สปสช.ตรวจคัดกรองเด็กแรกเกิด ป้องกันภาวะปัญญาอ่อน

วันนี้ (2 เม.ย.2565) นพ.จเด็จ ธรรมธัชอารี เลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) กล่าวว่า ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์แต่กำเนิด (Congenital Hypothyroidism) และภาวะพร่องเอนไซม์ย่อยสลายกรดอะมิโนฟีนิลอะลานีน ที่เรียกว่า โรคพีเคยู หรือฟีนิลคีโตนูเรีย (Phenylketonuria) ในเด็กแรกเกิด เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดความพิการทางสมองและภาวะปัญญาอ่อนตามมาได้

กองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ รายการสิทธิประโยชน์สร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรค จึงกำหนดให้มีบริการตรวจคัดกรองภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์แต่กำเนิดและโรคพีเคยูสำหรับเด็กไทยแรกเกิดทุกคน ซึ่งหน่วยบริการจะทำการเจาะเลือดเด็กแรกเกิดที่มีอายุตั้งแต่ 48 ชั่วโมง หรือ 2 วัน ที่บริเวณส้นเท้าหรือหลังมือใส่กระดาษซับและจัดส่งให้หน่วยบริการที่ตรวจทางห้องปฏิบัติการเพื่อทำการตรวจ หากผลตรวจคัดกรองผิดปกติ หน่วยบริการที่ตรวจจะแจ้งรายชื่อเด็กโดยด่วนไปยังหน่วยบริการที่เจาะเลือดเพื่อการดูแลต่อไป

ทั้งนี้ เพื่อให้เด็กที่มีผลการคัดกรองผิดปกติได้รับบริการอย่างครอบคลุมยิ่งขึ้น ในปีงบประมาณ 2565 สปสช.สนับสนุนให้มีค่าใช้จ่ายเป็นการเฉพาะสำหรับการตรวจและติดตามเพื่อตรวจยืนยันในรายที่ผิดปกติ โดยกรณีเด็กที่มีผลการคัดกรองภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์แต่กำเนิดผิดปกติ จะได้รับการติดตามและตรวจยืนยันภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ พร้อมได้รับยาไทร็อกซิน (Thyroxine) ภายในอายุไม่เกิน 14 วัน และกรณีเด็กที่มีผลการคัดกรองโรคพีเคยูผิดปกติ จะได้รับการติดตามและส่งต่อให้เข้าสู่ระบบบริการดูแลกลุ่มโรคหายากภายในอายุไม่เกิน 14 วัน

นพ.จเด็จ กล่าวว่า สำหรับหลักเกณฑ์การให้บริการ คือ เด็กแรกเกิดที่คลอดครบกำหนด และน้ำหนักแรกเกิดตั้งแต่ 2,500 กรัมทุกสิทธิ จะได้รับการตรวจคัดกรอง 1 ครั้ง ส่วนเด็กแรกเกิดที่คลอดก่อนกำหนด มีอายุครรภ์น้อยกว่า 37 สัปดาห์ หรือเด็กคลอดครบกำหนดที่มีน้ำหนักแรกเกิดน้อยกว่า 2,500 กรัม หรือทารกแฝด หรือทารกป่วยทุกสิทธิ จะได้รับการตรวจคัดกรองภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์แต่กำเนิด 2 ครั้ง เป็นการตรวจเมื่อแรกเกิด 1 ครั้ง และจะตรวจซ้ำอีก 1 ครั้ง เมื่ออายุ 2-3 สัปดาห์ ซึ่งค่าใช้จ่ายสำหรับบริการคัดกรองภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์แต่กำเนิดและโรคพีเคยูนั้น คณะอนุกรรมการกำหนดหลักเกณฑ์การดำเนินงานและการบริหารจัดการกองทุนได้กำหนดให้เป็นหนึ่งใน 9 รายการ บริการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคที่ให้เบิกจ่ายตามรายการบริการที่กำหนดราคา หรือ Fee schedule โดยกำหนดอัตราค่าบริการตรวจคัดกรองภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์แต่กำเนิดและโรคพีเคยู 135 บาท/ครั้ง และค่าบริการตรวจและการติดตามเพื่อยืนยันในรายภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ที่ผิดปกติ 350 บาท/คน เพื่อให้เด็กแรกเกิดเข้าถึงบริการเพิ่มมากขึ้น

ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์แต่กำเนิดและโรคพีเคยู เป็นโรคที่ต้องให้บริการคัดกรองโดยเร็ว นำไปสู่การป้องกันและรักษาอย่างทันท่วงที เพื่อไม่ให้เด็กเกิดภาวะพิการทางสมองและปัญญาอ่อนตามมา