สติ”
เปิดโลกเปิดความคิด : “พระพุทธศาสนา” แตกต่างแต่เหมือนกัน
เปิดโลกเปิดความคิด : ศาสนธรรม คือสัจธรรมที่แน่นอน
เปิดโลกเปิดความคิด : สงบเย็น ต้องเป็นประโยชน์
เปิดโลกเปิดความคิด : พระพุทธศาสนา คือส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน
เปิดโลกเปิดความคิด : การไม่ทุกข์ คือความสุข
เปิดโลกเปิดความคิด : รวมตัวต่อสู้ เพื่อรักษาธรรมชาติ
เปิดโลกเปิดความคิด : จุดเริ่มต้นของ “วิทยาลัยโพธิ”
เปิดโลกเปิดความคิด : “วัชรสิทธา” ค้นหาทางดับทุกข์ด้วยธรรม
เปิดโลกเปิดความคิด : เมื่อธรรมะเคลื่อนไปสู่วัฒนธรรมใหม่
เปิดโลกเปิดความคิด : ทุกคนควรมีโอกาสได้เข้าถึงและบรรลุธรรม
เปิดโลกเปิดความคิด : สวนโมกข์นานาชาติ กับอานาปานสติของชาวต่างชาติ
เปิดโลกเปิดความคิด : “วัดถ้ำกระบอก” สถานบำบัดผู้ติดยาเสพติด
เปิดโลกเปิดความคิด : “โครงการพุทธสาวิกา” ผู้หญิงคือกำลังเผยแผ่พระพุทธศาสนา
เปิดโลกเปิดความคิด : “วัดเจียกโง” วัดแห่งการตื่นรู้ในโฮจิมินห์
อาศรมซาบาร์มาติ สถานแรกแห่งอินเดียที่มองคนเท่ากัน
อิคิไกของเราคืออะไร ?
จุดเริ่มต้นของ “วะบิ ซะบิ” คืออะไร ?
ไม่รู้หนังสือแต่ผู้คนศรัทธา “หลวงพ่อเทียน จิตฺตสุโภ”
คำสอนของ “หลวงพ่อเทียน” ในมุมมองโลก
นิกเซน จงไม่ทำอะไรเสียบ้าง
รู้จัก “ฮุกกะ” ความสุขที่เชื่อมโยงผู้คน สังคมและรัฐ
ถ้วยข้าว จิ้งจกและเจ็บปวดในใจวัยเยาว์ของท่านติช นัท ฮันห์
รู้จักแนวคิด Death Cleaning เก็บกวาดก่อนจากลาจากสวีเดน
Sisu ฟินแลนด์ เยียวยาในน้ำเย็นเยือก
จอร์เจีย ประวัติศาสตร์ศรัทธานับพันปี
โศกนาฏกรรมศรัทธาที่อาร์เมเนีย
พื้นที่ชีวิต
ดินแดนที่ถูกกลืนกิน
เปิดโลกเปิดความคิด : การเปลี่ยนแปลงไม่ได้เกิดขึ้นด้วยแรงอธิษฐาน
เปิดโลกเปิดความคิด : การใส่เสื้อผ้าซ้ำ ไม่ควรเป็นเรื่องน่าอาย
เปิดโลกเปิดความคิด : “คุณครูโทโมโกะ” กับฝันที่อยากช่วยเหลือผู้อื่น
เปิดโลกเปิดความคิด : แก่นแท้ของการบิน คือการค้นพบความหมายของชีวิต
เปิดโลกเปิดความคิด : การตัดสินใจระหว่างหลักจริยธรรม กับ หลักประโยชน์นิยม
เปิดโลกเปิดความคิด : เมื่อคนอยู่ร่วมกันมากขึ้น การช่วยเหลือจะน้อยลง ?
เปิดโลกเปิดความคิด : คำสั่งของผู้บังคับบัญชา ที่ขัดกับคุณธรรมในจิตใจของตัวเอง
เปิดโลกเปิดความคิด : เกมยื่นคำขาด (Ultimatum Game)
เปิดโลกเปิดความคิด : The Rubber Hand Experiment
เปิดโลกเปิดความคิด : อ่านทะลุความคิด ด้วยจิตวิทยาแห่งการโกง
เปิดโลกเปิดความคิด : เมื่อ “สมอง” สอดคล้องกับ “สติ”
เปิดโลกเปิดความคิด : “พระพุทธศาสนา” แตกต่างแต่เหมือนกัน
เปิดโลกเปิดความคิด : ศาสนธรรม คือสัจธรรมที่แน่นอน
เปิดโลกเปิดความคิด : สงบเย็น ต้องเป็นประโยชน์
เปิดโลกเปิดความคิด : พระพุทธศาสนา คือส่วนหนึ่งของชีวิตประจำวัน
เปิดโลกเปิดความคิด : การไม่ทุกข์ คือความสุข
เปิดโลกเปิดความคิด : รวมตัวต่อสู้ เพื่อรักษาธรรมชาติ
เปิดโลกเปิดความคิด : จุดเริ่มต้นของ “วิทยาลัยโพธิ”
เปิดโลกเปิดความคิด : “วัชรสิทธา” ค้นหาทางดับทุกข์ด้วยธรรม
เปิดโลกเปิดความคิด : เมื่อธรรมะเคลื่อนไปสู่วัฒนธรรมใหม่
เปิดโลกเปิดความคิด : ทุกคนควรมีโอกาสได้เข้าถึงและบรรลุธรรม
เปิดโลกเปิดความคิด : สวนโมกข์นานาชาติ กับอานาปานสติของชาวต่างชาติ
เปิดโลกเปิดความคิด : “วัดถ้ำกระบอก” สถานบำบัดผู้ติดยาเสพติด
เปิดโลกเปิดความคิด : “โครงการพุทธสาวิกา” ผู้หญิงคือกำลังเผยแผ่พระพุทธศาสนา
เปิดโลกเปิดความคิด : “วัดเจียกโง” วัดแห่งการตื่นรู้ในโฮจิมินห์
อาศรมซาบาร์มาติ สถานแรกแห่งอินเดียที่มองคนเท่ากัน
อิคิไกของเราคืออะไร ?
จุดเริ่มต้นของ “วะบิ ซะบิ” คืออะไร ?
ไม่รู้หนังสือแต่ผู้คนศรัทธา “หลวงพ่อเทียน จิตฺตสุโภ”
คำสอนของ “หลวงพ่อเทียน” ในมุมมองโลก
นิกเซน จงไม่ทำอะไรเสียบ้าง
รู้จัก “ฮุกกะ” ความสุขที่เชื่อมโยงผู้คน สังคมและรัฐ
ถ้วยข้าว จิ้งจกและเจ็บปวดในใจวัยเยาว์ของท่านติช นัท ฮันห์
รู้จักแนวคิด Death Cleaning เก็บกวาดก่อนจากลาจากสวีเดน
Sisu ฟินแลนด์ เยียวยาในน้ำเย็นเยือก
จอร์เจีย ประวัติศาสตร์ศรัทธานับพันปี
