"หมอลำขอข้าว" เป็นความบันเทิงของคนอีสานที่คณะหมอลำจากต่างพื้นที่เดินทางมาแสดง "ลำเรื่องต่อกลอน" คือ มีทั้งการร้อง การลำ และการแสดงเป็นเรื่องราวนิทานพื้นบ้าน หรือนิทานชาดก ให้ได้ชมถึงในหมู่บ้าน โดยทำการแสดงในเวลากลางคืน และในเช้าวันถัดไปจึงจะถือกระสอบเดินไปขอข้าวตามบ้าน
"แสน" หรือนายหนูกัน ข่าขันมะลี อายุ 40 ปี หัวหน้าคณะหมอลำขอข้าวแสนชัยเพชรร้อยเอ็ด ชาวบ้านข่าใหญ่ ต.หนองผือ อ.จตุรพักรพิมาน จ.ร้อยเอ็ด เล่าว่า เขาก่อตั้งคณะหมอลำขอข้าว มาแล้ว 11 ปี ทุก ๆ ปี หลังฤดูทำนาจะรวบรวมหมอลำจากพื้นที่ใกล้เคียง ทั้ง จ.กาฬสินธุ์ และมหาสารคาม ที่ว่างเว้นงานแสดง ซึ่งส่วนใหญ่เป็นหมอลำอาวุโส อายุ 50 - 70 ปี แต่ยังมีความสามารถในการแสดงหมอลำ ออกไปแสดงหมอลำขอข้าวในหลายพื้นที่ทั่วภาคอีสาน
"หมอลำสมปอง สมฤทัย" อายุ 53 ปี นางเอกหมอลำ เป็นอีกคนหนึ่งที่ทำอาชีพหมอลำขอข้าว บอกว่าเป็นหมอลำขอข้าวต้องนอนตามศาลา ตามลานวัด แต่ภูมิใจในอาชีพนี้ แม้จะได้เงินไม่มากก็ต้องทำเต็มที่ โดยเฉพาะชุดในการแสดงเตรียมไว้ 4 - 5 ชุดต่อคืน
ชาวบ้านเชียงใหม่ ต.เชียงใหม่ อ.โพธิ์ชัย จ.ร้อยเอ็ด ที่ได้ออกมาดูหมอลำขอข้าว เล่าเป็นเสียงเดียวกันว่า ชอบหมอลำขอข้าว เพราะพวกเขาแสดงมาให้ดูถึงบ้านแบบฟรี ๆ และเป็นการแสดงลำเรื่องต่อกลอนที่หาดูได้ยากในสมัยนี้ก็ยิ่งเต็มใจจะมอบข้าวเปลือก ข้าวสารให้ หรือ มอบเงินเล็ก ๆ น้อย ๆ ตอบแทน หลายคนที่ไม่ได้ออกไปดูก็ตักข้าวให้ พวกเขาบอกว่าเพื่อช่วยเป็นกำลังใจให้หมอลำ เพราะพวกเขาไม่ได้มาขอฟรี แต่มีการนำเอาศิลปะการแสดงหมอลำมาสร้างความสุข ความบันเทิง จึงมีผู้ชมมอบธารน้ำใจ ให้การสนับสนุน ทำให้หมอลำขอข้าวยังดำรงอยู่ ทำให้ศิลปินหมอลำยังมีเวทีแสดง แม้เป็นเวทีเล็ก ๆ เรียบง่าย แต่ก็พอสร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้กับพวกเขา
ติดตามในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 13 กรกฎาคม 2563 เวลา 21.00 - 21.30 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทางตักบาตรข้าวเหนียว www.thaipbs.or.th/Live
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
หมอลำขอข้าว อาชีพที่ยังดำรงอยู่ด้วยน้ำใจ
"หมอลำขอข้าว" เป็นความบันเทิงของคนอีสานที่คณะหมอลำจากต่างพื้นที่เดินทางมาแสดง "ลำเรื่องต่อกลอน" คือ มีทั้งการร้อง การลำ และการแสดงเป็นเรื่องราวนิทานพื้นบ้าน หรือนิทานชาดก ให้ได้ชมถึงในหมู่บ้าน โดยทำการแสดงในเวลากลางคืน และในเช้าวันถัดไปจึงจะถือกระสอบเดินไปขอข้าวตามบ้าน
"แสน" หรือนายหนูกัน ข่าขันมะลี อายุ 40 ปี หัวหน้าคณะหมอลำขอข้าวแสนชัยเพชรร้อยเอ็ด ชาวบ้านข่าใหญ่ ต.หนองผือ อ.จตุรพักรพิมาน จ.ร้อยเอ็ด เล่าว่า เขาก่อตั้งคณะหมอลำขอข้าว มาแล้ว 11 ปี ทุก ๆ ปี หลังฤดูทำนาจะรวบรวมหมอลำจากพื้นที่ใกล้เคียง ทั้ง จ.กาฬสินธุ์ และมหาสารคาม ที่ว่างเว้นงานแสดง ซึ่งส่วนใหญ่เป็นหมอลำอาวุโส อายุ 50 - 70 ปี แต่ยังมีความสามารถในการแสดงหมอลำ ออกไปแสดงหมอลำขอข้าวในหลายพื้นที่ทั่วภาคอีสาน
