ย้อนรอยกฎหมายห้ามคู่รักนามสกุลเดียวกันแต่งงานในเกาหลีใต้

กฎหมายห้ามการแต่งงานระหว่างคนนามสกุลเดียวกันมีมาหลายร้อยปี เล่ากันว่าในศตวรรษที่ 14 จักรพรรดิเกาหลีได้ส่งราชทูตไปเมืองจีน แต่กลับถูกหมิ่นว่าเป็นสามัญชน เนื่องจากทูตและภรรยาเคยใช้นามสกุลเดียวกันมาก่อน ตั้งแต่นั้นมาจึงรับสั่งห้ามคนนามสกุลเดียวกันแต่งงานกัน เป็นที่มาของประมวลกฎหมายแพ่งเกาหลี มาตรา 809 ที่ห้ามบุคคลนามสกุลหรือต้นสกุลเดียวกันจดทะเบียนสมรสกัน

การห้ามคนนามสกุลเดียวกันแต่งงานกันสร้างปัญหาไม่น้อย เนื่องจากนามสกุลที่ชาวเกาหลีใช้มีอยู่เพียง 250 ชื่อ ที่ได้รับความนิยม ได้แก่ คิม, อี, ผัก, เช และยุง เนื่องจากเป็นชื่อสกุลของขุนนางโบราณ ชาวเกาหลีจึงเลือกยกระดับทางสังคมด้วยการตั้งนามสกุลตามชื่อเหล่านี้ จนปัจจุบันชื่อสกุลทั้ง 5 กลายเป็นนามสกุลของชาวเกาหลีใต้เกินครึ่งประเทศ

ประมวลกฎหมายมาตรา 809 ส่งผลกระทบต่อคู่รักมากมาย หลายคู่ต้องเลิกรา และหันไปใช้ชีวิตคู่กับคนต่างนามสกุล ข่าวการฆ่าตัวตายของคู่รักที่ใจสลาย นำไปสู่กระแสต่อต้าน จนทางการโสมขาวผ่อนผันให้คนนามสกุลเดียวกันที่ไม่ใช่เครือญาติ สามารถแต่งงานกันได้ 3 ครั้งในปี 1978, 1988 และ 1996 มีคู่รักมาจดทะเบียนสมรสในช่วง 3 ปีนั้นเกือบ 50,000 คู่ แต่ประเมินว่ามีคู่รักนามสกุลเดียวกันไม่น้อยกว่า 200,000 คู่ที่อยู่กินกันโดยไม่จดทะเบียน ซึ่งผลเสียตกอยู่กับทายาทนอกสมรส ที่จะหมดสิทธิ์รับบริการสาธารณสุขและสิทธิทางการศึกษา

จนกระทั่งปี 1997 ศาลรัฐธรรมนูญเกาหลีใต้วินิจฉัยว่า บทบัญญัติดังกล่าวขัดต่อรัฐธรรมนูญ ซึ่งเป็นลิดรอนเสรีภาพการสมรส จนประมวลกฎหมายมาตรา 809 ถูกยกเลิกอย่างเป็นทางการในปี 2005 ทำให้ชาวเกาหลีใต้นามสกุลเดียวกัน ที่ไม่ใช่ญาติพี่น้องทางสายเลือด สามารถแต่งงานได้อย่างเสรีตลอด 12 ปีที่ผ่านมา หนึ่งในนั้น คืออีบยองฮอน และอีมินจอง คู่รักดาราที่แต่งงานกัน เมื่อปี 2013

ประเด็นการแต่งงานของคู่รักนามสกุลเดียวกัน ถูกถ่ายทอดในละครเรื่อง Reply 1988 ซีรีส์ปี 2015 เล่าถึงรักแท้ของคู่รักที่เผชิญอุปสรรคจากการมีนามสกุลเดียวกัน ด้วยเนื้อหาที่สร้างความประทับใจทำให้ Reply 1988 กลายเป็นซีรีส์จากช่องเคเบิล ที่ทำเรตติ้งสูงสุดของเกาหลีใต้จนถึงปัจจุบัน

การมีนามสกุลซ้ำกันมากๆ จึงเป็นเรื่องปกติที่ชาวเกาหลีใต้จะเรียกชื่อด้วยชื่อและนามสกุลเต็ม บ่อยครั้งยังจำเป็นต้องเรียกตำแหน่งหน้าที่ของคนๆ นั้นเพื่อความชัดเจน