ไขความลับ "พระจันทร์เสี้ยว" ทำไมรอมฎอนทั่วโลกเริ่มไม่พร้อมกัน

"เดือนรอมฎอน" เป็นช่วงเวลาที่มีความสำคัญและศักดิ์สิทธิ์สำหรับชาวมุสลิมทั่วโลก ซึ่งเป็นช่วงที่ต้องอดอาหารและเครื่องดื่มตั้งแต่เช้าจนถึงพระอาทิตย์ตกดิน โดยในปี 2568 นี้ ความเริ่มต้นของรอมฎอนอาจจะมีความแตกต่างกันในแต่ละประเทศ เพราะการเริ่มต้นของเดือนรอมฎอนขึ้นอยู่กับการเห็นพระจันทร์เสี้ยวใหม่ในคืนที่ 29 ของเดือน ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่สามารถคาดการณ์ได้อย่างแม่นยำล่วงหน้า และมักจะเกิดขึ้นในเวลาใกล้เคียงกันในหลาย ๆ ประเทศ แต่ก็ยังคงมีความแตกต่างในแต่ละสถานที่

"พระจันทร์เสี้ยวใหม่" สัญญาณเริ่มต้นรอมฎอน

ปฏิทินอิสลามไม่ได้ติดตามดวงอาทิตย์ แต่จะติดตามรอบจันทรคติและข้างขึ้นข้างแรมของดวงจันทร์ การเริ่มต้นของเดือนรอมฎอนในศาสนาอิสลามนั้นมีการกำหนดโดยการมองเห็น "พระจันทร์เสี้ยวใหม่" หรือที่เรียกว่า Crescent Moon ซึ่งเป็นสัญญาณสำคัญที่บ่งบอกถึงการเริ่มต้นเดือนที่ 9 ของปีในปฏิทินอิสลาม

ที่สำคัญคือ การมองเห็นพระจันทร์เสี้ยวไม่ได้เกิดขึ้นพร้อมกันทุกที่ในโลก เพราะอาจมีอุปสรรคจากสภาพอากาศ เช่น เมฆหมอก หรือทัศนวิสัยที่ไม่ดี ทำให้บางพื้นที่มองเห็นได้ แต่บางพื้นที่กลับไม่สามารถมองเห็นได้เลย ส่งผลให้วันเริ่มต้นของรอมฎอนอาจไม่ตรงกันในแต่ละประเทศ

ในประเทศที่มีกฎระเบียบเกี่ยวกับการมองเห็นพระจันทร์เสี้ยว จะมีการตั้งคณะกรรมการหรือกลุ่มเฉพาะ ที่ได้รับมอบหมายให้ขึ้นไปบนที่สูงหรือชายหาด เพื่อรอเห็นพระจันทร์เสี้ยวใหม่หลังจากพระอาทิตย์ตกดิน หากมองเห็นก็จะประกาศให้เริ่มเดือนรอมฎอนได้ แต่หากไม่เห็น ก็ต้องรออีก 1 วัน ซึ่งทำให้การเริ่มต้นของรอมฎอนในบางประเทศอาจไม่ตรงกันเลย

ภาพประกอบข่าว

การคำนวณดาราศาสตร์ช่วยให้แม่นยำมากขึ้น

ในบางประเทศ เช่น ตุรกีและประเทศในโลกอาหรับบางประเทศ การเริ่มต้นรอมฎอนไม่ได้ขึ้นอยู่กับการมองเห็นพระจันทร์เสี้ยวด้วยตาเปล่าเท่านั้น แต่ยังมีการคำนวณทางดาราศาสตร์เพื่อทำนายว่าพระจันทร์เสี้ยวจะปรากฏเมื่อไร โดยใช้การคำนวณจากตำแหน่งของดวงจันทร์และโลก ซึ่งสามารถคำนวณได้ล่วงหน้า นอกจากนี้ยังมีเครื่องมือดาราศาสตร์ที่ช่วยทำให้การคำนวณแม่นยำยิ่งขึ้น การคำนวณเหล่านี้ช่วยให้มุสลิมสามารถเตรียมตัวได้อย่างถูกต้องและไม่ต้องรอลุ้นในวันสุดท้าย

แม้ว่าวิธีการคำนวณทางดาราศาสตร์จะได้รับการยอมรับจากนักวิชาการหลายคน แต่การมองพระจันทร์เสี้ยว ยังคงเป็นวิธีที่เป็นที่นิยมและใช้กันมากในบางพื้นที่ เนื่องจากเชื่อว่าการมองเห็นด้วยตาเปล่าเป็นวิธีดั้งเดิมที่เชื่อถือได้มากที่สุด

ภาพประกอบข่าว

ความแตกต่างสถานที่และเวลา

โลกของเรามีการแบ่งออกเป็น 24 โซนเวลา ซึ่งหมายความว่าพระอาทิตย์ตกในแต่ละพื้นที่ของโลกนั้นไม่ตรงกัน แม้ว่าในช่วงเวลาเดียวกันจะมีการมองพระจันทร์เสี้ยวเห็นได้ในบางพื้นที่ แต่บางประเทศอาจจะไม่สามารถมองเห็นได้ เนื่องจากอาจจะเกิดเหตุการณ์ทางธรรมชาติหรือสภาพอากาศที่ไม่เหมาะสม เช่น เมฆฝนหรือหมอกหนา ซึ่งทำให้ท้องฟ้าไม่ใสและทำให้ไม่สามารถมองเห็นพระจันทร์ได้ การมองเห็นพระจันทร์เสี้ยวจึงไม่สามารถเกิดขึ้นพร้อมกันทุกประเทศในโลก