"หมอลำสมปอง สมฤทัย" อายุ 53 ปี นางเอกหมอลำ เป็นอีกคนหนึ่งที่ทำอาชีพหมอลำขอข้าว บอกว่าเป็นหมอลำขอข้าวต้องนอนตามศาลา ตามลานวัด แต่ภูมิใจในอาชีพนี้ แม้จะได้เงินไม่มากก็ต้องทำเต็มที่ โดยเฉพาะชุดในการแสดงเตรียมไว้ 4 - 5 ชุดต่อคืน
ชาวบ้านเชียงใหม่ ต.เชียงใหม่ อ.โพธิ์ชัย จ.ร้อยเอ็ด ที่ได้ออกมาดูหมอลำขอข้าว เล่าเป็นเสียงเดียวกันว่า ชอบหมอลำขอข้าว เพราะพวกเขาแสดงมาให้ดูถึงบ้านแบบฟรี ๆ และเป็นการแสดงลำเรื่องต่อกลอนที่หาดูได้ยากในสมัยนี้ก็ยิ่งเต็มใจจะมอบข้าวเปลือก ข้าวสารให้ หรือ มอบเงินเล็ก ๆ น้อย ๆ ตอบแทน หลายคนที่ไม่ได้ออกไปดูก็ตักข้าวให้ พวกเขาบอกว่าเพื่อช่วยเป็นกำลังใจให้หมอลำ เพราะพวกเขาไม่ได้มาขอฟรี แต่มีการนำเอาศิลปะการแสดงหมอลำมาสร้างความสุข ความบันเทิง จึงมีผู้ชมมอบธารน้ำใจ ให้การสนับสนุน ทำให้หมอลำขอข้าวยังดำรงอยู่ ทำให้ศิลปินหมอลำยังมีเวทีแสดง แม้เป็นเวทีเล็ก ๆ เรียบง่าย แต่ก็พอสร้างอาชีพ สร้างรายได้ให้กับพวกเขา
ติดตามในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 13 กรกฎาคม 2563 เวลา 21.00 - 21.30 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทางตักบาตรข้าวเหนียว www.thaipbs.or.th/Live
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
ซีรีส์วิถีคน
หมอลำขอข้าว อาชีพที่ยังดำรงอยู่ด้วยน้ำใจ
ฉันให้เธอให้...แลกเปลี่ยนสร้างสุข บ้านสระแก้ว ต.สระแก้ว อ.เปือยน้อย จ.ขอนแก่น
หมู่บ้านโบราณ เกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย
บุญคุณต้นโหนด อ.สทิงพระ จ.สงขลา
เกลือสินเธาว์ มรดกจากผืนดิน บ้านหนองเทา ต.นาแก อ.คำเขื่อนแก้ว จ.ยโสธร
วิถี "คนเหนือเขื่อน" บ้านอูมฮวม ต.บ้านนา อ.สามเงา จ.ตาก
วิถี "เกษตรและเกลือโบราณ" เกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย
"มรดกวัวควาย" บ้านบึง ต.ดอนแรด อ.รัตนบุรี จ.สุรินทร์
“นางหาบ” สืบทอดวิถีบุญ บ้านแสงภา อ.นาแห้ว จ.เลย
วิถี "คนริมน้ำอิรวดี" ประเทศเมียนมา
วิถีคนเก็บเห็ดเผาะ บ้านปลายนาสวน ต.นาสวน อ.ศรีสวัสดิ์ จ.กาญจนบุรี
วิถีคนขายน้ำ บ้านวังน้ำเย็น ต.วังสะพุง อ.วังสะพุง จ.เลย
วิถี "วัวเทียมเกวียน" บ้านป่าหัด ต.ม่วงตึ๊ด อ.ภูเพียง จ.น่าน
วิถีคนเลี้ยงผึ้ง บ้านป่าไผ่ ต.ป่าไผ่ อ.ลี้ จ.ลำพูน
วิถีเรือขนทราย อ.เมือง จ.ปทุมธานี
วิถีคนเกาะกูด อ.เกาะกูด จ.ตราด
วิถี "คนหาปลา" ใน "ป่าพรุโต๊ะแดง"
วิถี "นายฮ้อย" บ้านโตนด ต.ระแงง อ.ศีขรภูมิ จ.สุรินทร์
"ซูเปอร์มาร์เก็ตธรรมชาติบ้านท่าเลน" บ้านท่าเลน ต.เขาทอง อ.เมือง จ.กระบี่
เรื่องเก่าในเมืองใหญ่ ซ.วานิช 1 (สำเพ็ง), ซ.วานิช 2 (ตลาดน้อย) กรุงเทพมหานคร
มรดกห้างนา บ้านป่าแดง อ.เมือง จ.เพชรบูรณ์
