วันนี้ (9 พ.ค.2562) นางเตือนใจ ดีเทศน์ กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (กสม.) ในฐานะประธานคณะทำงานด้านสิทธิสถานะบุคคล กลุ่มชาติพันธุ์ และชนเผ่าพื้นเมือง ได้แสดงความกังวลต่อกรณีที่ น.ส.น้ำผึ้ง ปัญญา นักเรียนจากโรงเรียนดำรงราษฎร์สงเคราะห์ จ.เชียงราย และเป็นเยาวชนที่กำลังอยู่ในระหว่างการขอสัญชาติไทย ได้เข้าพบพร้อมครูผู้ฝึกสอนว่า ตนได้รับการคัดเลือกเป็นตัวแทนของประเทศไทยไปเข้าร่วมแข่งขันโครงงานวิทยาศาสตร์ ในงาน Intel International Science and Engineering Fair 2019 ที่เมืองฟีนิกซ์ สหรัฐอเมริกา ระหว่างวันที่ 12-17 พ.ค.2562 ร่วมกับคณะนักเรียนที่ได้รับเชิญ แต่ไม่ได้รับวีซ่าเข้าประเทศสหรัฐอเมริกา แม้ว่าหน่วยราชการไทยที่เกี่ยวข้องได้ให้การสนับสนุนอย่างเต็มที่ในการเดินทางไปร่วมแข่งขัน โดยการมีหนังสืออนุญาตให้เดินทางออกนอกพื้นที่ หนังสือรับรองว่าอยู่ในระหว่างกระบวนการขอสัญชาติ หนังสือรับรองการสนับสนุนค่าใช้จ่าย
นางเตือนใจ กล่าวว่า สำนักงาน กสม.ได้มีหนังสือรับรองว่า น.ส.น้ำผึ้ง เป็นบุคคลที่ได้รับการรับรองจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องให้เข้าร่วมการแข่งขันในฐานะผู้แทนไทย และเป็นเยาวชนที่สมควรได้รับการสนับสนุนให้สามารถที่จะพัฒนาความสามารถอย่างเต็มศักยภาพตามปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน และเป็นที่น่าเสียใจอย่างยิ่งว่า น.ส.น้ำผึ้ง ถูกปฏิเสธในการขอวีซ่าที่จะเดินทางเข้าประเทศสหรัฐอเมริกาถึง 2 ครั้ง
แม้จะตระหนักดีถึงความจำเป็นในการรักษาความมั่นคงของประเทศในการตรวจสอบ กลั่นกรองบุคคลที่จะเดินทางเข้า-ออกประเทศของหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งในประเทศและต่างประเทศและเคารพในอธิปไตยแห่งรัฐ อย่างไรก็ดี สิทธิขั้นพื้นฐานของบุคคล โดยเฉพาะในกรณีที่เป็นเด็กและเยาวชนที่ควรจะได้รับโดยไม่ถูกแบ่งแยกด้วยเหตุหรือสถานะหนึ่งใด หากการใช้สิทธินั้นไม่ได้กระทบต่อความมั่นคงอยู่รอดของประเทศ ความสงบเรียบร้อย หรือศีลธรรมอันดี ก็ควรได้นำมาประกอบการพิจารณาอย่างสมดุล ซึ่งขณะนี้อยู่ระหว่างประสานงานกับกรมการปกครอง จังหวัดเชียงราย และสถานทูตสหรัฐอเมริกา เพื่อร่วมกันช่วยเหลือ น.ส.น้ำผึ้ง
หวังว่ากรณี น.ส.น้ำผึ้ง จะทำให้สังคมตระหนักถึงสิทธิของบุคคลไร้สัญชาติ โดยเฉพาะเด็กและเยาวชน ที่พึงได้รับการดูแลให้สามารถอยู่รอด ได้รับการคุ้มครอง เติบโตและพัฒนาได้เต็มตามศักยภาพ ตามหลักการสิทธิมนุษยชนที่เป็นสากล