"ชุดเลี้ยงหนอนผีเสื้อ" เด็กตื่นเต้น เรียนรู้โลกใหม่ในวันที่ต้องอยู่บ้าน

"ที่บ้านเธอมีผีเสื้อไหม" น่าจะเป็นคำถามของเด็ก ๆ ในช่วงนี้ เป็นกิจกรรมที่ได้รับความสนใจตั้งแต่กลางปีที่ผ่านมา ผู้ปกครองสั่งซื้อชุดเลี้ยงหนอนผีเสื้อแทนการออกไปเรียนรู้นอกบ้าน ส่งผลให้ยอดขายดีมากและตลาดเติบโตขึ้นกว่า 4 ปีที่แล้ว

ระหว่างรอกลับไปเรียนที่โรงเรียน หลาย ๆ บ้านที่มีเด็ก ก็ยังคงค้นหากิจกรรมที่ทำได้ในบ้านต่อไป เพื่อทดแทนการออกไปเรียนรู้นอกบ้าน ซึ่งขณะนี้มีผู้ปกครองจำนวนไม่น้อย เลือกให้ลูกเลี้ยงหนอนผีเสื้อ เพราะหาซื้อง่าย มีจำหน่ายในช่องทางออนไลน์

เมื่อค้นหาคำว่า "เลี้ยงผีเสื้อ" ในเพจเฟซบุ๊กหรืออินสตาแกรม จะพบร้านที่จำหน่ายชุดเลี้ยงหนอนผีเสื้อหลายร้าน แต่ละร้านมีราคาแตกต่างกัน ตั้งแต่ 230-490 บาท

ไทยพีบีเอสออนไลน์ติดต่อเพจจำหน่ายชุดเลี้ยงหนอนผีเสื้อ เพื่ออยากรู้ว่ากระแสเลี้ยงหนอนผีเสื้อในช่วงนี้เป็นอย่างไร

ตั้งแต่ช่วงโควิด มีคนสนใจซื้อชุดเลี้ยงหนอนผีเสื้อมากขึ้น อยู่บ้านนาน ต้องหากิจกรรมให้ลูกทำ วงจรชีวิตผีเสื้อน่าสนใจ เพราะมีความหลากหลายในแต่ละวัย เด็กได้เรียนรู้เต็มที่

ดรุวรรณ มหาวัจน์ เจ้าของเพจ Little Big wings เรียนรู้วงจรชีวิตผีเสื้อ กล่าวถึงกระแสความนิยมเลี้ยงหนอนผีเสื้อในปัจจุบันว่า ตั้งแต่เดือน พ.ค.2564 เป็นต้นมา มีผู้ปกครองสั่งซื้อชุดหนอนผีเสื้อทุกเดือน ซึ่งพบว่ากิจกรรมนี้พ่อแม่จะสนุกกว่าลูก เพราะเป็นคนเลี้ยงใกล้ชิด ได้สังเกต และเห็นความเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

ก่อนจะทำธุรกิจนี้ ก็เลี้ยงมาก่อน กลับจากที่ทำงานก็มาเฝ้าดูกับลูกทุกวัน แต่วันที่ผีเสื้อต้องโบยบินจากไป รู้สึกเหมือนโดนแฟนทิ้ง เศร้ามาก ไม่รู้จะทำอะไรต่อ เพราะไม่มีหนอนให้เลี้ยงแล้ว

หลายครอบครัวที่ได้ลองเลี้ยงหนอนผีเสื้อแล้วมักจะติดใจ เพราะผีเสื้อมีหลายสายพันธุ์ เมื่อลองเลี้ยงสายพันธุ์หนึ่งแล้ว ก็อยากจะเลี้ยงสายพันธุ์อื่น ๆ เพิ่มขึ้นอีก

เสน่ห์ของผีเสื้อนอกจากจะมีสีสันและลวดลายที่แตกต่างกันแล้ว ช่วงที่เป็นตัวหนอนและดักแด้ ก็มีความโดดเด่นชวนให้ตื่นเต้น ทั้งสีสันและรูปร่าง หนอนบางตัวมีเขาปลอมคล้ายกับมีหนามแหลม ๆ ทั้งตัว แต่เมื่อสัมผัสแล้ว หนามที่เห็นกลับมีความนุ่มนิ่ม

