ที่ บ้านนาเกียน อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่ ตั้งอยู่บนยอดเขาสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 1,200-1,600 เมตร แม้ห่างจากตัวอำเภอ 39 กิโลเมตร แต่ใช้ระยะเวลาเดินทางประมาณ 3-4 ชั่วโมง ด้วยข้อจำกัดของพื้นที่ทุรกันดาร อยู่บนยอดเขาสูง ลาดชัน จึงทำให้การไถนาด้วยควายทำได้ยากเพราะมีหินปนในดินมาก ประกอบกับที่นี่เลี้ยง “ช้าง” ไว้ในป่า เป็นช้างที่เป็นมรดกจากบรรพบรุษ ใช้ขนของ ลากซุง ชาวบ้านจึงใช้ “ช้างไถนา”
กำนันภูมิมีชัย ประเสริฐ กำนันตำบลนาเกียน อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่ เล่าว่าเมื่อก่อนเคยมีมากกว่า 20 เชือก แต่ปัจจุบันนี้เหลือช้างไถนาเพียง 2 เชือกคือ พังมีบุญพา และพังแม่สองสี ที่ไถนามาแล้ว 15 ปี ที่เปรียบเสมือนเป็นความหวังของคนที่นาเกียน เพราะหากใครไม่มีรถไถ ไม่มีเงินซื้อน้ำมัน ก็จะขอแรงลงแขกแลกแรงกัน เมื่อถึงฤดูกาลทำนาก็จะเข้าไปจับช้างที่เลี้ยงไว้ในป่าออกมาไถนา เพราะเห็นว่าเป็นสัตว์ใหญ่ แข็งแรงกว่าวัว ควาย และยังสามารถไถนาได้พื้นที่มากกว่าในระยะเวลาที่เท่ากัน โดย 1 แรงช้าง เท่ากับ 4 แรงวัวหรือควาย การใช้ช้างไถนาความจริงไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่ของคนพื้นที่สูง เพราะชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงใช้ช้างไถนามาหลายชั่วอายุคนแล้ว
ติดตามเรื่องราววิถีชีวิตที่สืบทอดมาแต่โบราณ ที่คุณเองอาจจะไม่เคยรู้มาก่อนในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 28 ตุลาคม 2562 เวลา 21.45 - 22.15 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
“ช้างไถนา” วิถีโบราณบ้านนาเกียน จ.เชียงใหม่
ที่ บ้านนาเกียน อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่ ตั้งอยู่บนยอดเขาสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 1,200-1,600 เมตร แม้ห่างจากตัวอำเภอ 39 กิโลเมตร แต่ใช้ระยะเวลาเดินทางประมาณ 3-4 ชั่วโมง ด้วยข้อจำกัดของพื้นที่ทุรกันดาร อยู่บนยอดเขาสูง ลาดชัน จึงทำให้การไถนาด้วยควายทำได้ยากเพราะมีหินปนในดินมาก ประกอบกับที่นี่เลี้ยง “ช้าง” ไว้ในป่า เป็นช้างที่เป็นมรดกจากบรรพบรุษ ใช้ขนของ ลากซุง ชาวบ้านจึงใช้ “ช้างไถนา”
กำนันภูมิมีชัย ประเสริฐ กำนันตำบลนาเกียน อ.อมก๋อย จ.เชียงใหม่ เล่าว่าเมื่อก่อนเคยมีมากกว่า 20 เชือก แต่ปัจจุบันนี้เหลือช้างไถนาเพียง 2 เชือกคือ พังมีบุญพา และพังแม่สองสี ที่ไถนามาแล้ว 15 ปี ที่เปรียบเสมือนเป็นความหวังของคนที่นาเกียน เพราะหากใครไม่มีรถไถ ไม่มีเงินซื้อน้ำมัน ก็จะขอแรงลงแขกแลกแรงกัน เมื่อถึงฤดูกาลทำนาก็จะเข้าไปจับช้างที่เลี้ยงไว้ในป่าออกมาไถนา เพราะเห็นว่าเป็นสัตว์ใหญ่ แข็งแรงกว่าวัว ควาย และยังสามารถไถนาได้พื้นที่มากกว่าในระยะเวลาที่เท่ากัน โดย 1 แรงช้าง เท่ากับ 4 แรงวัวหรือควาย การใช้ช้างไถนาความจริงไม่ใช่เรื่องแปลกใหม่ของคนพื้นที่สูง เพราะชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงใช้ช้างไถนามาหลายชั่วอายุคนแล้ว
