การขุดลอกลำพะเนียง ใน จ.หนองบัวลำภู เมื่อกว่า 20 ปีก่อน โดยปราศจากการรับรู้และยินยอมของชาวบ้านในพื้นที่ นำไปสู่การฟ้องร้อง และศาลปกครอง พิพากษาให้ชาวบ้านชนะคดี และได้รับค่าชดเชยเยียวยา นี่กลายเป็นบทเรียนสำคัญของโครงการพัฒนาแหล่งน้ำในภาคอีสาน ที่คนลุ่มน้ำโขงชีมูล ใช้เป็นกรณีศึกษา และปกป้องสิทธิในที่ดินทำกินจากโครงการพัฒนาอื่น ๆ ด้วย
โครงการผันน้ำโขง เลย ชี มูล ที่กำหนดงบฯ ค่าเวนคืนที่ดินสูงถึง 1 แสนล้านบาท เพื่อชดเชยให้กับที่ดิน 2 ล้านไร่ ตลอดแนวก่อสร้าง ถูกภาคประชาชนตั้งคำถามว่า งบฯ นี้มาจากไหน และโครงการนี้จะแก้ปัญหาภัยแล้งหรือไม่ เพราะแต่ละปีอีสานมีน้ำท่าเหลือใช้ แต่ขาดการบริหารจัดการที่ดี
ผ่านมาแล้วกว่า 2 ทศวรรษ สำหรับเมกะโปรเจกต์ อย่างโครงการผันน้ำโขง-เลย-ชี-มูล เพื่อนำน้ำโขงไปเติมในอ่างเก็บน้ำและลำน้ำสาขาในภาคอีสาน โดยคาดว่างบประมาณที่จะใช้ดำเนินการกว่า 2 ล้าน ล้านบาท โครงการนี้ถูกผลักดันมาจากมูลนิธิน้ำและคุณภาพชีวิต กระทั่งรัฐบาลอนุมัติงบฯ กว่า 200 ล้านบาท ศึกษาความเป็นไปได้ แต่ล่าสุดก็ยังอยู่ระหว่างการแก้ไขทบทวน รายงานการประเมินผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม