"หอยแครง" ข้อพิพาทขุมทรัพย์ชายฝั่งทะเลกับวิถีประมงพื้นบ้าน
...ท้องฟ้าโปร่ง มีเมฆบางๆ แสงแดดตกกระทบท้องทะเลเป็นสีครามสุดลูกหูลูกตา มันคือเช้าที่สดใสสำหรับทีมงานรายการ ฟังเสียงประเทศไทย คำตอบอยู่ในหมู่บ้าน
เราอยู่ที่ท่าเรือใน อ.ไชยา จ.สุราษฎร์ธานี เพื่อรอขึ้นเรือมุ่งหน้าไปยังจุดหมาย อ่าวบ้านดอน อ.พุนพิน เป็นจุดที่ทะเลมีความอุดมสมบูรณ์ มีหอยแครงอยู่บริเวนนั้นจำนวนมาก จึงกลายเป็นที่มาของข้อพิพาษระหว่างผู้ประกอบการและชาวประมงพื้นบ้าน
"ปักษ์ใต้จะเป็นแบบนี้ เช้าแดดจัด บ่ายฝนจะมา" น้ารวย ชาวประมงพื้นบ้านเปรยขึ้นจากประสบการณ์ที่ใช้ชีวิตอยู่กับทะเลมาทั้งชีวิต ทีมงานคิดว่าวันนี้ไม่น่าจะมีฝน พร้อมเร่งมือในการเตรียมเรือ สำหรับออกไปหาหอยแครง ด้วยสีหน้าเรียบเฉยของน้ารวยทำให้เราประเมินว่าคงจะไม่ใช่คนพูดเก่งมากนัก
เมื่อทุกคนมาพร้อมกัน เรือมุ่งหน้าออกสู่ทะเลอันกว้างใหญ่ เราใช้เวลาเดินทางราว 1 ชั่วโมง ก็ถึงพื้นที่ อ.พุนพิน ภาพที่ต่างออกไปคือทะเลบริเวณนี้ จะมีเสาไม้ปักเรียงกันเป็นแนวยาวเพื่อกั้นอาณาเขตคอกเลี้ยงหอยแครง คู่กับขนำหลังใหญ่ที่ผู้ประกอบการใช้สำหรับเฝ้าลูกหอย กระจายอยู่เป็นจำนวนมาก แต่สิ่งที่ต่างจากทุกวันคือ เราเริ่มเห็นเรือหางยาวของประมงพื้นบ้าน เข้ามาเก็บหอยแครงในบริเวณนี้อย่างหนาตา
น้ารวยจอดเรือ กระโดดลงทะเลอย่างคล่องแคล่ว ระดับน้ำวันนี้สูงถึงหน้าอก ซึ่งถือว่าระดับน้ำยังไม่ลงมากนัก ทำให้การหาหอยในวันนี้ต้องใช้ความชำนาญอย่างมาก เพราะต้องดำน้ำลงไปราว 1 เมตร ใช้มือควานหาหอยแครง....คุณสุทธิชัย หยุ่นดูตื่นเต้นกับสิ่งที่ได้เห็นในวันนี้ และเริ่มต้นสัมภาษณ์น้ารวย ถึงความหมายของความมั่นคงทางอาหารของชาวประมงพื้นบ้าน ที่ผูกพันธ์กับการหาหอยแครงมาหลายชั่วอายุคน
ทันทีที่ถูกตั้งคำถามจากนักสื่อสารมวลชนอาวุโสอย่างคุณสุทธิชัย น้ารวยทำเอาทีมงานของเราต้องหันมาสบตากันโดยไม่ได้นัดหมาย เพราะน้ารวยเปลี่ยนจากชายที่นิ่งเงียบ สีหน้าเรียบเฉย เป็นนักเล่าเรื่องที่ดูลื่นไหลไม่ติดขัด เราสัมผัสถึงความจริงใจที่ถ่ายทอดออกมาจากชายคนนี้
แต่สิ่งที่ทำให้ทีมงานทึ่งกับผู้ชายคนนี้ คือจังหวะที่คุณสุทธิชัยตั้งคำถามถึงผู้ประกอบการที่เข้ามาถือครองพื้นที่ทางทะเลเพื่อเลี้ยงหอยและห้ามให้ชาวประมงพื้นบ้านเข้าไปหากินว่า "น้ารวยรู้สึกอย่างไรกับผู้ประกอบการกลุ่มนี้ และหากภาครัฐถามว่าทางออกที่ดีที่สุดสำหรับข้อพิพาทนี้คืออะไร” เหมือนจะมีจังหวะที่น้ารวยนิ่งคิดอยู่ชั่วครู่ ก่อนจะตอบคำถามที่ทำให้ทีมงานต้องหันมามองหน้ากันอีกครั้ง ทุกคนพร้อมใจกันยกนิ้วให้กับคำตอบนั้น
ส่วนคำตอบที่ว่าจะคมคายสักแค่ไหน ชวนร่วมหาคำตอบได้ในรายการฟังเสียงประเทศไทย ตอน วิถีประมงพื้นบ้าน กับอนาคตอ่าวบ้านดอน ชมย้อนหลังได้ทาง https://bit.ly/3jcE6Yb
