นับตั้งแต่ ค.ศ. 2015 ทีมนักวิทย์จากนานาประเทศได้ร่วมมือทำโครงการชื่อ Mirador Basin สำรวจพื้นที่ป่าดงดิบทางตอนเหนือของประเทศกัวเตมาลา ซึ่งติดกับพรมแดนประเทศเม็กซิโก โดยเปลี่ยนจากการเดินป่าสำรวจเป็นการใช้เทคโนโลยีไลดาร์ (LiDAR) ใช้ลำแสงเลเซอร์ทำแผนที่สามมิติจากเครื่องบิน ซึ่งสามารถเผยให้เห็นร่องรอยเมืองที่ถูกป่าดงดิบปกคลุมอยู่ได้
ล่าสุด ทีมนักวิทย์ได้เผยให้เห็นถึงแผนที่ซากเมืองจากอารยธรรมมายาโบราณชื่อ "เอลมิราดอร์" (El Mirador) ครอบคลุมพื้นที่ 1,700 ตารางกิโลเมตร ซึ่งประกอบไปด้วยพีระมิดสูง 55 เมตร พระราชวัง สนาม คลอง อ่างเก็บน้ำ และที่อยู่อาศัยนับพันแห่ง และยังมีถนนยกระดับสูง 4 เมตร ยาว 177 กิโลเมตร เปรียบเสมือนเป็น ‘ทางหลวง’ เชื่อม 417 หมู่บ้านเข้าด้วยกัน เพื่อให้ผู้คนเดินทางไปไหนมาไหนเหนือหนองน้ำได้อย่างสะดวก
ชาวมายาโบราณเรียกถนนยกระดับนี้ว่า “Sacebe” ที่แปลว่าถนนสีขาว เนื่องจากถนนยกระดับถูกฉาบด้วยปูนปลาสเตอร์สีขาว โดยถนนสีขาวนี้อาจสะท้อนแสงดวงจันทร์ในยามค่ำคืนได้เป็นอย่างดี ซึ่งช่วยเพิ่มการมองเห็นถนนในเวลากลางคืนได้ในระดับหนึ่ง
กลุ่มนักโบราณคดีเผยว่า อารยธรรมมายาโบราณใช้การเดินเท้าเพื่อไปมาหาสู่กัน โดยไม่เคยมีการใช้ล้อหรือรถลากในการเดินทาง เมืองเอลมิราดอร์ ที่เชื่อมต่อด้วยถนนหลายเส้นนี้ จึงกลายเป็นหลักฐานสำคัญว่า ผู้คนในสมัยนั้นได้ร่วมมือกันทำโครงการที่ซับซ้อน ซึ่งจะเกิดขึ้นไม่ได้เลยหากปราศจากระบอบการปกครองแบบชนชั้นที่ได้กำหนดหน้าที่ของแต่ละคนไว้ โดยคาดว่าเมืองโบราณแห่งนี้มีอายุ 1,000 ถึง 250 ปีก่อนคริสตกาล ก่อนหน้าที่อารยธรรมมายาจะรุ่งเรืองถึงขีดสุดเสียอีก
เมืองเอลมิราดอร์นี้ ตั้งอยู่ในแห่งอุดมสมบูรณ์บริเวณที่ราบลุ่มชื่อ "มิราดอร์ คาลัคมูลคาร์ส" (Mirador-Calakmul Karst) ทีมนักโบราณคดีคาดว่าชาวมายาเลือกตั้งถิ่นฐานที่บริเวณนี้เนื่องจากมีทั้งพื้นที่สูงและพื้นที่ต่ำ โดยพื้นที่สูงเหมาะสำหรับสร้างแหล่งพักพิง ในขณะที่พื้นที่สูงยังมีแหล่งหินปูนซึ่งชาวมายาใช้เป็นวัสดุหลักในการก่อสร้าง ส่วนพื้นที่ต่ำนั้นมีดินอุดมสมบูรณ์เหมาะสำหรับการเกษตรกรรม และยังมีแหล่งน้ำใกล้เคียงไว้ใช้อุปโภคบริโภค
ที่มาข้อมูล: Cambridge University Press
ที่มาภาพ: Cambridge University Press
“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech