เรือธงสกัดสีเทา “กาสิโนครบวงจร” พลุไฟรัฐบาลจุดแก้เศรษฐกิจ

ปัดฝุ่นเปิดพิมพ์เขียวอีกรอบ บ่อนกาสิโนถูกกฎหมายผ่าน "สถานบันเทิงครบวงจร" หรือเอนเตอร์เทนเมนท์ คอมเพล็กซ์ (Entertainment Complex) หลังคณะกรรมาธิการ (กมธ.) วิสามัญพิจารณาศึกษาการเปิดสถานบันเทิงครบวงจร (Entertainment Complex) เพื่อแก้ปัญหาการพนันผิดกฎหมายและเพื่อประโยชน์ด้านเศรษฐกิจของประเทศ สภาผู้แทนราษฎร ที่ นายจุลพันธ์ อมรวิวัฒน์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลัง ในฐานะประธานกรรมาธิการฯ ได้เสนอร่าง พ.ร.บ.สถานบันเทิงครบวงจร พ.ศ...เพื่อเสนอประกอบรายงานผลการพิจารณาศึกษาญัตติ เรื่องการเปิดสถานบันเทิงครบวงจร จะเสร็จแล้วก็ตาม

ปฏิเสธไม่ได้ว่า ความพยายามในการทำบ่อนกาสิโน ให้ถูกกฎหมายในประเทศไทย มีมาตลอด แต่ไม่ประสบความสำเร็จ เนื่องจากที่ผ่านมามีทั้งเสียงคัดค้านและสนับสนุน และเหตุปัจจัยต่างๆ จนกระทั่งต่อมาปี 2566 พรรคเพื่อไทย ได้มีการนำเสนอให้เป็นหนึ่งในนโยบายเรือธง เพื่อหวังกระตุ้นเศรษฐ กิจการท่องเที่ยว และนำเม็ดเงินเข้าจากต่างประเทศ

นายจุลพันธ์ อมรวิวัฒน์ รมช.คลัง ในฐานะประธานคณะกรรมาธิการ (กมธ.) วิสามัญพิจารณาศึกษาการเปิดสถานบันเทิงครบวงจร (Entertainment Complex)

แม้ครั้งนี้จะมีผลการศึกษาชัดเจนจาก สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง กระทรวงการคลัง (สศค.) และกรมสรรพสามิต เมื่อช่วงต้นเดือน มี.ค.2567 ระบุว่า หากมีการเปิดสถานบันเทิงครบวงจรที่มีบ่อนกาสิโนถูกกฎหมายรวมอยู่ด้วย จะทำให้นักท่องเที่ยวเพิ่มมากขึ้น และจะทำให้มีการเก็บภาษีรายได้ภาษีสรรพสามิต ภาษีการเปิดสถานบริการต่าง ๆ เช่น อาบอบนวด สนามกอล์ฟ สนามม้า ฯลฯ อาจส่งเสริมให้เศรษฐกิจมีการขยายตัวมากขึ้น

โดยผลการศึกษายังระบุอีกว่า สำหรับสิ่งที่จะเกิดในเชิงบวกจากการทำบ่อนคาสิโนถูกกฎหมาย คือ การสนับสนุนภาคการท่องเที่ยว การสร้างงาน เพิ่มรายได้จากภาษีการพัฒนาเมือง สร้างความนิยมและชื่อเสียง ส่วนผลกระทบเชิงลบ ที่เลี่ยงไม่ได้ นอกจากการเกิดปัญหาอาชญากรรมที่เพิ่มขึ้นแล้ว คงหนีไม่พ้นการโยกย้ายของแรงงานต่างถิ่น และผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

ขณะที่กรมสรรพสามิต ประเมินการเปิดสถานบันเทิงครบวงจรที่มีบ่อนกาสิโนถูกกฎหมายจะสร้างรายได้ขั้นต่ำ 10% เข้าประเทศเพิ่มประมาณ 12,265 ล้านบาท

พลิกร่าง พ.ร.บ.สถานบันเทิงครบวงจร

หากพลิกร่างรายงาน พ.ร.บ.สถานบันเทิงครบวงจร พ.ศ... ตามที่นายจุลพันธ์ ระบุ พบว่าขณะนี้ร่างพร.บ.ดังกล่าวได้ส่งให้สภาพิจารณาแล้ว คาดว่าในวันที่ 28 มี.ค.2567 จะมีการพิจารณา หากสภาเห็นชอบก็จะส่งต่อให้ ครม.ให้พิจารณาตามขั้นตอน และต้องรอดูว่า ครม.จะมีมติออกมาอย่างไร