ในซาอุดีอาระเบียซึ่งเป็นประเทศที่ศาสนาอิสลามได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นครั้งแรกโดย นบี มูฮัมหมัด ในศตวรรษที่ 7 คาดว่าดวงจันทร์ใหม่จะปรากฏให้เห็นในช่วงค่ำของวันที่ 28 ก.พ. ส่งผลให้รอมฎอนจะเริ่มขึ้นในวันเสาร์ที่ 1 มี.ค.2568 ห่างออกไปหลายพันไมล์ทางตะวันออกของซาอุดีอาระเบีย "อินโดนีเซีย" มุมการมองเห็นดวงจันทร์ที่แตกต่างกัน ก็คาดว่าจะเริ่มมีการสังเกตในวันอาทิตย์ที่ 2 มี.ค.2568

ภาพประกอบข่าว

การปฏิบัติในกลุ่มมุสลิมที่แตกต่างกัน

การเริ่มต้นเดือนรอมฎอนไม่ได้ขึ้นอยู่แค่กับการสังเกตการณ์พระจันทร์เสี้ยวเท่านั้น แต่ยังเกี่ยวข้องกับการตีความศาสนาในนิกายต่าง ๆ เช่น มุสลิมซุนนี และ มุสลิมชีอะห์ การแตกต่างทางนิกายมีผลต่อการตัดสินใจ เมื่อไรจะเริ่มต้นเดือนรอมฎอน ซึ่งมีการตีความการมองเห็นพระจันทร์เสี้ยวในมุมมองที่แตกต่างกัน เช่น มุสลิมซุนนีอาจจะเริ่มต้นรอมฎอนตามการสังเกตการณ์พระจันทร์เสี้ยวในวันหนึ่ง แต่ในขณะเดียวกันมุสลิมชีอะห์อาจจะเริ่มต้นในอีกวันหนึ่ง 

ความแตกต่างในวิธีการมองเห็นพระจันทร์เสี้ยว ทำให้เกิดวันที่เริ่มต้นเดือนรอมฎอนที่ต่างกันในบางกลุ่ม ถึงแม้จะมีเหตุผลทางศาสนาและวิธีการที่ต่างกันแต่ละกลุ่ม แต่สิ่งที่สำคัญคือความตั้งใจที่จะถือศีลอดและยึดมั่นในหลักคำสอนของศาสนา อันเป็นสิ่งที่มุสลิมทุกคนมีร่วมกัน

ภาพประกอบข่าว

รอมฎอนเริ่มต้นพร้อมครอบครัว-เครือข่ายทางสังคม

บางครั้งการเริ่มต้นเดือนรอมฎอนไม่ได้ขึ้นอยู่กับปัจจัยภายนอกเท่านั้น แต่ยังมีปัจจัยภายใน เช่น การเชื่อมโยงในครอบครัวหรือเครือข่ายทางสังคม ในบางชุมชนมุสลิมที่อาศัยอยู่ในต่างประเทศ เช่น ในประเทศสหรัฐอเมริกา อาจเลือกเริ่มต้นรอมฎอนตามวันที่ครอบครัวของพวกเขาในประเทศบ้านเกิด เช่น อินเดีย หรือ ปากีสถาน 

การปฏิบัติตามวันเริ่มต้นของรอมฎอนตามครอบครัวหรือเครือข่ายที่เชื่อมโยงกัน ช่วยให้มีความเข้าใจและความเชื่อมโยงกับชุมชนใหญ่ โดยไม่ถูกจำกัดอยู่แค่ในเขตเวลาหรือสถานที่ที่อาศัยอยู่ ความผูกพันในครอบครัวทำให้เกิดความสุขในช่วงเดือนรอมฎอน และการถือศีลอดร่วมกันเสริมสร้างความสัมพันธ์ที่ดีในครอบครัวและสังคม

ภาพประกอบข่าว

ความแตกต่างจากเส้นศูนย์สูตรจนถึงขั้วโลก

แม้ว่าในทางเทคนิคการเริ่มต้นเดือนรอมฎอนไม่ได้ขึ้นอยู่กับภูมิศาสตร์ แต่ความแตกต่างทางภูมิศาสตร์ในบางพื้นที่ทำให้การปฏิบัติรอมฎอนมีความท้าทายมากขึ้น โดยเฉพาะในพื้นที่ที่อยู่ใกล้ขั้วโลกเหนือ ขั้วโลกใต้ ซึ่งมีช่วงเวลากลางวันที่ยาวนานอย่างสุดขีดในฤดูร้อน และมืดสนิทในฤดูหนาว

สำหรับมุสลิมในประเทศที่ใกล้ขั้วโลก เช่น สวีเดน ฟินแลนด์ และ แคนาดา อาจเผชิญกับช่วงเวลากลางวันที่ยาวนานมากจนไม่สามารถถือศีลอดได้ตามปกติ บางชุมชนในพื้นที่เหล่านี้จึงเลือกที่จะใช้เวลาตามมักกะห์ (Makkah) หรือใช้เวลามาตรฐานที่มีการกำหนดในสถานที่ที่ไม่ต้องเผชิญกับความยาวของวันยาวนานเกินไป ซึ่งช่วยให้การถือศีลอดไม่เป็นภาระมากจนเกินไปสำหรับมุสลิมที่อาศัยอยู่ในพื้นที่เหล่านี้

ภาพประกอบข่าว

ที่มา : CNN 

อ่าาข่าวเพิ่ม : 

"รอมฎอน" เดือนแห่งศรัทธา มุสลิมทั่วโลกร่วมละหมาด-ทำความดี

“กัณวีร์” ถาม “ใครจะเชื่อ อุยกูร์อยากกลับจีน”