ที่ชุมชนบ้านท่าตาฝั่ง มีความน่าสนใจมาก ๆ คือเป็นชุมชนชาติพันธ์ุ ที่อยู่ริมแม่น้ำสาละวิน มีพื้นป่าอบล้อม ดังนั้นด้วยตำแหน่งที่ตั้งเช่นนี้จึงเปรียบเสมือนเป็นปราการด่านคัดกรองชั้นแรกของผู้มาเยือน และด้วยความที่เป็นชุมชนที่สงบบวกกับเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ จึงทำให้ที่นี่มีเสน่ห์อย่างมาก
ชาวไทใหญ่เมืองลาเซียว เมืองหลวงของรัฐฉานเหนือ หนีภัยสงครามมุ่งหน้าสู่ จังหวัดแม่ฮ่องสอน เพื่อหางานทำและหนีภัยสงคราม ล่าสุด เดินทางถึง หมู่บ้านนากง ทางตอนเหนือของบ้านหัวเมือง อดีตฐานที่มั่นของกองทัพเมืองไต สมัยขุนส่าเรืองอำนาจ คาดจะเข้าสู่เมืองแม่ฮ่องสอน ภายในสัปดาห์นี้
เมื่อปักหมุดให้ตัวเองเป็นหมู่บ้านท่องเที่ยว นอกจากวิถี "คนลาหู่ดำ" ที่ต้องชวนคนนอกเดินทางเข้ามาสัมผัสด้วยตัวเอง ชุมชนบ้านลุกข้าวหลาม อ.ปางมะผ้า จ.แม่ฮ่องสอน ยังส่งออกงานฝีมือขึ้นชื่อของคนลาหู่ คือ เสื้อผ้าที่โดดเด่นด้วยงานเย็บแถบลายประดับ ปรับให้มีรูปแบบร่วมสมัย สื่อความสร้างสรรค์ช่างฝีมือรุ่นใหม่
“เมืองปาย” มีพัฒนาการอย่างต่อเนื่องจากเมืองรองสู่แหล่งท่องเที่ยว ด้วยพื้นที่เทือกเขาที่มีทัศนียภาพงดงามรวมถึงวิถีชีวิตผู้คนที่หลากหลาย ทำให้ปายกลายเป็นปลายทางหนึ่งของนักท่องเที่ยว ทว่าถึงตอนนี้กลับมีอุปสรรคหลายอย่าง ทั้งการเดินทางที่ยากลำบาก ปัญหาฝุ่นควันสภาพแวดล้อม เหล่านี้คือโจทย์สำคัญที่ต้องมาล้อมวงคุยกัน เพื่อมองให้เห็นอนาคตการท่องเที่ยวเมืองปาย จะมีไปถึงปลายทางที่ต้องการได้อย่างไร ?
เรื่องราวของชาวกะยันที่คนไทยรู้จักกันดี นับตั้งแต่ชาวกะยัน ชนพื้นเมืองรัฐคะยาหลบลี้หนีภัยความขัดแย้ง จากการลุกขึ้นสู้ของกลุ่มกะเหรี่ยงแดงเพื่อเรียกร้องดินแดนคืนจากรัฐบาลทหารเมียนมา ชาวกะยันอพยพหลบหนีเข้ามาพึ่งพิงอยู่ในศูนย์อพยพตามแนวตะเข็บชายแดนไทยเมียนมายาวนานกว่า 30 ปี ตั้งรกรากและกลายเป็นสัญลักษณ์ประจำจังหวัดแม่ฮ่องสอนในเวลาต่อมา บ้างก็ได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐให้เดินทางจากศูนย์อพยพเพื่อไปยังประเทศที่สาม บ้างก็คืนกลับสู่บ้านเกิดโดยการส่งกลับของทางการไทย
ติดตามชมข่าววันใหม่ ไทยพีบีเอส : พายุลูกเห็บถล่มภาคเหนือ ชาวบ้านเดือดร้อน, หิ้วปิ่นโตเที่ยวเกาะห้องลดขยะพลาสติก, "ซากุระเมืองไทย" ภูลมโลบานพร้อมกันครั้งแรก ในวันจันทร์ที่ 30 ธันวาคม 2562 เวลา 05.00 - 06.30 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมสดผ่านทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
หนึ่งในตำนานความเชื่อของชาวบ้าน อ.ปางมะผ้า จ.แม่ฮ่องสอน กับ “ผีแมน” และ “โลงไม้” ขนาดใหญ่ที่มีอายุกว่า 2,000 ปี ถูกซุกซ่อนไว้ในถ้ำบนภูเขาสูงได้อย่างไร และผีแมนคือใคร...? ติดตามชมรายการความจริงไม่ตาย วันพุธที่ 25 ธ.ค. 62 เวลา 21.00 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
ถ้ำลอด อ.ปางมะผ้า จ.แม่ฮ่องสอน นอกจากพบโลงศพโบราณและมีร่องรอยของคนโบราณที่เพิงผาถ้ำลอด ยังมีการค้นพบที่สำคัญ คือ โครงกระดูกของผู้หญิงที่มีอายุประมาณ 13,000 ปี ทำให้สามารถจำลองใบหน้ามนุษย์โบราณ และแกะรอยถึงคนดั้งเดิมที่อาจเป็นเบาะแสสำคัญให้รู้ที่มาของคนไทย ติดตามชมในรายการเธอ เขา เรา ใคร สำรวจคนไทยในแผ่นดิน ทุกวันเสาร์ - อาทิตย์ เวลา 21.10 น. ทางไทยพีบีเอส ชมรายการย้อนหลังได้ที่ www.thaipbs.or.th/TherKaoRaoKrai