เหตุการณ์สถานบันเทิงย่านบางใหญ่ จ.นนทบุรี ถ่ายรูปลูกค้าพร้อมบัตรประชาชน จนทำให้ผู้เข้าใช้บริการผวาและหวั่นจะถูกนำข้อมูลไปใช้ผิดกฎหมาย จึงรวมตัวกันไปลงบันทึกประจำวันที่ สภ.บางใหญ่
การกระทำดังกล่าวมีคำถามตามมาว่า เข้าข่ายผิดกฎหมายหรือไม่ และใครบ้างที่มีอำนาจขอตรวจบัตรประชาชนได้
- ถ่ายรูปข้อมูลบัตรประชาชน ผิด PDPA หรือไม่? เจ้าของมีสิทธิแค่ไหน
- "บัตรประชาชน" ใช้อย่างไรปลอดภัย หากข้อมูลหลุดจะเกิดอะไรขึ้น?
นายจิรวัฒน์ ดุษฎีธารางกูร ผู้อำนวยการส่วนบัตรประจำตัวประชาชน กรมการปกครอง ให้ข้อมูลกับ "ไทยพีบีเอสออนไลน์" ว่า สถานบันเทิงหรือร้านที่เข้าข่ายเป็นสถานบริการที่มีลูกค้าเข้าไปใช้บริการ สามารถตรวจบัตรประชาชนเพื่อคัดกรองเกณฑ์อายุผู้เข้าใช้ให้เป็นไปตามกฎหมายกำหนด โดยเป็นหน้าที่ของพนักงานหรือเจ้าหน้าที่ของร้านที่ได้รับมอบหมาย
สถานบริการทำได้แค่ตรวจบัตรเท่านั้น ไม่มีอำนาจเก็บข้อมูลหรือถ่ายรูปบัตรประชาชนของผู้ใช้บริการเก็บไว้
ส่วนผู้มีอำนาจตรวจบัตรประชาชนตามกฎหมาย คือ พนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจชั้นผู้ใหญ่ ปลัดอำเภอและข้าราชการตำรวจที่มียศตั้งแต่ "ร้อยตำรวจตรี" หรือเทียบเท่าขึ้นไป สามารถตรวจบัตรประชาชนภายในเขตอำนาจหน้าที่ ตามกฎหมายว่าด้วยบัตรประจำตัวประชาชน
ขณะที่การตั้งด่านตรวจที่มีพนักงานฝ่ายปกครองหรือมีตำรวจ สมาชิกกองอาสารักษาดินแดน และเจ้าหน้าที่กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายใน จะมีอำนาจตรวจบัตรประชาชนในฐานะเป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตรเฉพาะในด่านตรวจเท่านั้น
แต่หากมีตำรวจเรียกตรวจบัตรประชาชนนอกด่านตรวจ จะต้องเป็นตำรวจยศร้อยตำรวจตรีหรือเทียบเท่าขึ้นไป รวมถึงปลัดอำเภอและพนักงานฝ่ายปกครองในเขตอำนาจของตนเองเช่นกัน
ส่วนตำรวจที่มียศต่ำกว่าร้อยตำรวจตรี ไม่สามารถขอตรวจบัตรประชาชนได้ เนื่องจากกฎหมายกำหนดกรอบขอบเขตอำนาจเอาไว้ แต่จะให้สิทธิตรวจได้เฉพาะในด่านตรวจเท่านั้น
สำหรับหน่วยงานราชการมีการกำหนดระเบียบไว้ว่าการขอรับบริการต่าง ๆ จะต้องใช้บัตรประชาชนในการพิสูจน์ยืนยันตัวตน ซึ่งเจ้าหน้าที่มีสิทธิขอตรวจสอบได้
ส่วนกรณีภาคเอกชน ห้าง ร้านค้า สามารถขอดูบัตรประชาชนได้หรือไม่นั้น ผอ.ส่วนบัตรประจำตัวประชาชน กล่าวว่า หากเป็นภาคเอกชนจะขึ้นอยู่กับความยินยอมระหว่างผู้ถือบัตร แต่หากนำข้อมูลไปใช้ผิดเงื่อนไขหรือผิดวัตถุประสงค์ที่ได้ทำนิติกรรมต่อกัน หรือนำข้อมูลไปขายต่อ ก่อให้เกิดความเสียหายต่อเจ้าของบัตรก็สามารถแจ้งความดำเนินคดีได้
เอกชน ห้าง ร้าน ถ้าจะถ่ายรูปบัตรประชาชน ต้องได้รับความยินยอมจากเจ้าของบัตร