ซึ่งสภาผู้แทนราษฎรจะมีการลงมติรับรองรายงานฯ และส่งให้คณะรัฐมนตรี (ครม.) พิจารณาอีกครั้ง ในช่วงเดือนเมษายน 2567 นี้ จากนั้นจึงจะเสนอเข้าสภาฯ ในสมัยประชุมหน้า เพื่อรอดูท่าทีของ สส.ฝ่ายรัฐบาล และฝ่ายค้านว่า มีความเห็นอย่างไร

แม้ดูเหมือนร่าง พ.ร.บ.สถานบันเทิงครบวงจร พ.ศ... จะดูเหมือนมีความคืบหน้าไปมากและมีแนวโน้มว่า ในอนาคตประเทศไทยคงหลีกเลี่ยงไม่พ้นที่จะมีบ่อนกาสิโนเกิดขึ้น เนื่องจากมีรายงานและผลการศึกษามารองรับแล้วก็ตาม

แต่นายเศรษฐา นายกรัฐมนตรีและ รมว.คลัง ยอมรับว่า การเปิดกาสิโนถูกกฎหมายในประเทศไทย ต้องใช้เวลาอีกนาน กว่าจะแล้วเสร็จ ขณะนี้ให้ว่าไปตามกลไกสภาผู้แทนราษฎร

อย่างไรก็ตาม หากสำรวจร่างพ.ร.บ.สถานบันเทิง ฯจะพบว่า มีถึง 10 หมวด 68 มาตรา โดยมีจะคณะอนุกรรมาธิการพิจารณา 2 คณะ ประกอบด้วย คณะกรรมการนโยบายการประกอบธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร มีนายกรัฐมนตรี เป็นประธาน มีอำนาจหน้าที่กำหนดนโยบาย การอนุมัติ เพิกถอนใบอนุญาต กำหนดพื้นที่ประกอบธุรกิจ กำหนดประเภทธุรกิจ หลักเกณฑ์ เงื่อนไข อัตราค่าธรรมเนียม และอื่นๆ พ.ร.บ.ธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร

และคณะกรรมการบริหารสถานบันเทิงครบวงจร ประกอบด้วย ผู้ทรงคุณวุฒิ ปลัดกระทรวงที่เกี่ยวข้อง เลขาธิการปปง., ผบ.ตร. ซึ่งจะมีอำนาจหน้าที่พิจารณาเรื่องร้องเรียนเกี่ยวกับการประกอบธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร และอื่นๆ โดยให้มีสำนักงานกำกับการประกอบธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร (กมธ.) เป็นฝ่ายเลขานุการ

หลักการสำคัญ ตามรายงานของกรรมาธิการ คือ การจัดองค์กรและการประกอบธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร ได้กำหนดและวางแนวทางพื้นที่ที่เหมาะสม เช่น กำหนดให้มีการประมูลใบอนุญาต ยาวถึง 20 ปี และต่อใบอนุญาตได้คราวละไม่เกิน 5 ปี พื้นที่ที่จะเปิดคาสิโนถูกกฎหมาย ต้องอยู่ห่างจากสนามบินในรัศมี ไม่เกิน 100 กิโลเมตร จาก สนามบินสุวรรณภูมิ ดอนเมือง อู่ตะเภา

และต้องครอบคลุม 17 จังหวัด ภาคกลางและภาคตะวันออก จังหวัดท่องเที่ยวหลัก 22 จังหวัด รวมทั้งพื้นที่ตามแนวชายแดนรวม 22 จังหวัด อาจจะเป็นในเขต กทม. และเขตพัฒนาเศรษฐกิจพิเศษ เช่น เขตพัฒนาพิเศษภาคตะวันออก EEC เมืองหลักท่องเที่ยว

ส่วนองค์ประกอบของการจัดตั้ง Entertainment Complex ครบวงจรขนาดใหญ่ ถ้าใช้พื้นที่ขนาด 10-30 ล้านตารางเมตร เงินลงทุนประมาณ 8,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 280,000 ล้านบาท มีการจ้างงานที่ 30,000 คน ระยะเวลาการก่อสร้าง 5-10 ปี สร้างงานในพื้นที่ได้ประมาณ 2-3 แสนคน ดึงดูดนักท่องเที่ยวเข้าประเทศได้ประมาณ 20 ล้านคนต่อปี สามารถจัดเก็บภาษีได้ 1.7-2.4 พันล้านดอลลาร์สหรัฐต่อปี หรือประมาณ 59,500-84,000 ล้านบาท