ติดตามเรื่องราววิถีชีวิตที่สืบทอดมาแต่โบราณ ที่คุณเองอาจจะไม่เคยรู้มาก่อนในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 28 ตุลาคม 2562 เวลา 21.45 - 22.15 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
ซีรีส์วิถีคน
การขนส่ง
คนชายขอบ
“โอ่ง” สร้างอาชีพ
หมากคือชีวิต
อาชีพโบราณในเมืองมัณฑะเลย์ ประเทศเมียนมา
วิถีเก่าในเมืองใหญ่
วิถีใต้สุด บ้านซาโห่ จ.ยะลา
วิถีชาวนาโบราณ จ.ปัตตานี และหมู่บ้านขนมโบราณ จ.นราธิวาส
วิถีพหุวัฒนธรรม อ.ตากใบ
วิถีโบราณหมู่บ้านแลกข้าว
มรดกกลางลำน้ำโขง
วิถีกลางป่า “บ้านกรูโบ”
“ม้าและล่อ” พาหนะขนส่งของคนพื้นที่สูง
“ขนส่งทางเรือ” เมืองเกิ่นเทอ ประเทศเวียดนาม
หมู่บ้านรถจี๊ป
คนหาปลาแห่งเทือกเขาบรรทัด
“หาบเร่” เดลิเวอรี่โบราณ
ผู้พิชิต "มะพร้าว"
ซูเปอร์มาร์เก็ตเครื่องจักสาน
“ช้างไถนา” วิถีโบราณบ้านนาเกียน จ.เชียงใหม่
วิถีโบราณ "หมู่บ้านคนผมจุก" เมืองมะกวย ประเทศเมียนมา
"ผักฝังดิน" วิถีโบราณ บ้านปางสา จ.เชียงราย
วิถีโบราณ บ้านเหมืองแพร่ จ.เลย
วิถีเก่าในเมืองใหญ่ ย่างกุ้ง ประเทศเมียนมา
พัดทดน้ำ มรดกจากบรรพบุรุษ
“เรือขนเกลือ” วิถีชาวน้ำ จ.สมุทรสาคร
“เรือขายน้ำจืด” วิถีชาวน้ำ บ้านปากน้ำเวฬุ จ.จันทบุรี
"ขี้ไต้ยางนา" ขุมทรัพย์จากป่า บ้านสร้างถ่อใน จ.อำนาจเจริญ
ขุมทรัพย์ในบ่อน้ำ อ.ชุมพลบุรี จ.สุรินทร์
เรือผีหลอก ภูมิปัญญาการหาปลาในแม่น้ำเจ้าพระยา อ.สรรพยา จ.ชัยนาท
ซีรีส์วิถีคน
การขนส่ง
คนชายขอบ
“โอ่ง” สร้างอาชีพ
หมากคือชีวิต
อาชีพโบราณในเมืองมัณฑะเลย์ ประเทศเมียนมา
วิถีเก่าในเมืองใหญ่
วิถีใต้สุด บ้านซาโห่ จ.ยะลา
วิถีชาวนาโบราณ จ.ปัตตานี และหมู่บ้านขนมโบราณ จ.นราธิวาส
วิถีพหุวัฒนธรรม อ.ตากใบ
วิถีโบราณหมู่บ้านแลกข้าว
มรดกกลางลำน้ำโขง
วิถีกลางป่า “บ้านกรูโบ”
“ม้าและล่อ” พาหนะขนส่งของคนพื้นที่สูง
“ขนส่งทางเรือ” เมืองเกิ่นเทอ ประเทศเวียดนาม
หมู่บ้านรถจี๊ป
คนหาปลาแห่งเทือกเขาบรรทัด
“หาบเร่” เดลิเวอรี่โบราณ
ผู้พิชิต "มะพร้าว"
ซูเปอร์มาร์เก็ตเครื่องจักสาน
“ช้างไถนา” วิถีโบราณบ้านนาเกียน จ.เชียงใหม่
วิถีโบราณ "หมู่บ้านคนผมจุก" เมืองมะกวย ประเทศเมียนมา
"ผักฝังดิน" วิถีโบราณ บ้านปางสา จ.เชียงราย
วิถีโบราณ บ้านเหมืองแพร่ จ.เลย
วิถีเก่าในเมืองใหญ่ ย่างกุ้ง ประเทศเมียนมา
พัดทดน้ำ มรดกจากบรรพบุรุษ
“เรือขนเกลือ” วิถีชาวน้ำ จ.สมุทรสาคร
“เรือขายน้ำจืด” วิถีชาวน้ำ บ้านปากน้ำเวฬุ จ.จันทบุรี
"ขี้ไต้ยางนา" ขุมทรัพย์จากป่า บ้านสร้างถ่อใน จ.อำนาจเจริญ
ขุมทรัพย์ในบ่อน้ำ อ.ชุมพลบุรี จ.สุรินทร์
เรือผีหลอก ภูมิปัญญาการหาปลาในแม่น้ำเจ้าพระยา อ.สรรพยา จ.ชัยนาท