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
...ท้องฟ้าโปร่ง มีเมฆบางๆ แสงแดดตกกระทบท้องทะเลเป็นสีครามสุดลูกหูลูกตา มันคือเช้าที่สดใสสำหรับทีมงานรายการ ฟังเสียงประเทศไทย คำตอบอยู่ในหมู่บ้าน
เราอยู่ที่ท่าเรือใน อ.ไชยา จ.สุราษฎร์ธานี เพื่อรอขึ้นเรือมุ่งหน้าไปยังจุดหมาย อ่าวบ้านดอน อ.พุนพิน เป็นจุดที่ทะเลมีความอุดมสมบูรณ์ มีหอยแครงอยู่บริเวนนั้นจำนวนมาก จึงกลายเป็นที่มาของข้อพิพาษระหว่างผู้ประกอบการและชาวประมงพื้นบ้าน
"ปักษ์ใต้จะเป็นแบบนี้ เช้าแดดจัด บ่ายฝนจะมา" น้ารวย ชาวประมงพื้นบ้านเปรยขึ้นจากประสบการณ์ที่ใช้ชีวิตอยู่กับทะเลมาทั้งชีวิต ทีมงานคิดว่าวันนี้ไม่น่าจะมีฝน พร้อมเร่งมือในการเตรียมเรือ สำหรับออกไปหาหอยแครง ด้วยสีหน้าเรียบเฉยของน้ารวยทำให้เราประเมินว่าคงจะไม่ใช่คนพูดเก่งมากนัก
เมื่อทุกคนมาพร้อมกัน เรือมุ่งหน้าออกสู่ทะเลอันกว้างใหญ่ เราใช้เวลาเดินทางราว 1 ชั่วโมง ก็ถึงพื้นที่ อ.พุนพิน ภาพที่ต่างออกไปคือทะเลบริเวณนี้ จะมีเสาไม้ปักเรียงกันเป็นแนวยาวเพื่อกั้นอาณาเขตคอกเลี้ยงหอยแครง คู่กับขนำหลังใหญ่ที่ผู้ประกอบการใช้สำหรับเฝ้าลูกหอย กระจายอยู่เป็นจำนวนมาก แต่สิ่งที่ต่างจากทุกวันคือ เราเริ่มเห็นเรือหางยาวของประมงพื้นบ้าน เข้ามาเก็บหอยแครงในบริเวณนี้อย่างหนาตา
น้ารวยจอดเรือ กระโดดลงทะเลอย่างคล่องแคล่ว ระดับน้ำวันนี้สูงถึงหน้าอก ซึ่งถือว่าระดับน้ำยังไม่ลงมากนัก ทำให้การหาหอยในวันนี้ต้องใช้ความชำนาญอย่างมาก เพราะต้องดำน้ำลงไปราว 1 เมตร ใช้มือควานหาหอยแครง....คุณสุทธิชัย หยุ่นดูตื่นเต้นกับสิ่งที่ได้เห็นในวันนี้ และเริ่มต้นสัมภาษณ์น้ารวย ถึงความหมายของความมั่นคงทางอาหารของชาวประมงพื้นบ้าน ที่ผูกพันธ์กับการหาหอยแครงมาหลายชั่วอายุคน
ทันทีที่ถูกตั้งคำถามจากนักสื่อสารมวลชนอาวุโสอย่างคุณสุทธิชัย น้ารวยทำเอาทีมงานของเราต้องหันมาสบตากันโดยไม่ได้นัดหมาย เพราะน้ารวยเปลี่ยนจากชายที่นิ่งเงียบ สีหน้าเรียบเฉย เป็นนักเล่าเรื่องที่ดูลื่นไหลไม่ติดขัด เราสัมผัสถึงความจริงใจที่ถ่ายทอดออกมาจากชายคนนี้
แต่สิ่งที่ทำให้ทีมงานทึ่งกับผู้ชายคนนี้ คือจังหวะที่คุณสุทธิชัยตั้งคำถามถึงผู้ประกอบการที่เข้ามาถือครองพื้นที่ทางทะเลเพื่อเลี้ยงหอยและห้ามให้ชาวประมงพื้นบ้านเข้าไปหากินว่า "น้ารวยรู้สึกอย่างไรกับผู้ประกอบการกลุ่มนี้ และหากภาครัฐถามว่าทางออกที่ดีที่สุดสำหรับข้อพิพาทนี้คืออะไร” เหมือนจะมีจังหวะที่น้ารวยนิ่งคิดอยู่ชั่วครู่ ก่อนจะตอบคำถามที่ทำให้ทีมงานต้องหันมามองหน้ากันอีกครั้ง ทุกคนพร้อมใจกันยกนิ้วให้กับคำตอบนั้น
ส่วนคำตอบที่ว่าจะคมคายสักแค่ไหน ชวนร่วมหาคำตอบได้ในรายการฟังเสียงประเทศไทย ตอน วิถีประมงพื้นบ้าน กับอนาคตอ่าวบ้านดอน ชมย้อนหลังได้ทาง https://bit.ly/3jcE6Yb
