เทรนด์ใหม่ของโลก! การท่องเที่ยวที่เป็นมิตรกับ "ช้าง"

สัปดาห์ที่ผ่านมา มีข่าวทั้งช้างทำร้ายคนจนเสียชีวิต การระดมทุนซื้อช้างจากปางเพื่อส่งต่อบ้านใหม่ เรื่องราวเหล่านี้สะท้อนถึงปัญหาสวัสดิภาพช้าง องค์กรพิทักษ์สัตว์เรียกร้องปรับรูปแบบการท่องเที่ยวเป็นมิตรต่อช้างเทรนด์ท่องเที่ยวแบบใหม่ที่ทั่วโลกให้ความสำคัญ

วันนี้ (12 ก.พ.2567) หลังวิกฤตโควิด-19 คลี่คลาย ธุรกิจปางช้างเริ่มฟื้นตัว แต่การท่องเที่ยวในรูปแบบเดิมๆ ก็ยังกระทบสวัสดิภาพของช้าง 1 ในนั้น คือ "พังดัมมี่" ฉายาดัมมี่ช้างขี้บ่น ถูกขายต่อให้ปางช้าง แต่แฟนคลับเกรงช้างเผชิญความลำบาก จนมีการระดมเงินไถ่ชีวิต 2,100,000 บาท ก่อนเดินทางไกลกว่า 1,500 กิโลเมตร รวม 38 ชั่วโมง จาก จ.สงขลา ไปยังศูนย์อนุรักษ์ช้างไทย จ.ลำปาง

อ่าน : "พังดัมมี่" ออกเดินทางจาก "หาดใหญ่" คาดถึง "ลำปาง" พรุ่งนี้

และล่าสุดก็เกิดเหตุช้างทำร้ายควาญเสียชีวิตที่จังหวัดนครสวรรค์ เนื่องจากถูกแยกจากลูกไปเดินเร่ขายอาหาร

รศ.นสพ.ฉัตรโชติ ทิตาราม ผู้อำนวยการศูนย์สุขภาพช้างและสัตว์ป่า คณะสัตวแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ระบุว่า ปัญหาสำคัญของช้างในปัจจุบัน คือ ควาญช้างที่มีคุณภาพ มีจำนวนลดลง ซึ่งอาจจะกระทบต่อเนื่องไปยังตัวช้างได้

ภาพประกอบข่าว : ควาญช้างและช้าง

ปัญหาสวัสดิภาพของช้าง ทำให้ "องค์กรพิทักษ์สัตว์แห่งโลก" เป็นตัวแทนประชาชนยื่น ร่าง พ.ร.บ.ช้างไทย ฉบับภาคประชาสังคมที่มีผู้สนับสนุนกว่า 15,000 คน แก่รัฐสภาตั้งแต่ปี 2565

ประเด็นหลัก คือ การกำหนดนิยามรูปแบบการทารุณกรรมช้างให้ชัดเจนและครอบคลุม และ การจัดตั้ง กองทุนช้างแห่งชาติ เพื่อให้ปางช้างทั่วประเทศปรับเปลี่ยนรูปแบบมาสู่การเป็นปางช้างที่เป็นมิตรกับช้าง แต่ที่ผ่านมายังไม่มีความคืบหน้าในขั้นตอนการพิจารณาร่าง พ.ร.บ.ฉบับนี้แต่อย่างใด

ช้างกินอาหารอยู่ในป่าอย่างสบายใจ เป็นภาพที่นักท่องเที่ยวต่างชาติ ต้องเดินเท้า และ ปีนเขา เกือบครึ่งชั่วโมง เพื่อเข้าไปสังเกตพฤติกรรมของช้างในปางช้างชิล ต.แม่วิน อ.แม่วาง จ.เชียงใหม่

แม้ไม่มีบริการ ขี่ช้าง อาบน้ำ สัมผัส หรือ ให้อาหารช้างโดยตรง แต่ปางช้างชิล กลับมีชาวต่างชาติใช้บริการเป็นจำนวนมาก เพราะที่นี่ เป็นปางช้างเพียงไม่กี่แห่ง ที่เป็นมิตรต่อช้างอย่างแท้จริง นักท่องเที่ยวชาวเบลเยียมที่เข้ามาเลี้ยงช้างกล่าวว่า เมื่อเปรียบเทียบกัน คุณจะเห็นช้าง พวกมันดูมีความสุขที่ได้อยู่ในธรรมชาติ สามารถหากินเองได้ ไปได้ทุกที่ที่ต้องการ มีสภาพแวดล้อมที่ค่อนข้างดี

คิดว่ามันเป็นทางเลือกที่ดีกว่าในการส่งเสริมอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในสภาพแวดล้อมแบบนี้
แทนที่จะนำช้างเข้าสู่เมือง ให้นักท่องเที่ยวได้ดู

การท่องเที่ยวที่เป็นมิตรต่อช้าง คือ เทรนด์ใหม่ที่นานาชาติให้ความสำคัญ เพราะเบื้องหลังของปางช้างทั่วไป คือ การฝึกช้าง ที่ใช้ความรุนแรง และ บังคับช้างให้มีพฤติกรรมที่ไม่เป็นธรรมชาติ ที่สำคัญ คือ ลดความเสี่ยงของนักท่องเที่ยว และ ควาญ จากการถูกช้างทำร้าย