ทุกเย็นวันพุธ บริเวณลานอนุสาวรีย์ช้างเผือก ในตัวเมืองเชียงใหม่ เป็นจุดประสานงานย่อย โดยเครือข่ายคนไร้บ้านเชียงใหม่ และเจ้าหน้าที่ศูนย์คุ้มครองคนไร้ที่พึ่งจังหวัดเชียงใหม่ เพื่อแจกจ่ายอาหาร สิ่งของจำเป็นในชีวิต และ ให้การช่วยเหลือ คนไร้บ้านทุกเพศทุกวัย
หนึ่งในภารกิจของเจ้าหน้าที่ศูนย์คุ้มครองคนไร้ที่พึ่งฯ คือการสำรวจข้อมูลเชิงลึก คนไร้บ้านที่เป็นคนไทย แต่ประสบปัญหาด้านสถานะ และตกหล่นทางทะเบียนราษฎร หลังกรมการปกครองและกรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ ทำ MOU ในการกำหนดทะเบียนบ้านสำหรับคนไร้บ้าน เพื่อคืนสิทธิ์ทางทะเบียนแก่คนไร้บ้านคนไทย
ทะเบียนบ้านสำหรับคนไร้บ้านจะใช้เลขประจำบ้านคือ เลขที่ 130 เหมือนกันทั่วประเทศ และทับด้วยหมายเลขรหัสของสำนักทะเบียน มีความหมายเชิงสัญลักษณ์ ในโอกาสการสถาปนา กระทรวงมหาดไทย ครบ 130 ปี ในปี 2565 โดยให้ผู้อำนวยการศูนย์คุ้มครองคนไร้ที่พึ่ง มีฐานะเป็นเจ้าบ้าน เพื่อคืนสิทธิ์ทางทะเบียน ภายใน 30 ส.ค.นี้
สำหรับผู้ที่มีสิทธิ์ย้ายชื่อเข้าในทะเบียนบ้านคนไร้บ้าน ประกอบด้วยคนไทยที่ตกหล่นทางทะเบียนราษฎร มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านกลาง หรือถูกจำหน่ายรายการทะเบียนราษฎร จะต้องมีสัญชาติไทย ไม่เป็นผู้ต้องหากระทำผิดกฎหมายอาญา หรืออยู่ระหว่างการสอบสวน หรือพิจารณาคดี ไม่มีอาการทางจิตรุนแรง ไม่ติดสารเสพติดหรือติดสุรา และสมัครใจที่จะย้ายชื่อเข้าในทะเบียนบ้านคนไร้บ้าน
ไทยพีบีเอสได้พูดคุยกับคนไร้บ้านคนหนึ่ง ทราบว่า การใช้ชีวิตในที่สาธารณะมีความยากลำบาก โดยตัวเขาเองมีร่างกายไม่สมประกอบ เพราะได้รับบาดเจ็บจากอุบัติเหตุทางรถ แต่ที่ยากลำบากยิ่งกว่าคือ ทำบัตรประชาชนหาย ทำให้ไม่มีใครกล้ารับทำงาน และถูกกดค่าแรง
นายสุกิตติ์ รักชาติ ผอ.ศูนย์คุ้มครองคนไร้ที่พึ่งจังหวัดเชียงใหม่ ระบุว่า คนไร้บ้านในตัวเมืองเชียงใหม่ จากการสำรวจล่าสุดพบว่า 118 คน บางส่วนไม่มีบัตรประจำตัวประชาชน ทำให้สมัครงานไม่ได้ และไม่ได้รับสิทธิ์สวัสดิการจากภาครัฐ เช่น เงินช่วยเหลือ การรักษาพยาบาล เจ้าหน้าที่จึงช่วยประสานงานฝ่ายทะเบียน แก้ปัญหาและเร่งสรุปข้อมูล เพื่อย้ายชื่อเข้าทะเบียนบ้านสำหรับคนไร้บ้านต่อไป
มีหลายเคสที่มีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านกลาง ทำให้เขาไม่ได้รับสิทธิ์สวัสดิการกับภาครัฐในบางอย่าง เราอยากจะช่วยคนกลุ่มนี้ ให้ได้รับสวัสดิการของรัฐตามสิทธิ์พึ่งมี
นายเดชา จึงอุดมชัย ผู้ประสานงานเครือข่ายคนไร้บ้านเชียงใหม่ระบุว่า คนไร้บ้านในเชียงใหม่จำนวนหนึ่ง ไม่มีบัตรประจำตัวประชาชน และยังมีชื่อในทะเบียนบ้านกลาง ด้วยสาเหตุต่าง ๆ เช่น ถูกเจ้าบ้านแจ้งย้ายออก ซึ่งยากต่อการขอทำบัตรประจำตัวประชาชนใหม่ เพราะไม่มีผู้ลงนามรับรอง
และแม้ว่า ปัญหาโควิด19 จะคลี่คลาย แต่สถานการณ์คนไร้บ้านยังไม่ดีขึ้น เพราะยังไม่มีรัฐบาลใหม่
ล่าสุดจึงมีการเร่งสำรวจข้อมูลเชิงลึกเพื่อจะนำเสนอกับรัฐบาลใหม่เข้ามาช่วยเหลือให้เป็นรูปธรรมมากขึ้น โดยเฉพาะเรื่องสถานะบุคคล สิทธิ์ขั้นพื้นฐาน การเข้าถึงที่อยู่อาศัย และระบบการรักษาพยาบาล