ค้นหา
ทีวีออนไลน์
เว็บไซต์ในเครือ
เว็บไซต์บริการ

สหรัฐฯ ส่งคืน “ทับหลังหนองหงส์-เขาโล้น” ถึงแผ่นดินไทย พ.ค.นี้

สังคม
30 มี.ค. 64
11:46
8,585
Logo Thai PBS
สหรัฐฯ ส่งคืน “ทับหลังหนองหงส์-เขาโล้น” ถึงแผ่นดินไทย พ.ค.นี้
สหรัฐฯ เตรียมส่งคืนโบราณวัตถุทับหลังปราสาทหนองหงส์ จ.บุรีรัมย์ และทับหลังปราสาทเขาโล้น จ.สระแก้ว มูลค่าชิ้นละ 30 ล้านบาท หลังไทยต่อสู้เพื่อทวงสมบัติชาติ นาน 5 ปี

หลังจากประเทศไทยใช้เวลาในการต่อสู้อย่างยาวนานกว่า 5 ปี เพื่อทวงคืนสมบัติชาติ คือ โบราณวัตถุ 2 ชิ้น ทับหลังปราสาทหนองหงส์ จ.บุรีรัมย์ และทับหลังปราสาทเขาโล้น จ.สระแก้ว มูลค่าชิ้นละ 30 ล้านบาท ถูกโจรกรรมไปยังพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ชอง มูน ลี (Asian Art Museum ,Chong-Moon Lee ) ตั้งอยู่ในถนนลากิ้น เมืองซานฟรานซิสโก รัฐแคลิฟอเนียร์ สหรัฐฯ ตั้งแต่ปี พ.ศ 2509 หรือ 55 ปี ที่ผ่านมา

ทับหลังปราสาทเขาโล้น

ทับหลังปราสาทเขาโล้น

ทับหลังปราสาทเขาโล้น

 

วันนี้ (30 มี.ค.2564) นายประทีป เพ็งตะโก อธิบดีกรมศิลปากร เปิดเผยกับทีมข่าวไทยพีบีเอสว่า โบราณวัตถุ 2 ชิ้น กำลังจะถูกส่งคืนกลับสู่มาตุภูมิ ประมาณต้นเดือนพฤษภาคมนี้ หลังจากที่หน่วยงาน Homeland security investigation ฟ้องศาลชนะและได้เข้ายึดทับหลัง 2 ชิ้นจากพิพิธภัณฑ์ดังกล่าวแล้ว

ขั้นตอนการดำเนินการเพื่อนำโบราณวัตถุทับหลังประสาทหนองหงส์ และปราสาทเขาโล้น กลับสู่ประเทศไทย กรมศิลปากรได้พิจารณามอบหมายอำนาจ สถานกงสุลใหญ่ ณ นครลอสแอนเจลิส เป็นผู้ลงนามในเอกสารข้อตกลงเพื่อรับคืนโบราณวัตถุจากสหรัฐฯ คาดจะส่งมอบระหว่างวันที่ 5-9 เม.ย.นี้

อธิบดีกรมศิลปากร

อธิบดีกรมศิลปากร

อธิบดีกรมศิลปากร

ช่วงเดือน เม.ย.สถานกงสุลใหญ่ฯ เตรียมการส่งโบราณวัตถุ โดยกงสุลจะเป็นผู้จัดหาบริษัทที่เชี่ยวชาญในการขนส่ง พร้อมรายละเอียดค่าใช้จ่ายในการขนย้ายและประกันภัย เสนอต่อกรมศิลปากร จากนั้นเดือน พ.ค.จะดำเนินการบรรจุหีบห่อ และส่งโบราณวัตถุโดยเลือกใช้การขนส่งทางอากาศ เพราะใช้เวลาในการเดินทางประมาณ 2-3 วัน เมื่อเดินทางมาถึงประเทศไทย กรมศิลปากรจะนำโบราณวัตถุมาเก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร

จากนั้นจะจัดพิธีส่งมอบโบราณวัตถุ ณ ศาลาสำราญมุขมาตย์ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร โดยกระทรวงการต่างประเทศ ส่งมอบโบราณวัตถุให้กับ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี เพื่อส่งต่อให้กรมศิลปากร เป็นผู้ดำเนินการต่อไป มีสถานเอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาประจำประเทศไทยร่วมเป็นสักขีพยาน และกลางเดือน พ.ค.-ก.ค. กรมศิลปากรเตรียมที่จะนำโบราณวัตถุทั้ง 2 ชิ้นจัดเทศกาลเพื่อให้ความรู้แก่ประชาชน ณ พระที่นั่งอิศราวินิจฉัยพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนคร

ทับหลังปราสาทหนองหงส์

ทับหลังปราสาทหนองหงส์

ทับหลังปราสาทหนองหงส์

 

ขณะนี้คดีความได้สิ้นสุดแล้ว ไทยเป็นผู้ชนะ เพราะมีหลักฐานชัดว่าโบราณวัตถุทั้ง 2 ชิ้น ถูกโจรกรรมออกไปจากประเทศอย่างผิดกฎหมาย รัฐบาลได้เตรียมงบประมาณ ในการขนส่งกลับประเทศ แต่ต้องรอให้พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ชอง มูน ลี เป็นผู้ประเมินราคาโบราณวัตถุ เพื่อที่จะตีราคาประกันภัยระหว่างการขนส่ง เช่น หาก พิพิธภัณฑ์ หรือ ผู้เชี่ยวชาญในตลาดศิลปะประเมินราคา ทับหลังให้มูลค่าชิ้นละ 1 ล้านดอลลาร์สหรัฐ จะมีค่าใช้จ่ายรวมทั้งสิ้น 18,688 ดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณชิ้นละ 500,000 กว่าบาท ซึ่งเมื่อปี 2509 ทับหลังมีการซื้อขายออกไปจากประเทศไทย ราคาชิ้นละ 15,000 ดอลลาร์สหรัฐ

พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ชอง มูน ลี

พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ชอง มูน ลี

พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ชอง มูน ลี

 

กรมศิลปากร ย้ำว่า หัวใจสำคัญที่ได้ทับหลังกลับขึ้นมาในครั้งนี้ คือการตื่นตัวของชุมชุมชน นักวิชาการโบราณคดี ร่วมกันหาหลักฐาน และความร่วมมือระหว่างไทยและสหรัฐฯ ที่มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน และไทยได้ตั้งคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทยอย่างจริงจัง เมื่อ 4 ปีที่ผ่านมา ทำให้การทวงคืนเป็นรูปธรรมมากขึ้น และยังย้ำว่าการได้ทับหลังกลับมา พิพิธภัณฑ์ดังกล่าวไม่ได้มีเงื่อนไข หรือข้อแลกเปลี่ยนเป็นโบราณวัตถุชิ้นอื่น ๆ ที่ไทยต้องส่งไปให้กับพิพิธภัณฑ์ ทดแทนทับหลัง 2 ชิ้น

ไม่มีเงื่อนไข เพราะเป็นการฟ้องร้องคืนจากพิพิธภัณฑ์ และเขาก็สู้คดีแพ้ เนื่องจากไทยมีหลักฐานยืนยันชัดเจน ทั้งจากภาพถ่ายจากตัวปราสาท บันทึก สิ่งที่ไทยต้องจ่าย ก็คือค่าดำเนินการขนส่งทั้งหมดส่งต้องรอให้สหรัฐฯ ประเมินราคามาก่อน เพราะกรมฯ ไม่สามารถประเมินเองได้

ขณะที่นายทนงศักดิ์ หาญวงษ์ 1 ในอนุคณะกรรมการวิชาการติดตามโบราณวัตถุฯ หรือนักโบราณคดีอิสระ ในนามกลุ่มสำนึก 300 องค์ ผู้ที่อยู่เบื้องหลังร่วมกันจุดกระแสทวงคืนสมบัติชาติ ระบุว่า การทวงคืนครั้งนี้เข้าสู่กระบวนการทวงคืนแบบรัฐต่อรัฐค่อนข้างง่าย และกรมศิลปากรจริงจังกับการทวงคืน ส่วนสาเหตุที่ไทยพุ่งเป้าทวงคืนกับสหรัฐฯ ก่อน เพราะเป็นโอกาสทองของไทยใช้สิทธิทวงคืนสมบัติชาติ เนื่องจากสหรัฐ มี พ.ร.บ.ขโมยทรัพย์สินแห่งชาติ และการคืนทรัพย์สินทางวัฒนธรรมที่ถูกขโมยไปยังชาวต่างชาติโดยชอบธรรม หนึ่งในหน่วยงานที่มีบทบาทสำคัญร่วมกับไทย ก็ คือ Homeland security investigation ทำให้ไทยไม่ต้องสูญเสียงบประมาณจ้างทนายความแม้แต่บาทเดียว รัฐบาลจ่ายเพียงค่าขนส่งกลับไทยเท่านั้น

ทนงศักดิ์ หาญวงษ์

ทนงศักดิ์ หาญวงษ์

ทนงศักดิ์ หาญวงษ์

กว่าจะได้รับข้อมูล กว่าจะติดต่อหน่วยงานรัฐต่อรัฐได้ ทำให้เราใช้เวลายาวนานหลายปี กระบวนการคลาดเคลื่อนไปหลายอย่างทำให้ท้อเหมือนกัน แต่เมื่อเข้าไปสู่กระบวนการทวงคืรรัฐต่อรัฐแล้ว และเปลี่ยนแปลงอธิบดีกรมศิลปากร ความรวดเร็วการทำงานก็เร็วขึ้น

โบราณวัตถุ 2 ชิ้นนี้เป็นเพียง 5 เปอร์เซนต์ ที่ไทยสามารถทวงคืนจากสหรัฐฯ มาได้ ล่าสุดคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุฯ เตรียมทวงคืนกว่า 30 รายการ ในพิพิธภัณฑ์ต่าง ๆ ในสหรัฐฯ โบราณวัตถุสำคัญที่สุด คือ ประติมากรรมสำริด “กรุประโคนชัย” มูลค่าพันล้านบาทที่ถูกค้นพบที่ปราสาทเขาปลายบัด 2 จ.บุรีรัมย์ ถูกขโมยไปหมดราว 300 องค์ จากนั้นยังมีประติมากรรมและสิ่งประดับตัวฐาน เช่น ทับหลังปราสาทหินพิมาย เสาติดผนังปราสาเขาพนมรุ้ง เป็นสิ่งประดับตัวปราสาทที่สำคัญของประเทศไทย รวมทั้งประติมากรรมเมืองศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์

ปราสาทหนองหงส์ จ.บุรีรัมย์

ปราสาทหนองหงส์ จ.บุรีรัมย์

ปราสาทหนองหงส์ จ.บุรีรัมย์

 

การทวงคืนทับหลังจะเป็นโมเดลการทวงคืนโบราณวัตถุในครั้งถัดไป ล่าสุดขณะนี้พิพิธภัณฑ์บางแห่ง เช่น พิพิธภัณฑ์ นอร์ตัน ไซ มอน ชิคาโก ได้ขอเจรจากับรัฐบาลไทย แลกกับการไม่ฟ้องร้องดำเนินคดี คาดว่าประติมากรรมเมืองศรีเทพ จะเป็นโบราณวัตถุล็อตต่อไปที่ไทยจะได้คืนกลับแผ่นดิน

 

ข่าวที่เกี่ยวข้อง