ThaiPBS North จะพามาทำความรู้จักกองกำลังติดอาวุธหลักๆที่เคลื่อนไหวและเป็นคู่ขัดแย้งกับรัฐบาลเมียนมา หรือกองกำลังชาติพันธุ์ด้วยกันเอง ไม่นับรวมกองกำลังพิทักษ์ประชาชน (PDF) โดยเริ่มจาก รัฐคะฉิ่น รัฐยะไข่ รัฐฉาน และรัฐชิน
รัฐคะฉิ่น
กองทัพเอกราชคะฉิ่น KIA เคลื่อนไหวในรัฐคะฉิ่น
กองทัพเอกราชคะฉิ่น หรือ กะชีน /KIA จัดว่าเป็นหนึ่งในกองกำลังชาติพันธ์ติดอาวุธที่เข้มแข็งกลุ่มหนึ่งในเมียนมา โดย KIA เป็นหน่วยงานด้านการทหาร ขององค์การเอกราชคะฉิ่น KIO ซึ่งเป็นกลุ่มทางการเมืองของชาติพันธุ์คะฉิ่นในเมียนมาตอนเหนือ มีนายพลเอ็น บัน ละ เป็นผู้นำและเป็นประธานองค์กรเอกราชคะฉิ่น
ทั้งนี้กองทัพเอกราชคะฉิ่น ได้ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2504 วัตถุประสงค์เพื่อเป็นตอบโต้ต่อกองทัพเมียนมา หลังนายพลเนวิน ก่อรัฐประหาร เป้าประสงค์ของ KIA/KIO คือต่อสู้เพื่อความเป็นเอกราช และสิทธิในการปกครองตนเอง
กองทัพชนชาติไตแดง SNA เคลื่อนไหวในรัฐคะฉิ่น
ก่อตั้งเพิ่งตั้งเมื่อเดือนมกราคม 2559 ไม่นามมานี้เอง ในช่วงที่ชาติพันธุ์ในเมียนมาตื่นตัวขอมีพื้นที่ปกครองตนเอง วัตถุประสงค์เพื่อดูแลและป้องกันผลประโยชน์ของชาติพันธ์ไตแดง ประมาณ 300,000 คนในภาคสะกายและรัฐคะฉิ่น ทั้งนี้ SNA เป็นกองกำลังอิสระที่ยังไม่ได้เซ็นสัญญาหยุดยิงทั่วประเทศ (NCA) กับรัฐบาลเมียนมา และไม่ได้เข้าไปร่วมในกลุ่ม FPNCC ที่มีกองทัพสหรัฐว้า UWSA เป็นแกนนำ
รัฐยะไข่
กองทัพปลดปล่อยโรฮิงญาแห่งอาระกัน ARSA
เป็นกองกำลังติดอาวุธของชาวมุสลิมโรฮิงญา ที่เริ่มรวมตัวกันหลังเกิดความขัดแย้งรุนแรงระหว่างชาวโรฮิงญากับประชากรส่วนใหญ่ในรัฐยะไข่ เมื่อ พ.ศ 2555 ต่อมา และเปลี่ยนมาใช้ชื่อ ARSA ในเดือนตุลาคม 2559
ARSA ปฏิบัติการทางทหาราในเขตอำเภอบูตีด่อง จังหวัดหม่องดอ ,อำเภอระเตด่อง จังหวัดซิตต่วย และตามพื้นที่ชายแดนประเทศเมียนมา-บังกลาเทศ จนถึง ฝั่งตะวันตกของแม่น้ำนาฟ เขตประเทศบังกลาเทศ
กองทัพปลดปล่อยอาระกัน ALA (เคลื่อนไหวในพื้นที่บางส่วน)
กองทัพ ALA ก่อตั้งมายาวนาน 50 ปี และเป็น 1 ใน 8 กลุ่มติดอาวุธชาติพันธุ์ที่ลงนามหยุดยิงกับรัฐบาลเมียนมาเมื่อเดือนตุลาคม ปี 2558
กองทัพอาระกัน AA
เป้าหมายหลักของกองทัพอาระกันคล้ายกับของกองกำลังชาติพันธุ์อื่น นั่นคือ เรียกร้องสิทธิในการปกครองตนเอง และกันกองทัพเมียนมาออกไปจากพื้นที่ของตน
กองทัพอาระกันก่อตั้ง ประมาณ 10 กว่าปีที่ผ่านมา ได้มีการจัดการที่ดีทำให้กองทัพเข้มแข็ง ผู้นำของกองทัพอาระกัน คือนาย Twan Myat Naing นอกจากรัฐยะไข่ AA ยังมีพื้นที่ปฏิบัติการในรัฐกะฉิ่น รัฐฉาน รัฐชิน รวมทั้งในเขตชายแดนเมียนมา-บังกลาเทศด้วย
รัฐฉาน
กองทัพสหรัฐว้า UWSA