"เลี้ยงหนอนผีเสื้อ" ได้อะไร

เด็ก ๆ แต่ละคน รวมถึงผู้ใหญ่ จะได้ฝึกความกล้าหาญในการสัมผัสตัวหนอนที่มีความนุ่มนิ่มเฉพาะตัวและมีความหนึบหนับของขาที่น่าสนใจ

การเลี้ยงหนอนผีเสื้อยังได้เรียนรู้การอดทนรอคอย เพราะการเติบโตของหนอนมีหลายช่วงวัย และทุก ๆ ช่วงวัยต้องใช้เวลา

การพลัดพรากและจากลาเป็นเรื่องสำคัญที่ได้เรียนรู้จากกิจกรรมนี้ เพราะระหว่างเลี้ยง หนอนมีโอกาสตายได้ตลอดเวลา บางตัวตายคาดักแด้ก็มี และเมื่อผีเสื้อออกจากดักแด้แล้ว สิ่งที่เราควรทำและต้องยอมรับคือ การปล่อยมันไปสู่ธรรมชาติ เราจากลากันด้วยความรัก และเก็บมันไว้ในความทรงจำ

ระยะเวลาเลี้ยงผีเสื้อ ไม่ได้ยาวนานเท่ากับเลี้ยงสุนัข-แมว เมื่อเราสอนว่าต้องปล่อยมันไป เด็กจะเข้าใจ เพราะยังไม่ได้ผูกพันกับมันมาก แม้จะเป็นสัตว์เลี้ยงตัวแรก

เริ่มต้นธุรกิจจากต้นมะนาวของลูกชาย

เมื่อถามถึงจุดเริ่มต้นในการทำธุรกิจชุดเลี้ยงหนอนผีเสื้อ ดรุวรรณ เล่าว่า ธุรกิจนี้เริ่มจากต้นมะนาวของลูกชาย ซึ่งหลังจากนำส่งครูเรียบร้อยแล้ว ต้นมะนาวที่ปลูกก็กลับมาวางไว้ที่หน้าบ้าน

หลายวันผ่านไปพบว่าใบมะนาวหายไป หลายใบแหว่ง จึงเข้าไปดูพบว่ามีหนอน แต่ไม่รู้ว่าหนอนอะไร จากนั้นก็หาข้อมูลจึงรู้ว่ามันคือ หนอนผีเสื้อ

ต้นมะนาวต้นนั้นก็ถูกย้ายเข้ามาในบ้าน ทุกคนในบ้านช่วยกันเลี้ยง ยิ่งเลี้ยงยิ่งสนุก เพราะมีสิ่งที่ไม่เคยรู้เกิดขึ้นมากมาย จึงคิดว่าน่าจะมีคนอื่นที่อยากจะสนุกแบบนี้

อรุวรรณกล่าวต่อว่า ลองหาข้อมูลเพื่อดูว่าสายพันธุ์ไหนเลี้ยงได้บ้าง พร้อมกับหาวิธีการส่งต่อและอุปกรณ์การเลี้ยง จนลงตัวที่กล่องพลาสติก จัดเป็นเซ็ตเลี้ยงตั้งแต่ระยะหนอนจนโตเป็นผีเสื้อเต็มวัย

หนอนที่เลือกมา เลี้ยงง่าย ไม่มีอันตราย พืชอาหารหาง่ายและมีเพียงพอ เช่น หนอนมะนาวธรรมดา หนอนใบรักธรรมดา หนอนหางติ่งธรรมดา หนอนกระทกรก

ผีเสื้อที่เลือกมาเป็นผีเสื้อท้องถิ่น เมื่อปล่อยไปแล้วจะสามารถมีชีวิตเองได้ตามธรรมชาติ ไม่มีผีเสื้อแฟนซีหรือผีเสื้อต่างประเทศ เพราะมันจะไม่สามารถใช้ชีวิตในประเทศไทยได้ เพราะไทยไม่มีพืชอาหารของมัน

