แม้จะไม่มีบริการขี่ช้าง หรือให้นักท่องเที่ยวได้อาบน้ำ และให้อาหารช้างโดยตรง แต่นักท่องเที่ยวต่างชาติจำนวนมาก ยังให้ความสนใจเลือกใช้บริการ ปางช้างชิล ใน ต.แม่วิน อ.แม่วาง จ.เชียงใหม่ หนึ่งในกิจการปางช้างที่เป็นมิตรต่อช้าง
เมื่อนักท่องเที่ยวเดินทางมาถึง มัคคุเทศก์จะชี้แจงข้อมูลกิจกรรมที่นักท่องเที่ยวจะได้เรียนรู้ ก่อนจะเดินเท้าเข้าไปยังจุดที่ช้างอาศัยอยู่
วันนี้ช้าง 3 เชือก กินอาหารบริเวณเชิงเขา มัคคุเทศก์จึงนำนักท่องเที่ยวปีนขึ้น-ลงเขา เข้าไปชมช้างแบบเว้นระยะห่าง และพยายามรบกวนช้างให้น้อยที่สุด
วิทยา สุริยธรรมคุณ มัคคุเทศก์ เล่าว่า นักท่องเที่ยวที่มาใช้บริการ ต้องการเห็นช้างที่อยู่ในธรรมชาติ โดยจะช่วยอธิบายลักษณะนิสัยของช้างแต่ละตัวที่ไม่เหมือนกัน และอาหารที่ช้างชอบกิน
นักท่องเที่ยวที่มามีความคาดหวังที่ไม่เหมือนกัน แต่ส่วนใหญ่อยากเห็นช้างเป็นอิสระ ได้เห็นช้างแสดงพฤติกรรมเป็นธรรมชาติ และ ไม่มีเรื่องของบังคับช้าง
ขณะที่ Vinciane Prudhomme นักท่องเที่ยวชาวเบลเยียม บอกว่า ประทับใจกับประสบการณ์ ที่ "ช้างชิลล์" ถือเป็นประสบการณ์ที่น่าประทับใจมากที่ได้เห็นช้างในป่าจริงๆ แล้วไม่ได้เข้าใกล้ชิดกับช้างมากเกินไป โดยรวมแล้วช้างก็ดูผ่อนคลายมากๆ และ พอใจกับประสบการณ์ครั้งนี้มาก
เช่นเดียวกับ Elaine Wong นักท่องเที่ยวชาวอเมริกันที่บอกว่า ช้างดูมีความสุขที่ได้อยู่ในธรรมชาติ สามารถหากินเองได้ ไปได้ทุกที่ที่ต้องการ มีสภาพแวดล้อมที่ค่อนข้างดี
ฉันคิดว่ามันเป็นทางเลือกที่ดีกว่าในการส่งเสริมอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในสภาพแวดล้อมแบบนี้ แทนที่จะนำช้างเข้าสู่เมืองให้นักท่องเที่ยวได้ดู
ดริญญา โตตระกูล ผู้จัดการโครงการสัตว์ป่า องค์กรพิทักษ์สัตว์แห่งโลก เล่าว่า การท่องเที่ยวช้างปัจจุบันในภาพรวม ยังเป็นลักษณะการใช้ช้างเพื่อความบันเทิงของมนุษย์ แต่กระบวนการฝึกช้างยังมีการใช้ความรุนแรง และกิจกรรมที่มีอยู่ก็ไม่ใช่พฤติกรรมตามธรรมชาติของช้าง
องค์กรพิทักษ์สัตว์แห่งโลก จึงพยายามปรับเปลี่ยนการท่องเที่ยวของปางช้างให้เป็นมิตรต่อช้างมากขึ้น ซึ่งผลดีไม่ใช่แค่สวัสดิภาพของช้างที่ดีขึ้น แต่ยังตอบโจทย์ในเรื่องของความปลอดภัยของนักท่องเที่ยวที่ไม่ต้องมีปฏิสัมพันธ์โดยตรงกับช้าง รวมทั้งตอบโจทย์ในเรื่องของการทำธุรกิจด้วย
หลังโควิด-19 คลี่คลาย และการท่องเที่ยวกลับมา ปางช้างชิล สามารถที่จะฟื้นฟูสภาพคล่องทางด้านเศรษฐกิจ กลับมามีนักท่องเที่ยวถึงจุดคุ้มทุนแล้วก็มีผลกำไร ตั้งแต่เดือนมกราคมปีที่แล้วมาจนถึงปัจจุบัน แสดงให้เห็นว่า กระแสการท่องเที่ยวแบบเป็นมิตรต่อช้าง มีความต้องการจริงๆ ในหมู่นักท่องเที่ยว
ปัจจุบันประเทศไทย มีปางช้างที่เป็นมิตรต่อช้าง 10 แห่ง กระจายอยู่ในทั่วประเทศ เช่นที่ จ.เชียงใหม่ จ.สุโขทัย จ.พิษณุโลก จ.กาญจนบุรี และ จ.กระบี่
รานงาน : พยุงศักดิ์ ศรีวิชัย ผู้สื่อข่าวอาวุโสไทยพีบีเอส ศูนย์ข่าวภาคเหนือ