กองทัพสหรัฐว้า United Wa State Army มีพื้นที่ของตนเองที่ทำขอตกลงกับรัฐบาลเมียนมาคือ เขตปกครองพิเศษที่ 2 หรือเป็นที่รู้จักว่า เขตปกครองตนเองว้า นอกจากนี้ยังมีพื้นที่อิทธิพลในเขตภาคเหนือติดชายแดนจีน และทางภาคใต้-ตะวันออกของรัฐฉาน ติดกับประเทศไทย โดยกองทัพสหรัฐว้า แยกตัวออกจากพรรคคอมมิวนิสต์พม่าเมื่อวันที่ 17 เมษายน 2532
กองทัพสหรัฐว้า เป็นกองกำลังติดอาวุธชาติพันธุ์ที่ใหญ่และแข็งแกร่งอันดับต้นๆที่ในเมียนมา อาวุธส่วนใหญ่จัดซื้อจากประเทศจีน ขณะเดียวกันกองทัพว้า ยังเป็นแกนนำกองกำลังติดอาวุธชาติพันธุ์ 7 กลุ่มในภาคเหนือของรัฐฉาน ที่ไม่ได้เซ็นสัญญาหยุดยิงทั่วประเทศกับรัฐบาลเมียนมาในสมัยประธานาธิบดี “อูเต็งเส่ง” ในนาม กลุ่ม“FPNCC” (Myanmar Peace Commission and Federal Political Negotiation Consultative Committee )
กองทัพปลดปล่อยชาติตะอาง TNLA
กองทัพตะอาง TNLA เป็นหน่วยงานทางทหารของกลุ่มแนวร่วมปลดปล่อยรัฐปะหล่อง PSLF เดิมกองทัพตะอางใช้ชื่อว่า กองทัพปลดปล่อยรัฐปะหล่อง (Palaung State Liberation Organization/Army หรือ PSLO/A) หลังทำข้อตกลสงบศึกกับรัฐบาลในปี พศ. 2005 และสลายตัวในปี พศ. 2548
แต่หลังจากนั้นกลุ่มผู้สนับสนุน และผู้บริหารกองทัพปลดปล่อยรัฐปะหล่องเดิมบางส่วนที่ไม่เห็นด้วยกับแนวทางสงบศึก ได้ก่อตั้งกองทัพตะอาง และ แนวร่วมปลดปล่อยรัฐปะหล่อง ขึ้นมาใหม่เพื่อต่อสู้เพื่อเรียกร้องเอกราชของชาวตะอาง อีกครั้ง
กองทัพพันธมิตรประชาธิปไตยแห่งชาติเมียนมา หรือ กองทัพโกก้าง/โกกั้ง MNDAA
โกก้าง เดิมเคลื่อนไหวในพื้นที่เขตปกครองพิเศษโกกั้ง ทางตอนเหนือของรัฐฉานติดกับชายแดนจีน แต่ถูกในกลุ่มยึดอำนาจจนต้องหนีไปเคลื่อนไหวในแนวชายแดนประเทศจีน แต่เป็นที่รู้จักกันอีกครั้งจากปฏิบัติการ 1027 บุกยึดเขตปกครองพิเศษโกกั้ง และเมืองเล้ากาย์จากกองทัพเมียนมา
กองทัพโกก้าง หรือ กองทัพพันธมิตรประชาธิปไตยแห่งชาติเมียนมา MNDAA (Myanmar National Democratic Alliance Army) ปัจจุบันมี เผิง เต๋อเหริ่น ลูกชาย เผิง จายเซิน ผู้นำที่ถูกยึดอำนาจเป็นผู้นำ ทั้งนี้ประชากร และประชากรส่วนใหญ่ในเขตปกครองพิเศษโกก้าง เป็นกลุ่มชาติพันธุ์โกก้าง หรือชาวจีนฮั่นที่
องค์กรปลดปล่อยชาติปะโอ PNLO
องค์การปลดปล่อยชาติปะโอ/กองกำลังปลดปล่อยแห่งชาติปะโอ PNLO มีผู้นำคือ พ.อ.ขุนตู่เหร่ง ประธานกลุ่ม ซึ่งมีกองบัญชาการที่มั่นที่บ้านหมาก ตำบลกั่นตูโหลง เมืองหมอกไหม่ จังหวัดลางเคอ รัฐฉานตอนใต้
กองกำลังปลดปล่อยแห่งชาติปะโอ PNLA
เป็นกองกำลังที่แยกตัวออกจากองค์กรแห่งชาติปะโอ นำโดย ขุนอ่องคำถี่ เป้าหมายต้องการพื้นที่ปกครองของชาติพันธ์ปะโอ
กองทัพรัฐฉานเหนือ SSA/SSPP
กองทัพรัฐฉาน SSA (Shan State Army) เป็นกองทัพที่ตั้งขึ้นเมื่อปี 1964 เพื่อต่อต้านกองทัพเมียนมาในรัฐฉาน ต่อมาเมื่อวันที่ 16 สิงหาคม 1971 ภายใต้องค์กรทางการเมือง พรรคก้าวหน้า นำโดย พลเอกป่างฟ้า ได้รับการสนับสนุนจากกองทัพสหรัฐว้า UWSA ที่ตั้งกองบัญชาการใหญ่ อยู่ที่บ้านไฮ รัฐฉาน
