"เฟลิเซตต์" แมวตัวแรกในอวกาศผู้ถูกลืมเลือน

วันที่ 18 ตุลาคม ปี ค.ศ. 1963 จรวด Veronique AGI 47 สัญชาติฝรั่งเศส ได้พาแมวสีขาวสลับดำเพศเมียชื่อ "เฟลิเซตต์" (Felicette) ขึ้นจากฐานปล่อยในแอลจีเรียสู่ฟากฟ้า จรวดลำนั้นได้เดินทางขึ้นสู่จุดสูงสุดที่ระดับความสูง 152 กิโลเมตรเหนือพื้นดิน ข้ามผ่านเส้นคาร์แมน (Kármán line) เส้นเขตแดนที่แบ่งแยกชั้นบรรยากาศและอวกาศไปกว่า 50 กิโลเมตร

หลังจากนั้นเจ้าเฟลิเซตต์ก็ได้เข้าสู่สภาวะไร้น้ำหนักเป็นเวลาประมาณ 5 นาที ก่อนที่จะเดินทางกลับโลกในอีกไม่กี่นาทีต่อมา เหตุการณ์นี้จึงได้ทำให้เฟลิเซตต์กลายเป็นแมวตัวแรก และตัวเดียวประวัติศาสตร์โลกที่ได้เดินทางขึ้นสู่อวกาศมาจนถึงปัจจุบัน

โดยเส้นทางสู่การเป็นแมวอวกาศของเฟลิเซตต์นั้น ต้องย้อนกลับไปเมื่อช่วงต้นปี ค.ศ. 1963 เมื่อศูนย์ศึกษาและวิจัยเวชศาสตร์การบิน (CERMA) ของประเทศฝรั่งเศส ได้ซื้อแมว 14 ตัว เพื่อใช้เป็นสัตว์ทดลองสำหรับการวิจัยทำความเข้าใจผลกระทบของสภาวะในอวกาศต่อสิ่งมีชีวิต

ซึ่งแมวกลุ่มนี้ได้ถูกผ่าตัดฝังขั้วไฟฟ้าใส่สมองเพื่อทำการเก็บข้อมูลทางประสาทวิทยา และได้ถูกฝึกให้ทนต่อสภาวะของอวกาศที่แปลกไปจากโลกเป็นเวลากว่า 2 เดือน แต่ถึงแม้แมวกลุ่มนี้จะสามารถผ่านพ้นการทดสอบมาได้มากแค่ไหน พวกมันก็ไม่ได้รับการตั้งชื่ออย่างเป็นทางการอย่างที่สัตว์เลี้ยงตัวหนึ่งสมควรจะได้รับ แต่จะได้รหัสตัวเลขไปแทน อย่างเช่น "เฟลิเซตต์" เอง เดิมก็ได้รหัส C 341

โดยหลังจากกลับลงมายังโลก สื่อมวลชนได้ตั้งชื่อเล่นให้กับ C 341 ว่า "เฟลิกซ์" (Félix) ตามชื่อของ Félix the Cat แมวตัวการ์ตูนชื่อดังของฝรั่งเศส และเมื่อชื่อนี้ถูกเผยแพร่ออกมา ทาง CERMA ก็ได้ขอแก้ชื่อดังกล่าวเป็นเพศหญิงว่า "เฟลิเซตต์" และใช้เป็นชื่ออย่างเป็นทางการ

แต่อย่างไรก็ตาม 2 เดือนหลังจากที่ภารกิจยุติลง เฟลิเซตต์ได้ถูกการุณยฆาตเพื่อให้นักวิทยาศาสตร์สามารถทำการศึกษาสมองของมันได้ ซึ่งต่อมาทางการฝรั่งเศสก็ได้ส่งแมวตัวที่สองขึ้นสู่อวกาศในวันที่ 24 ตุลาคมปีเดียวกัน แต่จากความผิดพลาดในการปล่อย แมวตัวที่สองได้ตายในระหว่างภารกิจ และนับตั้งแต่นั้น ก็ไม่มีแมวถูกส่งขึ้นอวกาศอีกเลยจนถึงในปัจจุบัน

ช่างเป็นเรื่องน่าเศร้าที่ชื่อของเฟลิเซตต์ได้เลือนรางไปจากความทรงจำของผู้คนเป็นเวลานาน ต่างจากชื่อของสัตว์ตัวอื่นบางตัวที่ถูกส่งขึ้นอวกาศ อย่าง "สุนัขไลกา" (Laika) จนกระทั่งในปี ค.ศ. 2017 ก็ได้มีการรณรงค์ร่วมระดมทุนสร้างอนุสรณ์ให้แก่เฟลิเซตต์ ซึ่งมีผู้บริจาคเงินให้กับกิจกรรมดังกล่าวกว่า 1,100 คน รวมเป็นทั้งสิ้นกว่า 57,000 ดอลลาร์สหรัฐ ในเดือนธันวาคมปี 2019

โดยรูปปั้นทองสัมฤทธิ์ของเฟลิเซตต์ได้ผลิตขึ้นมาจริง ๆ และได้นำไปตั้งไว้ที่ International Space University มหาวิทยาลัยด้านอวกาศชื่อดังที่เมืองสทราซบูร์ ประเทศฝรั่งเศส ซึ่งรูปปั้นอนุสรณ์รำลึกความสูง 1.5 เมตรรูปนี้ ถูกปั้นมาในรูปลักษณ์ของ "แมวนั่งอยู่บนลูกโลก แหงนหน้ามองดูท้องฟ้าที่ครั้งหนึ่งเคยได้ไปเยือน"

ที่มาข้อมูล: Smithsonian Magazine
“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech