ปัญหาขาดเเคลนปลาส่งผลให้ปลาร้าเเพงขึ้น
กลุ่มเเม่บ้านทำปลาร้าบ้านปากยาม อำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนม เล่าถึงปัญหาขาดเเคลนปลามาทำปลาร้าขาย เป็นผลกระทบมาจากระดับน้ำในเเม่น้ำสงคราม ซึ่งเป็นเเหล่งขยายพันธุ์ปลาที่สำคัญของจังหวัดนครพนม ลดต่ำกว่าทุกปี ทำให้ชาวบ้านที่ทำอาชีพประมงตลอดลุ่มน้ำสงคราม จับปลาได้น้อยลง
พวกเธอเล่าว่าตลอดระยะเวลาหลายสิบปีไม่เคยเกิดเหตุการณ์เช่นนี้มาก่อน เพราะในทุกๆ ปี กลุ่มเเม่บ้านจะได้ปลาจากชาวประมงในหมู่บ้านที่เหลือจากการขายให้กับพ่อค้าคนกลาง นำมาทำปลาร้า เฉลี่ยอยู่ที่ครอบครัวละ 10 โอ่งต่อฤดูกาล ด้วยรสชาติที่ถูกปากเพราะผ่านการหมักมาเเรมปี ปลาร้าของที่นี่ จึงเป็นที่ต้องการของตลาด แต่เมื่อเกิดปลาในแม่น้ำขาดแคลน พวกเธอ จึงกังวลว่า ปลาร้าที่นี่ อาจไม่เพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภค
การขาดเเคลนปลา ซึ่งเป็นวัตถุดิบสำคัญในการผลิตปลาร้า ทำให้เเม่ค้าในตลาดอำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนมส่วนหนึ่ง ต้องเร่งหาซื้อปลาจากพื้นที่อื่น มาทำปลาร้ากักตุนไว้ขายในช่วงหน้าเเล้ง ส่งผลให้ต้นทุนปลาร้าเพิ่มขึ้นเพราะปลาที่เป็นปลาเลี้ยง และมีค่าใช้จ่ายในการเดินทาง เมื่อนำไปในขายตลาด ราคาปลาร้าจึงแพงขึ้นตามไปด้วย
เเม้ปลาร้าจะมีราคาเเพงขึ้น เเต่เกือบจะไม่มีคนอีสานคนใดเลยที่จะไม่ซื้อปลาร้า เนื่องจากปลาร้าเปรียบเหมือนเครื่องปรุงรสชาติอาหาร ที่ทุกครัวเรือนขาดไม่ได้ ผู้บริโภคส่วนหนึ่งทำใจยอมรับกับราคาที่ปรับตัวสูงขึ้นเกือบเท่าตัว แม้จะเข้าใจว่าปีนี้ปลาในแม่น้ำหาได้ยาก แต่ยังกังวลว่าหากปีหน้าสถานการณ์ยังเป็นเช่นนี้อีก ก็เกรงว่าราคาอาจพุ่งสูงขึ้นมากกว่านี้
การเปลี่ยนแปลงของระดับน้ำในแม่น้ำสงครามไม่เพียงส่งผลกระทบต่อจำนวนพันธุ์ปลาที่ลดลง ซึ่งกระทบต่อระบบนิเวศที่เปลี่ยนไป ยังบ่งชี้ถึงภาวะการขาดแคลนแหล่งอาหารสำคัญของคนที่นี่ แม้ว่าปลาร้าจะยังคงเป็นที่ต้องการของคนอีสาน และคนในภูมิภาคอื่นๆ