กล้องโทรทรรศน์อวกาศ “SPHEREx” หรือ “Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch Reionization, and Ices Explorer” เรียกได้ว่าเป็นกล้องโทรทรรศน์อวกาศที่จะมาทำหน้าที่เป็นนักสำรวจและนักสร้างแผนที่เอกภพขององค์การนาซา (NASA) ตัวใหม่ โดย SPHEREx นั้นถูกเลือกโดยนาซาให้เป็นภารกิจในกลุ่มภารกิจ “Explorers” ระดับกลาง ดูแลโดย California Institute of Technology (Caltech)
SPHEREx มีเป้าหมายที่จะปล่อยในช่วงเดือน เมษายน 2025 และจะดำเนินภารกิจเป็นเวลาอย่างน้อย 25 เดือนในวงโคจรต่ำ (Low Earth Orbit) หน้าที่ของ SPHEREx คือการใช้ Spectrophotometer หรือหากจะให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น มันก็คือกล้องถ่ายรูปชนิดหนึ่งนั่นเอง ในการสำรวจท้องฟ้าในช่วงคลื่นอินฟราเรดใกล้ (Near-Infrared)
SPHEREx นั้นมีความสามารถในการคัดกรองกลุ่มของกาแล็กซีได้จากการสำรวจการเลื่อนทางแดง (Red Shift) เป้าหมายหลักของ SPHEREx คือการศึกษากลไกการขยายตัวของจักรวาลในยุคเริ่มแรก จุดกำเนิดและประวัติความเป็นมาของแต่ละกาแล็กซี และที่มาของน้ำในระบบดาวต่าง ๆ
ที่สำคัญที่สุดคือ SPHEREx นั้นจะมาช่วยนักวิทยาศาสตร์ในการสร้างแผนที่ของเอกภพของเรา ด้วยการสร้างแผนที่ตำแหน่งสัมพัทธ์ระหว่างกาแล็กซีแต่ละกาแล็กซีหลายล้านกาแล็กซีเข้าด้วยกัน ซึ่งจะช่วยให้เราสามารถศึกษาการขยายตัวของเอกภพได้อีกด้วย
ปัจจุบัน SPHEREx กำลังอยู่ในขั้นตอนของการประกอบชิ้นส่วนแต่ละชิ้นเข้าด้วยกัน ซึ่งกำลังดำเนินงานอยู่ที่ห้องปฏิบัติการแรงขับเคลื่อนไอพ่น (JPL) ของ Caltech ชิ้นส่วนหลัก ๆ ของ SPHEREx คือเซนเซอร์แสง กรวยขนาดใหญ่สำหรับครอบหน้ากล้องเพื่อป้องกันความร้อนและแสงรบกวน คล้ายกับฝาเลนส์ขนาดใหญ่ และเครื่องระบายความร้อนเพื่อระบายความร้อนที่อาจรบกวนการสำรวจของกล้องได้
ที่มาภาพ: NASA
ที่มาข้อมูล: NASA
“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech