เมื่อวันที่ 12 เม.ย.2565 นายสีหศักดิ์ พวงเกตุแก้ว อดีตประธานคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ (UNHRC) ให้สัมภาษณ์รายการ Newsroom Daily รายการออนไลน์ของไทยพีบีเอส เกี่ยวกับกรณีการระงับสมาชิกภาพของรัสเซียจากคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ
นายสีหศักดิ์ กล่าวว่า เมื่อปี 2011 คณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ เคยระงับสมาชิกภาพของประเทศลิเบีย ในช่วง "อาหรับสปริง" ซึ่ง มูอัมมาร์ กัดดาฟี ผู้นำในขณะนั้น มีการปราบปรามกลุ่มเรียกร้องประชาธิปไตยอย่างรุนแรง
การระงับสมาชิกภาพของรัสเซียครั้งนี้ รัสเซียได้ถอนตัวเองออกจากคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติแล้ว ทำให้รัสเซียไม่จำเป็นจะต้องมาเข้ากระบวนการสอบสวน ตามมติของคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ
นายสีหศักดิ์ อธิบายกระบวนการสอบสวนของคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติเรื่องการละเมิดสิทธิมนุษยชนว่ามีหลายรูปแบบ เช่น การตั้งคณะกรรมการสืบสวน (commission of inquiry) และเลือกบุคคลที่มีความเชี่ยวชาญ และเป็นกลาง ทำหน้าที่สอบสวนข้อกล่าวหาทั้งหลายหรือแต่งตั้งผู้รายงานพิเศษ (Special Rapporteur) ซึ่งจะมีการกำหนดตัวบุคคลหรือคณะกรรมการธิการที่จะทำหน้าที่สอบสวนข้อเท็จจริงเกี่ยวกับข้อกล่าวหาต่าง ๆ ในเรื่องการละเมิดสิทธิมนุษยชน
เมื่อได้ผลสอบสวนแล้ว ต้องรายงานกลับมาที่คณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ เพื่อพิจารณา หากทุกอย่างเกิดขึ้นจริง คณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ ก็จะเสนอเรื่องนี้ต่อไปยังคณะมนตรีความมั่งคงแห่งสหประชาชาติ
นายสีหศักดิ์ กล่าวว่า จุดอ่อนของข้อมติคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติคือ ไม่มีอำนาจในการบังคับใช้ ซึ่งจะแตกต่างจากข้อมติของคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ ที่มีอำนาจในการบังคับใช้
ดังนั้น ถ้าไม่ได้รับความร่วมมือจากรัสเซีย เนื่องจากได้ถอนตัวออกไปแล้ว ทางคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ ต้องเสนอเรื่องไปทางคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ เพื่อดำเนินการออกข้อมติ ให้มีผลบังคับใช้ต่อรัสเซีย
เพราะรัสเซียยังเป็นสมาชิกสหประชาชาติ ต้องปฏิบัติตามข้อมติที่เกิดขึ้น
นอกจากนี้ นายสีหศักดิ์ ยังกล่าวถึงจุดยืนของไทยที่งดออกเสียงในการระงับสมาชิกภาพของรัสเซียว่า เป็นจุดยืนที่ถูกต้อง ซึ่งมองว่าประเทศที่งดออกเสียงต่างมองเห็นตรงกันว่า การแก้ไขปัญหาโดยวิธีทางการทูตเป็นสิ่งที่จำเป็น
เรื่องนี้กลายเป็นเกมของประเทศมหาอำนาจไปแล้ว เราไม่ได้ต้องการเป็นตัวเล็ก ๆ คนหนึ่งของมหาอำนาจ