โดยคุณสมบัติของผู้ประกอบการที่จะจัดตั้งกาสิโน ถูกกฎหมาย ต้องเป็นนิติบุคคล จดทะเบียน ในไทย และจะต้องมีทุนจดทะเบียน ชำระเต็มไม่น้อยกว่า 10,000 ล้านบาท พร้อมผังบริเวณ อาคาร รูปแบบ แผนประกอบธุรกิจ โครงสร้างองค์กร แหล่งเงินทุน ผู้บริหาร ผู้ถือหุ้น

ซึ่งสถานบันเทิงครบวงจรที่รัฐบาลจะอนุญาตให้มีกาสิโนถูกกฎหมาย ได้กำหนดไว้ 12 ประเภท เช่น  ห้างสรรพสินค้าครบวงจร โรงแรมระดับ 5 ดาว ร้านอาหารและบาร์ ศูนย์ประชุมหรือสถานที่จัดนิทรรศการขนาดใหญ่ ศูนย์สุขภาพครบวงจร สนามกีฬา ยอร์ชและครูซซิ่งคลับ สถานที่เล่นเกม สระว่ายน้ำและสวนน้ำ สวนสนุก พื้นที่สำหรับส่งเสริมวัฒนธรรมไทยและสินค้า OTOP กิจการอื่น ๆ ตามที่คณะกรรมการบริหารกำหนด

เสนอตั้งภาษีกาสิโน-เก็บภาษีสรรพากรขั้นบันได

นอกจากนี้ ผลการศึกษาของคณะกรรมาธิการ ยังระบุอีกว่าควรมีการตั้งภาษีกาสิโนขึ้นมา โดยเฉพาะเพื่อเก็บกับผู้ประกอบการธุรกิจสถานบันเทิงครบวงจร โดยคิดจากรายได้ขั้นต้นจากการเล่นพนัน (Gross Gambling Revenue ; GGR) คือ รายได้หลังการหักค่าใช้จ่ายเบื้องต้นที่ผู้ประกอบการได้จากผู้เล่น อำนาจในการกำหนดอัตราภาษีอยู่ที่คณะกรรมการนโยบายฯ

โดยรัฐอาจตั้งอัตราภาษีระดับต่ำในช่วงแรก เพื่อดึงดูดการลงทุน และขึ้นอัตราภาษีให้มีระดับที่สูงขึ้นในระยะกลางและระยะยาวตามลำดับ นอกจากนี้ยังควรมีการเก็บภาษีสรรพากรขั้นบันได ถือเป็นนโย บายภาษีสรรพากร และการจัดเก็บรายได้ นำมาใช้เทียบเคียงจากกฎหมายของต่างประเทศ

เช่น ผู้เล่นควรได้รับการยกเว้นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ส่วนผู้ประกอบการอาจเก็บภาษีโดยใช้ฐานภาษี GGR เช่น มีรายรับรวมจากการเล่นเกม GGR 0-20 ล้านบาท อัตราภาษี ร้อยละ20, รายรับรวมจากการเล่นเกม GGR มากกว่า 20-40 ล้านบาท อัตราภาษี ร้อยละ 25 หรือรายรับรวมจากการเล่นเกม GGR 40 ล้านบาทขึ้นไป อัตราภาษี ร้อยละ30

จากกรณีศึกษาในประเทศสิงคโปร์พบว่า สถานบันเทิงครบวงจร สร้างผลกระทบทางเศรษฐกิจต่อสิงคโปร์ได้อย่างมีนัยสำคัญคือ ดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศได้ กว่า 300,000 ล้านบาท การจ้างงานที่มีรายได้สูงมากกว่า 20,000 ตำแหน่ง การเพิ่มรายได้ภาคการท่องเที่ยวมากกว่าร้อยละ 47 เทียบกับก่อนการสร้างสถานบันเทิงครบวงจร

และสร้างผลกระทบทางเศรษฐกิจต่อ GDP สิงคโปร์ประมาณร้อยละ 2 คิดเป็นมูลค่ากว่า 240,000 ล้านบาท เป็นต้น ซึ่งรัฐบาลสิงคโปร์สามารถจัดเก็บภาษี และนำเงินเข้ากองทุนเพื่อบำบัดและเยียวยาผู้ที่ได้รับผลกระทบ และปราบปรามการพนันที่ผิดกฎหมาย