ต่อยอดธุรกิจหนอนผีเสื้อ

จากต้นมะนาวของลูก ต่อยอดให้เป็นธุรกิจชุดเลี้ยงหนอนผีเสื้อ ดรุวรรณ กล่าวว่า ปีนี้เข้าสู่ปีที่ 4 แล้วสำหรับธุรกิจนี้ และตอนนี้ตลาดเติบโตมากขึ้น ส่งผลให้รายได้ดีขึ้นมากด้วยเช่นกัน คาดว่าหลังสถานการณ์โควิด-19 ตลาดหนอนผีเสื้ออาจลดลง เพราะหลายคนน่าจะออกไปทำกิจกรรมนอกบ้าน

ทั้งนี้ หากสถานการณ์โควิดผ่อนคลายมากขึ้น โรงเรียนเปิดเรียนแบบ ON-SITE ได้แล้ว น่าจะมีโอกาสขยับช่องทางจำหน่ายไปยังโรงเรียนต่าง ๆ ได้มากขึ้น เพราะลูกค้าอันดับ 2 รองจากพ่อแม่ผู้ปครอง คือโรงเรียนนานาชาติ ที่จะสั่งชุดการเรียนรู้นี้ไปให้เด็ก ๆ พร้อมกับให้เจ้าของร้านเข้าไปทำเวิร์คช็อป ถ่ายทอดเรื่องราวของผีเสื้อจากมุมมองคนเลี้ยง

เรื่องที่ไปเล่าจะเป็นเรื่องแปลก ที่ไม่เคยเห็นมาก่อน เช่นการป้องกันตัวของหนอน บางตัวจะมีเขาพุ่งออกมา พร้อมปล่อยแก๊สเหม็น ๆ บางตัวชูคอเหมือนงู

ภาพ : Little Big wings

เพื่อให้ธุรกิจหนอนผีเสื้อเติบโตได้นาน ๆ และไปได้เรื่อย ๆ ดรุวรรณจึงต่อยอดธุรกิจไปยังงานแต่งงานและงานวันเกิด ด้วยกิจกรรม "ปล่อยผีเสื้อ" เพิ่มความตื่นเต้นให้กับบรรยากาศในงาน เป็นกิจกรรมที่แปลกตา และเจ้าของงานก็ประทับใจ

ภาพ : Little Big wings

คาดว่าหากสถานการณ์โควิดดีขึ้น เมื่อรัฐบาลอนุญาตให้จัดงานวันเกิดหรืองานแต่งงาน ธุรกิจนี้จะเดินหน้าต่อไปได้

แม้ช่วงนี้จะยังทำธุรกิจปล่อยผีเสื้อกับงานอีเว้นท์ใหญ่ ๆ ไม่ได้ แต่ดรุวรรณก็ตั้งกติกากับตัวเองไว้ว่า ทุก ๆ เดือน จะต้องปล่อยผีเสื้อที่มีอยู่คืนสู่ธรรมชาติ

และขณะเดียวกัน ต้องนำหนอนผีเสื้อไปบริจาคให้กับศูนย์การเรียนรู้เรื่องผีเสื้ออื่น ๆ เพื่อให้ผีเสื้อที่เลี้ยงได้ไปผสมพันธุ์กับผีเสื้อที่ศูนย์การเรียนรู้ และเพื่อเพิ่มปริมาณผีเสื้อในธรรมชาติ

เลี้ยงหนอนผีเสื้อผิดหรือไม่?

ดร.แก้วภวิกา รัตนจันทร์ นักกีฏวิทยาชำนาญการพิเศษ หัวหน้าฝ่ายวิจัยด้านกีฎวิทยาป่าไม้ กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช ระบุว่าชุดเลี้ยงหนอนผีเสื้อที่ขายในสื่อสังคมออนไลน์นำมาเลี้ยงได้ แต่เมื่อเป็นผีเสื้อแล้วต้องปล่อยมันไป

ชนิดพันธุ์ที่พบ เป็นผีเสื้อทั่วไปตามธรรมชาติ พืชอาหารหาได้ง่าย เช่น ผีเสื้อหนอนมะนาว ผีเสื้อใบรักธรรมดา ผีเสื้อจรกา และผีเสื้อถุงทองธรรมดา