การประกาศ พรบ.อุทยานแห่งชาติใหม่ 22 แห่ง ของกรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช มีจำนวนหนึ่งที่ยังคงเป็นปัญหาอยู่โดยเฉพาะการประกาศเขตอุทยานทางภาคเหนือซึ่งทับที่ดินทำกินของชาวบ้าน Big Story เรื่องใหญ่ Thai PBS พาไปดูปัญหาที่เกิดขึ้นกับคำถามสำคัญ คนอยู่กับป่ามาก่อนการประกาศเขตอุทยาน การเข้ามาของกฎหมายจึงเป็นเรื่องที่ต้องเคารพผู้อยู่อาศัยมาก่อนตามหลักสิทธิมนุษยชนหรือไม่ ?
ทบทวนบทเรียน 9 ปีน้ำมันรั่ว ในทะเลมาบตาพุด จ.ระยอง ไปพร้อมกับการลงพื้นที่ของชาวบ้านจากเครือข่ายจะนะรักษ์ถิ่น ชุมชนที่กำลังเผชิญหน้ากับการผลักดันโครงการนิคมอุตสาหกรรมจะนะ จ.สงขลา และกลุ่มฅนรักษ์บ้านเกิด จ.เลย ที่ได้รับผลกระทบจากการทำเหมืองทองคำ โดยมีเจ้าบ้านคือ สมาคมประมงพื้นบ้านท้องถิ่นระยอง