หนุนพนันท้องถิ่นถูก กม.-สกัดเงินพนันออนไลน์ไหลออก

นอกจากนี้คณะกรรมาธิการฯ (กมธ.) ชุดนี้ยังมีข้อเสนอแนะ และข้อสังเกตควรพิจารณายกระดับการเล่นพนันของท้องถิ่น เช่น ไก่ชน ปลากัด วัวชน ม้าแข่ง ให้ขึ้นสู่การแข่งขันในระดับชาติ และควรส่งเสริมให้กีฬาที่เป็นวัฒนธรรมไทย เช่น มวยไทย ให้ขึ้นมาเป็นการพนันที่ถูกกฎหมาย เป็น Soft Power ที่ทำให้คนทั่วโลกได้รู้จักมวยไทย ซึ่งที่ผ่านมามีการเล่นพนันอย่างแพร่หลายผ่านระบบออนไลน์

และหากมีการเปิดกาสิโนถูกกฎหมายโดยให้เล่นในระบบออนไลน์ การกระจายรายได้จะไม่เกิดประสิทธิภาพ มีปัญหาในการจัดเก็บรายได้เข้ารัฐ สุ่มเสี่ยงต่อการที่เว็บไซต์การพนันจะนำไปใช้ประโยชน์ และทำให้เงินรั่วไหลไปยังต่างประเทศ

ข้อมูลจากสำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) ระบุว่า สังคมไทยกับการพนันไม่สามารถแยกออกจากกันได้ โดยข้อมูลของประเทศเพื่อนบ้านที่มีการอนุญาตให้ตั้งกาสิโน พบคนไทย เดินทางออกไปเล่นการพนัน และเล่นออนไลน์ ทำให้เกิดปัญหาฟอกเงินมากขึ้น ปัจจุบันนิยมใช้ทรัพย์สินดิจิทัล เช่น คริปโตเคอร์เรนซี่ และเมื่อได้ทรัพย์สินจากการกระทำผิด จะใช้วิธีแปลงเงินสดเป็นเงินดิจิทัลผ่านผู้ค้าส่วนบุคคล ซึ่งยังไม่มีกฎหมายควบคุม ทำให้เวลาจับกุม มักไม่พบทรัพย์สินจากการกระทำความผิด

ข้อมูลจาก ปปง.ระบุอีกว่า ที่ผ่านมาทรัพย์สินในประเทศไทยมีการรั่วไหลออกนอกประเทศเดือนละ 1,000 ล้านบาท ส่วนใหญ่จะเป็นทรัพย์สินที่มาจากการพนัน และปปง.มองว่า หากไทยจะเปิดสถานบริการที่มีกาสิโน เช่นเดียวกับ สิงคโปร์ มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ ซึ่งมีกฎหมายบังคับใช้อย่างเข้มงวด ไม่ว่าจะเป็นการออกใบอนุญาต หรือการเน้นเป้าหมายที่นักท่องเที่ยวเป็นหลัก

แต่ในกรณีที่เป็นพลเมืองของประเทศตนเองเข้ามาเล่น ต้องมีคุณสมบัติครบถ้วน ถือเป็นตัวอย่างที่ดีที่ประเทศไทยจะนำแบบอย่างประเทศเพื่อนบ้าน แต่ส่วนที่ต้องแก้ไข คือมาตรการทางกฎหมายทิศทางการเงินที่แปลงเป็นทรัพย์สินดิจิทัล โดยเฉพาะบัญชีม้าในการทำธุรกรรม ปัจจุบันมีการประมาณการว่า มีบัญชีม้าอยู่ 3 แสนบัญชี

แม้จะรัฐบาลจะเดินหน้าจุดพลุไฟลูกใหญ่ ในการทำกาสิโนครบวงจรเพื่อหวังแก้ปัญหาพนันผิดกฎหมาย และล้วงเงินในกระเป๋านักท่องเที่ยวให้ออกมาใช้จ่าย หากต้องไม่ลืมว่า โลกไร้พรมแดนทุกวันนี้ การพนันออนไลน์ได้เข้าไปแทรกซึมอยู่ในทุกแพลตฟอร์มของโลกโซเชียล และเอนเตอร์เทนเมนท์ คอมเพล็กซ์ ครบวงจร จะช่วยสกัดทุนเทาและเงินสีเทาได้จริงหรือ