ผอ.ส่วนบัตรประจำตัวประชาชน ย้ำเตือนว่า หากประชาชนทำธุรกรรม หรือเอกชน ห้าง ร้าน ต้องการขอสำเนาบัตรประชาชนไว้ เจ้าของบัตรต้องเขียนวัตถุประสงค์ที่นำไปใช้ให้ชัดเจนว่าใช้เพื่อการใด อย่าเซ็นแต่คำว่าสำเนาถูกต้องลอยๆ เพราะจะเป็นช่องทางให้กลุ่มมิจฉาชีพนำไปใช้ในทางที่ผิดได้
คำสั่งมหาดไทยแต่งตั้ง "เจ้าพนักงานตรวจบัตร"
ทั้งนี้ คำสั่งกระทรวงมหาดไทยที่ 1496/2561 เรื่อง แต่งตั้งเจ้าพนักงานตรวจบัตร อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 23 แห่ง พ.ร.บ.บัตรประจำตัวประชาชน พ.ศ.2526 แต่งตั้งให้ผู้ดำรงตำแหน่งดังต่อไปนี้ เป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตรตาม พ.ร.บ.บัตรประจำตัวประชาชน พ.ศ.2526
1. ให้พนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจชั้นผู้ใหญ่ ปลัดอำเภอ และข้าราชการตำรวจ ซึ่งมียศตั้งแต่นายร้อยตำรวจตรีหรือเทียบเท่านายร้อยตำรวจตรีขึ้นไป เป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตรภายในเขตอำนาจหน้าที่
2. ให้พนักงานฝ่ายปกครองหรือตำรวจ สมาชิกกองอาสารักษาดินแดน และเจ้าหน้าที่กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายใน ซึ่งปฏิบัติงานอยู่ตามด่านตรวจที่ตั้งขึ้นโดยชอบด้วยกฎหมาย เป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตร เฉพาะในด่านตรวจนั้น
3. ในเขตของกรุงเทพมหานคร ให้ผู้อำนวยการเขต ผู้ช่วยผู้อำนวยการเขต หัวหน้าฝ่ายทะเบียน หัวหน้าฝ่ายปกครอง หัวหน้าฝ่ายเทศกิจ เจ้าพนักงานปกครอง และเจ้าพนักงานเทศกิจ เป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตร เฉพาะในเขตนั้น
4. ให้ปลัดเมืองพัทยา รองปลัดเมืองพัทยา หัวหน้าสำนักปลัดเมืองพัทยา หัวหน้าฝ่ายทะเบียนราษฎรและบัตรประจำตัวประชาชน หัวหน้าฝ่ายป้องกันและรักษาความสงบ นักจัดการงานทะเบียนและบัตร และนักจัดการงานเทศกิจ เป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตร เฉพาะในเมืองพัทยา
5. ให้ปลัดเทศบาล รองปลัดเทศบาล หัวหน้าสำนักปลัดเทศบาล ผู้อำนวยการกองทะเบียนราษฎรและบัตรประจำตัวประชาชน หัวหน้าฝ้าฝ่ายทะเบียนราษฎร หัวหน้าฝ่ายบัตรประจำตัวประชาชน หัวหน้าฝ่ายทะเบียนราษฎรและบัตรประจำตัวประชาชน หัวหน้าฝ่ายปกครอง หัวหน้าฝายป้องกันและรักษาความสงบ นักจัดการงานเทศกิจ นักจัดการงานทะเบียนและบัตร และหัวหน้าฝ้าย และข้าราชการตั้งแต่ระดับปฏิบัติการขึ้นไปหรือเทียบเท่า ซึ่งรับผิดชอบเกี่ยวกับงานทะเบียนราษฎร หรือบัตรประจำตัวประชาชน เป็นเจ้าพนักงานตรวจบัตรในเทศบาลนั้น
อ่านข่าว
เพจแฉ "สถานบันเทิงย่านนนทบุรี" ถ่ายบัตร ปชช.ลูกค้า ขายธุรกิจสีเทา