ประสบการณ์ประวัติศาสตร์ ผ่านภาพถ่ายเก่าอายุนับร้อยปี

เพราะภาพถ่ายเพียงหนึ่งภาพ สามารถแทนคำพูดได้นับร้อยพันคำ

ประโยคนี้เป็นจุดเริ่มต้นที่พาให้เรามาในนิทรรศการภาพถ่ายเก่าหายาก เพราะรู้สึกตื่นเต้นทุกครั้งที่จะได้เข้าไปสัมผัสประวัติศาสตร์ แบบที่ไม่เคยเห็นมาก่อน ถ้าจะย้อนกลับไปตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน เรามักจะเห็นภาพโบราณจากการคัดลอกแล้วมา ขยาย ปรินต์เป็นภาพใหญ่ ตามวันสำคัญต่าง ๆ หรือในตำราเรียน โดยเชื่อมาตลอดว่าภาพเหล่านั้นคือภาพขนาดของจริง

ภาพถ่ายเก่าชุดนี้ จึงถือเป็นการเปิดประสบการณ์ใหม่และเปรียบเสมือนหนังสือประวัติศาสตร์เล่มใหญ่ที่มีชีวิตได้นำเสนอเรื่องราวสยามในช่วงรัชกาลที่ 4 และรัชกาลที่ 5 ผ่านภาพถ่ายเก่า ซึ่งหาได้ยากที่เป็นต้นฉบับจริงอายุนับร้อยปีที่ได้กลายเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อคนรุ่นหลัง

นิทรรศการนี้เกิดจากความหลงใหลในภาพถ่ายต้นฉบับและประวัติศาสตร์ของ อรรถดา คอมันตร์ และวีรวิชญ์ ฟูตระกูล สองนักสะสมแถวหน้าของเมืองไทยที่มี
คอลเลคชั่น ภาพถ่ายสยามที่หายากและมีความล้ำค่าทางประวัติศาสตร์มาครอบครองและปรารถนาจะแบ่งปันเรื่องราวของประวัติศาสตร์และภาพเก่า

ภายในนิทรรศการได้บอกเล่าจุดกำเนิดของการถ่ายภาพในสยามตั้งแต่สมัยปลาย รัชกาลที่ 3 ที่ช่างภาพต้องมีความเข้าใจอย่างถ่องแท้ทั้งในวิทยาศาสตร์ การผสมสารเคมีการคำนวณค่าแสง และการจัดองค์ประกอบภาพอย่างมีศิลปะ
นอกจากนี้ยังได้บอกเล่าเรื่องราวของสยามในหลากแง่มุมผ่านทางภาพถ่ายทั้ง 4 กลุ่มคือ ภาพบุคคล ซึ่งนอกจากจะบันทึกความทรงจำของบุคคลในภาพแล้ว ยังเป็นแหล่งค้นคว้าด้านชาติพันธุ์และเป็นเครื่องมือทางการเมืองและการประชาสัมพันธ์

ภาพสถานที่สำคัญ เผยให้เห็นพัฒนาการทางศิลปะและสถาปัตยกรรมของสยามที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวไม่เหมือนใคร ภาพเหตุการณ์สำคัญ นำเสนอขนบธรรมเนียมประเพณีอันน่าตื่นตาตื่นใจและงานพระราชพิธีแห่งกรุงสยาม
ภาพวิถีชีวิตริมน้ำ บอกเล่าเรื่องราวของชีวิตริมน้ำคูคลองและแม่น้ำเจ้าพระยา ซึ่งเปรียบเสมือนเส้นเลือดหล่อเลี้ยงชีวิตผู้คนสมดังฉายา "เวนิสตะวันออก" ที่ชาวตะวันตกขนานนาม

 

ภาพเก่าเล่าอดีต บันทึกที่หายาก

อรรถดา คอมันตร์และวีรวิชญ์ ฟูตระกูล สองนักสะสม ให้สัมภาษณ์กับทางไทยพีบีเอสออนไลน์ ว่า นิทรรศการ Treasure of Memories: 19th Century Photographs of Siam ถือเป็นการเปิดประสบการณ์ใหม่ กับภาพทางประวัติศาสตร์เป็นการรวบรวมภาพถ่ายต้นฉบับ หรือภาพถ่ายดั้งเดิมสมัยรัชกาลที่ 4 และรัชกาลที่ 5 ครั้งแรกในรอบหลาย ๆ สิบปี หรือ อาจจะเป็นครั้งแรกในรอบ 100 ปี ที่เป็นการรวบรวมภาพถ่ายที่เยอะมากขนาดนี้ที่มาจัดแสดง ในงานก็จะแบ่งภาพถ่ายเป็นหมวดหมู่ ตั้งแต่หมวดพระมหากษัตริย์ บุคคลสำคัญต่าง ๆ ในยุคนั้น

“ภาพเหตุการณ์ และสถานที่ต่าง ๆ ซึ่งในปัจจุบัน สถานที่ก็อาจจะไม่เหมือนเดิมแล้ว รวมถึงภาพวัด วัง วิถีชีวิตผู้คน ภาพเหล่านี้คือเราสองคนเป็นนักสะสมที่หลงใหลกับเสน่ห์ ภาพถ่ายโบราณ ที่สะสมกันมาเกือบ 20 และภาพเหล่านี้ยังบ่งบอกถึง ประวัติศาสตร์เก่าของชาติเรา”

การชมนิทรรศการนี้ นอกจากจะได้บรรยากาศของประวัติศาสตร์แล้วยังได้ความรู้ที่นอกเหนือจากหนังสือหรือตำรา รวมไปถึงทำให้เด็กรุ่นใหม่ได้เข้าใจและเห็นการเปลี่ยนผ่านทางวัฒนธรรมตั้งแต่อดีตไม่ว่าจะเป็น ภาพบุคคล ภาพสถานที่สำคัญ และศิลปะทางสถาปัตยกรรม

สิ่งเหล่านี้ล้วนแล้วแต่ทรงคุณค่าและยากที่จะได้สัมผัส เห็นกันได้ง่าย ๆ และสำหรับคนรักประวัติศาสตร์และการถ่ายภาพ จึงไม่ควรพลาด! นิทรรศการนี้อย่างยิ่ง เปิดให้เข้าชมตั้งแต่วันนี้ถึง 20 ธ.คนี้ เวลา 10.00 - 20.00 น. ที่ RCB Photographers' Gallery 1 ชั้น 2 River City Bangkok
สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่
Facebook: River City Bangkok Siam Renaissance
G111 Gallery Antiques & Collectibles สนามหลวง