วิถี “ทุเรียนลับแล” บ้านผามูบ ต.แม่พูล อ.ลับแล จ.อุตรดิตถ์
“จองพารา” วิถีแห่งความศรัทธา บ้านนาปลาจาด ต.ห้วยผา อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน
วิถีน้ำ "สายบุรี" บ้านโต๊ะโม๊ะ อ.สุคิริน จ.นราธิวาส
วิถีลูกหาบ หัวใจแห่งภูกระดึง บ้านศรีฐาน อ.ภูกระดึง จ.เลย
วิถีคนตีมีดโบราณ บ้านโนนหล่อ ต.หญ้าปล้อง อ.เมืองศรีสะเกษ จ.ศรีสะเกษ
วิถีคนป่าเมี่ยง บ้านขุนปั๋ง ต.แม่ปั๋ง อ.พร้าว จ.เชียงใหม่
วิถีชุมชนเรือนแพสะแกกรัง จ.อุทัยธานี
วิถีคลองในเมืองกรุง ชุมชนพูนบำเพ็ญ เขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร
วิถีหลากศาสนาของ “ชาวจีนยูนนาน” บ้านยาง ต.แม่งอน อ.ฝาง จ.เชียงใหม่
ซีรีส์วิถีคน
หมอลำขอข้าว อาชีพที่ยังดำรงอยู่ด้วยน้ำใจ
ฉันให้เธอให้...แลกเปลี่ยนสร้างสุข บ้านสระแก้ว ต.สระแก้ว อ.เปือยน้อย จ.ขอนแก่น
หมู่บ้านโบราณ เกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย
บุญคุณต้นโหนด อ.สทิงพระ จ.สงขลา
เกลือสินเธาว์ มรดกจากผืนดิน บ้านหนองเทา ต.นาแก อ.คำเขื่อนแก้ว จ.ยโสธร
วิถี "คนเหนือเขื่อน" บ้านอูมฮวม ต.บ้านนา อ.สามเงา จ.ตาก
วิถี "เกษตรและเกลือโบราณ" เกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย
"มรดกวัวควาย" บ้านบึง ต.ดอนแรด อ.รัตนบุรี จ.สุรินทร์
“นางหาบ” สืบทอดวิถีบุญ บ้านแสงภา อ.นาแห้ว จ.เลย
วิถี "คนริมน้ำอิรวดี" ประเทศเมียนมา
วิถีคนเก็บเห็ดเผาะ บ้านปลายนาสวน ต.นาสวน อ.ศรีสวัสดิ์ จ.กาญจนบุรี
วิถีคนขายน้ำ บ้านวังน้ำเย็น ต.วังสะพุง อ.วังสะพุง จ.เลย
วิถี "วัวเทียมเกวียน" บ้านป่าหัด ต.ม่วงตึ๊ด อ.ภูเพียง จ.น่าน
วิถีคนเลี้ยงผึ้ง บ้านป่าไผ่ ต.ป่าไผ่ อ.ลี้ จ.ลำพูน
วิถีเรือขนทราย อ.เมือง จ.ปทุมธานี
วิถีคนเกาะกูด อ.เกาะกูด จ.ตราด
วิถี "คนหาปลา" ใน "ป่าพรุโต๊ะแดง"
วิถี "นายฮ้อย" บ้านโตนด ต.ระแงง อ.ศีขรภูมิ จ.สุรินทร์
"ซูเปอร์มาร์เก็ตธรรมชาติบ้านท่าเลน" บ้านท่าเลน ต.เขาทอง อ.เมือง จ.กระบี่
เรื่องเก่าในเมืองใหญ่ ซ.วานิช 1 (สำเพ็ง), ซ.วานิช 2 (ตลาดน้อย) กรุงเทพมหานคร
มรดกห้างนา บ้านป่าแดง อ.เมือง จ.เพชรบูรณ์
วิถี “ทุเรียนลับแล” บ้านผามูบ ต.แม่พูล อ.ลับแล จ.อุตรดิตถ์
“จองพารา” วิถีแห่งความศรัทธา บ้านนาปลาจาด ต.ห้วยผา อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน
วิถีน้ำ "สายบุรี" บ้านโต๊ะโม๊ะ อ.สุคิริน จ.นราธิวาส
วิถีลูกหาบ หัวใจแห่งภูกระดึง บ้านศรีฐาน อ.ภูกระดึง จ.เลย
วิถีคนตีมีดโบราณ บ้านโนนหล่อ ต.หญ้าปล้อง อ.เมืองศรีสะเกษ จ.ศรีสะเกษ
วิถีคนป่าเมี่ยง บ้านขุนปั๋ง ต.แม่ปั๋ง อ.พร้าว จ.เชียงใหม่
วิถีชุมชนเรือนแพสะแกกรัง จ.อุทัยธานี
วิถีคลองในเมืองกรุง ชุมชนพูนบำเพ็ญ เขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร
วิถีหลากศาสนาของ “ชาวจีนยูนนาน” บ้านยาง ต.แม่งอน อ.ฝาง จ.เชียงใหม่