น้ำมันที่ผ่านการทอดซ้ำหลายครั้งไม่เหมาะกับการบริโภค มีความเสี่ยง แต่พลิกปมข่าววันนี้ จะตีแผ่สิ่งที่น่ากลัวกว่าน้ำมันทอดซ้ำ ซึ่งถ้าเป็นน้ำมันทอดซ้ำ อย่างน้อย เราคงจะได้เห็นก่อน ตัดสินใจว่าจะกินหรือไม่ แต่ถ้าเป็นน้ำมันทอดซ้ำ ที่ผ่านการฟอกเหมือนน้ำมันใหม่ จะรู้ได้ยังไงว่าน้ำมันนั้นปลอดภัย นั่นหมายความว่า ถ้าเราเห็นน้ำมันใหม่ ใสๆ เหลืองๆ ไม่มีตะกอน ก็ไม่ได้หมายความว่าจะปลอดภัย
ที่น่ากลัว เพราะหากดูผิวเผินก็ยากที่จะบอกน้ำมันเหล่านี้เสื่อมคุณภาพแล้วหรือไม่ ขณะที่การตรวจสอบในปัจจุบัน จะต้องใช้ชุดทอดสอบด้วย นี่จึงเป็นภัยเงียบที่ค่อยๆ ทำลายสุขภาพของเราทุกคนโดยไม่รู้ตัว
คนไทยใช้น้ำมันปรุงอาหารต่อปีกว่า 1200 ล้านลิตร ผู้เชี่ยวชาญที่ศึกษาเชิงลึก และเฝ้าระวังเรื่องการใช้น้ำมันทอดซ้ำ ระบุว่า มากกว่า 1 ใน 5 ของน้ำมันทั้งหมด 1200 ล้านลิตร ถูกนำกลับมาใช้ซ้ำในวงจรอาหาร น่าตกใจกว่านั้น เราพบว่า มีกระบวนการลักลอบซื้อน้ำมันทอดซ้ำที่เสื่อมคุณภาพไปฟอกให้ใสเหมือนน้ำมันใหม่ จากนั้นจึงนำมาขายตามท้องตลาดอีกครั้ง
นักวิชาการ ด้านการคุ้มครองผู้บริโภค และสุขภาพ บอกว่า วิธีการฟอกน้ำมันที่ใช้แล้วแบบนี้ นอกจากจะไม่สามารถทำลายสารพิษที่มีอยู่ในน้ำมันแล้ว สารก่อโรคก็ยังมีปริมาณเท่าเดิม จึงเสนอให้แก้พระราชบัญญัติการสาธารณสุข โดยให้จัดประเภทน้ำมันทอดซ้ำเป็น ขยะ และให้พ่อค้า-แม่ค้าที่รับซื้อน้ำมันเก่าขึ้นทะเบียนขอใบอนุญาต เพื่อระบุตัวตน และป้องกันการนำไปใช้ผิดวัตถุประสงค์
ในต่างประเทศค่อนข้างจริงจัง เรื่องการควบคุมน้ำมันทอดซ้ำ โดยเฉพาะสหภาพยุโรป ที่ผู้รับซื้อน้ำมันเก่าต้องขึ้นทะเบียน และห้ามนำมาใช้เป็นอาหารสัตว์เด็ดขาด ตั้งแต่ปี 2547 ขณะที่บ้านเรายังไม่มีระบบแบบนั้น ทำให้น้ำมันทอดซ้ำยังวนเวียนอยู่ในวงจรอาหารได้อย่างเสรี
แม้ปัจจุบัน หน่วยงาน ด้านการคุ้มครองผู้บริโภค และสุขภาพ พยายามดึงผู้ประกอบการเข้ามาจัดการน้ำมันทอดซ้ำ แต่ต้องยอมรับว่า กฎหมายยังไม่แข็งแรงพอที่จะห้าม ไม่ให้มีน้ำมันทอดซ้ำในวงจรผลิตอาหาร ขณะที่ชุดทดสอบที่คุณผู้ชมได้เห็นเมื่อสักครู่ ก็ทำได้เพียงการตรวจจากน้ำมันเท่านั้น ยังไม่ก้าวหน้าถึงขั้นตรวจอาหารได้โดยตรง จึงเป็นหน้าที่ของผู้บริโภคที่ต้องสังเกตเอง ว่าอาหารที่กินปลอดภัยแค่ไหน
ส่วนใหญ่คนที่ใช้นำมันแบบนี้ ก็น่าจะเป็นผู้ผลิตที่ต้องการลดต้นทุนการผลิต แต่ถ้าเป็นผู้บริโภคทั่วไปที่เลือกใช้น้ำมันบรรจุขวดยี่ห้อดัง ในห้างสรรพสินค้า แบบนั้นยังไว้ใจได้หรือไม่