เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤๅไน ตั้งอยู่ในพื้นที่รอยต่อ 5 จังหวัด ได้แก่ อำเภอท่าตะเกียบ อำเภอสนามชัยเขต จังหวัดฉะเชิงเทรา, อำเภอวังน้ำเย็น อำเภอวังสมบูรณ์ จังหวัดสระแก้ว, อำเภอเขาชะเมา จังหวัดระยอง, อำเภอแก่งหางแมว จังหวัดจันทบุรี และ อำเภอบ่อทอง จังหวัดชลบุรี เป็นพื้นที่หนึ่งที่มีการลักลอบวางบ่วงแร้วเพื่อดักสัตว์ ซึ่งสัตว์เป้าหมายของผู้ลักลอบ คือ เก้ง กวาง หมู วัวแดง และกระทิง แต่บ่อยครั้งกลับพบ “ลูกช้างป่า” ตกเป็นเหยื่อ
21 พ.ย. 2561 เจ้าหน้าที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤๅไน พบ ลูกช้างป่า เพศผู้ อายุ 3 ปี น้ำหนักประมาณ 1,500 กิโลกรัม ติดบ่วงแร้ว ขาหน้าข้างขวาบาดเจ็บจากการโดนบ่วงรัด สภาพแผลค่อนข้างเน่า
7 ก.พ. 2562 เจ้าหน้าที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤๅไน พบ ลูกช้างป่า อายุ 1 ปี น้ำหนัก 100 กิโลกรัม ติดบ่วงแร้ว พบบาดแผลที่ขาหน้าข้างซ้าย บ่วงรัดแผลเน่าลึกประมาณ 15 เซนติเมตร
นายวีระพงศ์ โคระวัตร หัวหน้าเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤาไน เปิดเผยกับไทยพีบีเอสออนไลน์ว่า พื้นที่รอยต่อของเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤๅไนอยู่ติดกับชุมชน จึงทำให้มีผู้แอบลักลอบวางบ่วงแร้วค่อนข้างเยอะ การบาดเจ็บของลูกช้างป่าในปีที่ผ่านมา ทำให้มีการปรับแผนลาดตระเวนครั้งใหญ่ ตั้งแต่ปลายเดือน ธ.ค.2561 ได้เน้นให้เจ้าหน้าที่ปูพรมเก็บบ่วงแร้วบริเวณรอยต่อทั้งหมด ซึ่งจนถึงขณะนี้สามารถเก็บบ่วงแร้วที่ยังไม่ทำงานได้เกือบ 400 อัน ซึ่งถือเป็นจำนวนที่มากกว่าปกติ
เมื่อวันที่ 15 ก.พ. 2562 เจ้าหน้าที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤๅไน พบ ซากกวางป่า ซากหมูป่า และซากวัวแดง โดยซากวัวแดงอยู่ในลักษณะตายคาบ่วงแร้ว มีสภาพแห้งนานกว่า 2 เดือน
นายวีระพงศ์ กล่าวว่า บ่วงแร้วเป็นภัยเงียบสำหรับสัตว์และเจ้าหน้าที่ หากไม่เดินสำรวจก็จะไม่พบ แต่เมื่อพบแล้วการเอาผิดทางกฎหมายก็ทำได้ยาก เพราะไม่สามารถรู้ได้เลยว่าใครเป็นคนวางบ่วงแร้ว
แม้เจ้าหน้าที่จะรู้ว่าพรานคนนี้ ที่กำลังเดินมาสำรวจบ่วงแร้วเป็นคนวางบ่วง แต่ก็ไม่มีหลักฐานที่จะมัดเขาได้ ว่าเขาเป็นคนทำ จะจับได้ก็ต้องเห็นว่าเขาวางซึ่งหน้า
แต่อย่างไรก็ตาม ยังมีวิธีที่จะสืบสวนหาคนวางบ่วงแร้วได้อยู่บ้าง นั่นคือการตรวจดีเอ็นเอจากบ่วงแร้วที่เก็บได้กับคนที่ต้องสงสัย
ทั้งนี้ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาอ่างฤๅไน จะยังเดินหน้าสแกนพื้นที่ป่าทุกเดือน เพื่อป้องปรามป้องกัน และเก็บบ่วงแร้วจากผู้ลักลอบ หวังคืนความสุขให้กับสัตว์ทุกตัวที่อาศัยอยู่ในป่าสมบูรณ์แห่งนี้
บ่วงแร้วคืออะไร
บ่วงแร้วเป็นเครื่องมือสำหรับดักสัตว์ จะมีบ่วงติดอยู่กับปลายไม้ ซึ่งจะเอาโคนปักไว้ที่ดิน ทำปลายไม้ให้โน้มลงมา มีไกขัดไว้ระหว่างหลักขัดแร้วกับคอน วางบ่วงดักไว้บนคอน เมื่อสัตว์มาจับคอน ตรงที่วางบ่วงไว้ ไม้คอนจะเลื่อนลงทำให้ไกหลุด บ่วงจะรูดลงมัดขาสัตว์ไว้
นายวีระพงศ์ กล่าวว่า สัตว์ที่โดนบ่วงแร้วรัดขา บางตัวจะล้มลง ไม่สามารถยืนได้เพราะขาที่ถูกรัดจะลอยอยู่กับกิ่งไม้ หากตัวไหนไม่ล้ม ก็ไม่สามารถเดินไปไหนได้ ยิ่งขยับมากเท่าไหร่ บ่วงแร้วก็จะรัดแน่นขึ้นเท่านั้น แน่นจนสามารถทำให้ขาขาดได้
จุฑาภรณ์ กัณหา ไทยพีบีเอสออนไลน์
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
พิษบ่วงแร้ว EP.1 ตัดขาแลกชีวิต “เจ้าวันเด็ก” หมีหมาเหยื่อบริสุทธิ์