กองทัพรัฐฉานใต้ SSA/RCSS
เป็นกองกำลังติดอาวุธอีกกลุ่มของชาติพันธุ์ไทใหญ่ ที่ถือว่าเข้มแข็งอันดับต้นๆในบรรดากองกำลังชาติพันธ์ กองทัพรัฐฉานใต้ SSA เป็นกองกำลังภายใต้องค์กรทางการเมือง คือสภาเพื่อการกอบกู้รัฐฉาน RCSS ผู้นำคือ พลเอกยอดศึก
กองทัพรัฐฉานใต้ มีฐานที่มั่นตรงข้ามประเทศไทย 5 ฐานสกองบัญชาการสูงสุดดอยไตแลง ตรงข้ามอำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน , ฐานที่มั่นดอยมู่งเมือง ตรงข้ามอำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน , ฐานที่มั่นดอยดำ ตรงข้ามอำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ , ฐานกองบัญชาการกองพลน้อย 727 ดอยสามสิบ อยู่ตรงข้ามอำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ ,ฐานที่มั่นกองบัญชาการควบคุมพื้นที่ 1 ดอยก่อวัน ตรงข้ามอำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย โดยพื้นที่มั้นทั้ง 5 แห่ง มีโรงเรียน วัด โรงพยาบาล สถานีวิทยุ และหมู่บ้านของชาวบ้านที่อพยพมาจากพื้นที่ในรัฐฉาน
สหภาพประชาธิปไตยลาหู่ LDU
เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่เคลื่อนไหวเพื่อให้มีพื้นที่ปกครองเป็นของตนเอง และได้ลงนามในข้อตกลงหยุดยิงทั่วประเทศกับรัฐบาลเมียนมา NCA เมื่อวันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2018
กองทัพอาระกัน AA เคลื่อนไหวทางทหารในบางพื้นที่ตอนบนรัฐฉาน
รัฐชิน
แนวร่วมแห่งชาติชิน (CNF)
ประมาณ พ.ศ. 2532 กลุ่มชาติพันธุ์ชิน ได้ก่อตั้งองค์กรแนวร่วมแห่งชาติชินดำเนินการปฏิวัติ เพื่อเป็นศูนย์กลางของ กองกำลังติดอาวุธที่มีหลายกลุ่มคือ กองกำลังป้องกันดินแดนชิน (Chinland Defence Force-CDF) และกองกำลังชนกลุ่มน้อย Chin National Army (CNA) ซึ่งเป็นกองกำลังเครือข่ายของกลุ่มแนวร่วมปลดปล่อยแห่งชนชาติชิน (CNF)
กองทัพอาระกัน (AA)
กองทัพอาระกันมีอายุประมาณ 10 กว่าปี เป้าหลายหลักคือ เรียกร้องสิทธิในการปกครองตนเอง และให้กองทัพเมียนมาออกไปจากพื้นที่ของตน มีพื้นที่ทางทหารในรัฐกะฉิ่น รัฐยะไข่ รัฐฉาน รัฐชิน รวมทั้งในเขตชายแดนเมียนมา-บังกลาเทศด้วย
เขตสะกาย
กองทัพชนชาติไตแดง (SNA)
ตั้งขึ้นเมื่อเดือนมกราคม พศ. 2559 ในยุคชาติพันธุ์ตื่นตัวเรียกร้องมีพื้นที่ของตนเอง และคุ้มครองชาวไตแดงในภาคสะกายและรัฐคะฉิ่น ที่มีกว่า 300,000 คน เป็นกองกำลังไม่ได้เซ็นสัญญาหยุดยิงทั่วประเทศ NCA และไม่ได้เข้าไปร่วมในกลุ่ม FPNCC
วันพรุ่งนี้ Thai PBS North จะรวบรวม กองกำลังชาติพันธ์ุที่แหลือ รวมทั้งการวางกำลัง ของกองทัพเมียนมา และกองกำลังพิทักษ์ประชาชน PDF มาให้รับทราบเพื่อเป็นฐานข้อมูลต่อไป
รายงาน:ทีมศูนย์ข่าวภาคเหนือ