แนะไทยไม่อยากเป็นอย่างกรีซ ต้องเลิกนโยบายประชานิยมแบบไม่จำกัด เสี่ยงสูงลงทุน 2 ล้านล้านบาท

 

2.หากจะลงทุนในโครงการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่  รัฐควรจะลดขนาดการกู้ยืมลง   เพราะถ้าภาระหนี้สูงจนเกินไป หากเกิดเหตุการณ์ที่คาดไม่ถึง  รัฐบาลจะมีความสามารถในการรับมือได้น้อยลง   ทั้งการจำกัดวงเงินกู้ให้เล็กลง  จะทำให้รัฐต้องจัดลำดับความสำคัญว่าโครงการใดมีความจำเป็นและคุ้มค่าสมควรได้รับจัดสรรงบประมาณเป็นลำดับต้นๆ  

 

3.โครงการภาครัฐต่างๆ ที่มีการลงทุนขนาดใหญ่ ควรมีระบบตรวจสอบและประเมินผล  รวมถึงการเปิดเผยข้อมูลแบบโปร่งใส โดยระบบตรวจสอบจะต้องเริ่มติดตามตั้งแต่ระยะเริ่มต้นโครงการ  ระหว่างดำเนินโครงการ  ไปจนถึงเสร็จสิ้นโครงการ   เพื่อให้มั่นใจได้ว่าโครงการนั้นๆ คุ้มค่าต่อการลงทุน และไม่ก่อภาระหนี้เพิ่มขึ้น อีกทั้งยังส่งเสริมการมีส่วนร่วมของภาคประชาชนในการติดตามตรวจสอบโครงการ

 

 4.ควรจัดสรรงบประมาณเพื่อชำระคืนเงินต้นให้มากขึ้น และหาทางเพิ่มรายได้ในอนาคต  ทุกวันนี้ ประเทศไทยมีแต่การก่อหนี้ใหม่เพิ่มขึ้น แต่แทบไม่มีการชำระคืนเงินต้นเลย  ในปีงบประมาณ 2556  มีการชำระเงินต้นเพียง 0.8% ของยอดหนี้คงค้างเท่านั้น  ที่สำคัญ เพื่อให้แน่ใจว่าประเทศจะมีความสามารถในการชำระภาระหนี้ได้ รัฐบาลควรมีแผนการที่จะเพิ่มรายได้เพื่อลดภาระหนี้ลง เช่น การขึ้นภาษีมูลค่าเพิ่ม หรือการขยายฐานภาษี เพราะปัจจุบัน รายได้ที่รัฐบาลจัดเก็บได้แทบทั้งหมดก็ถูกนำมาใช้เป็นรายจ่ายประจำเท่านั้น

 5.ต้องสร้างกลไกความรับผิดรับชอบที่ชัดเจน    ตั้งแต่กระบวนการศึกษาความเป็นไปได้ของโครงการ การอนุมัติโครงการ การจัดซื้อจัดจ้าง ไปจนถึงการดำเนินโครงการนั้น จะต้องมีผู้รับผิดรับชอบที่ชัดเจน และมีกลไกที่มีประสิทธิภาพในการนำผู้ที่เกี่ยวข้องมาลงโทษเมื่อเกิดความเสียหาย  ไม่ว่าจากเจตนาทุจริตหรือจากความประมาทเลินเล่ออย่างร้ายแรง    

 

ประธานกรรมการบริหารสถาบันอนาคตไทยศึกษา กล่าวด้วยว่าหนี้สาธารณะที่เห็นในข่าว ตามที่กระทรวงการคลังรายงาน  หมายรวมถึงหนี้ที่รัฐบาลกู้โดยตรง หนี้ที่กู้โดยรัฐวิสาหกิจ ทั้งที่รัฐบาลค้ำประกันและไม่ได้ค้ำประกัน  และหนี้ที่กู้โดยสถาบันการเงินเฉพาะกิจโดยรัฐบาลเป็นผู้ค้ำประกัน  ซึ่งรวมกันแล้วประมาณ 5 ล้านล้านบาท ณ สิ้นปีงบประมาณ 2555   แต่ก็ยังไม่ได้รวมหนี้ที่มีอีกหลายรายการที่อาจสร้างภาระต่องบประมาณ  เช่น หนี้ของสถาบันการเงินเฉพาะกิจที่รัฐบาลไม่ได้ค้ำประกัน รวมถึงหนี้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และกองทุนนอกงบประมาณอื่นๆ  ซึ่งเราควรดูภาพรวมของหนี้ที่มีโอกาสจะเป็นภาระต่องบประมาณทั้งหมด  เพื่อจะไม่มองข้ามหนี้ซึ่งอยู่ที่หน่วยงานอื่นๆ ที่มีโอกาสจะเป็นภาระของรัฐ  เช่น กรณีของธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธกส.) ที่สำรองจ่ายเพื่อใช้ในโครงการจำนำข้าวบางส่วนเพื่อให้รัฐบาลสามารถดำเนินนโยบายต่อไปได้    หากรัฐบาลไม่สามารถขายข้าวได้ในราคาที่รับจำนำมา   สุดท้ายรัฐบาลก็อาจจะต้องชดเชยความเสียหายให้ แก่ธกส.  ซึ่งจะกลายเป็นภาระต่องบประมาณในอนาคต

 

 กรณีที่ตั้งข้อสังเกตกันว่าสัดส่วนหนี้สาธารณะต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ(จีดีพี)จะสูงเกิน 60% หรือไม่ในอนาคต  อาจจะไม่ใช่เรื่องสำคัญเท่ากับภาระหนี้ต่อรายได้สุทธิของรัฐบาล ซึ่งสะท้อนว่ามีเงินใช้หนี้เพียงพอหรือไม่มากกว่า  ตัวอย่างเช่น กรณีของประเทศญี่ปุ่นที่มีสัดส่วนหนี้สาธารณะต่อจีดีพี  สูงถึง 224%ซึ่งสูงกว่าสัดส่วนหนี้สาธารณะต่อ จีดีพีของประเทศกรีซ  แต่ที่ยังไม่เกิดวิกฤตการณ์ทางการคลังอย่างในประเทศกรีซ  เนื่องจากภาระในการชำระหนี้ของประเทศญี่ปุ่นยังไม่มากนัก  ญี่ปุ่นมีภาระดอกเบี้ยต่อรายได้รัฐบาลที่ 11%

 

ขณะที่ประเทศกรีซมีภาระดอกเบี้ยต่อรายได้รัฐบาลสูงถึง 31%     ส่วนเมื่อย้อนกลับมาดูที่ภาระหนี้ของไทยในปัจจุบัน ถือว่ายังไม่น่าเป็นห่วง  เพราะงบประมาณชำระคืนหนี้ ซึ่งรวมดอกเบี้ยและเงินต้นของประเทศไทยในปีงบประมาณ 2556  อยู่ที่ประมาณ 180,000 ล้านบาท  หรือคิดเป็น   8.4%  ของรายได้สุทธิของรัฐบาล ซึ่งลดลงจากร้อยละ 11% ของปีก่อนหน้า  แต่ยังมีภาระการคลังที่อาจเกิดจากการดำเนินนโยบายประชานิยมเช่น โครงการรับจำนำข้าว  โครงการรถยนต์คันแรก   รวมไปถึงโครงการสินเชื่อตามนโยบายต่างๆ ที่รัฐบาลมอบหมายให้สถาบันการเงินเฉพาะกิจดำเนินการ  ซึ่งนโยบายประชานิยมเหล่านี้ล้วนแต่มีโอกาสสร้างภาระหนี้ต่องบประมาณในอนาคตได้