"บ้านปลายนาสวน" ต.นาสวน อ.ศรีสวัสดิ์ จ.กาญจนบุรี หมู่บ้านกะเหรี่ยงที่สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น อาศัยพื้นที่ป่าและอ่างเก็บน้ำกาญจนบุรีเป็นแหล่งพักพิง ทั้งยังก็เป็นแหล่งเห็ดหลากชนิด เช่นเห็ดโคน เห็ดเผาะ เห็ดขอน โดยเฉพาะช่วงต้นฤดูฝนนั้น เป็นช่วงฤดูกาลของ "เห็ดเผาะ" ออกมาให้ชาวบ้านได้เก็บกิน เพราะที่นี่มีป่าเต็งรังที่เหมาะกับการเจริญเติบโตของเห็ดชนิดนี้ "ผู้ช่วยวิช" วิชัย ประสิทธิ์สิงห์ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านและเป็น "นักเก็บเห็ด" ของหมู่บ้านแห่งนี้ เล่าให้ฟังว่าวิธีการหากินที่พึ่งพิงธรรมชาติเช่นนี้มีมายาวนาน เริ่มต้นจากที่ชาวบ้านหากินเอง และมีรายได้เลี้ยงดูครอบครัว ซึ่งการหาเห็ดเผาะนั้นต้องมากันเป็นกลุ่ม เพราะบางทีต้องเดินทางไกลเป็น 10 กิโลเมตร…การหาเห็ดต้องสังเกตอากาศฟ้าฝน ส่วนอุปกรณ์ที่สำคัญในการหาเห็ดนั่นก็คือ "ช้อนตักเห็ด" ที่ชาวบ้านประยุกต์ขึ้นมา โดยใช้ทัพพี, ช้อน มาผูกด้ามไม้ยาวประมาณ 100 เซนติเมตร เพื่อสะดวกในการยืนตักเห็ด หากวันไหนโชคดีมีฝนตกน้ำฝนจะไหลลงมาจากเนินเขา ทำให้เกิดเป็นสายเห็ดไหลลงมารวมกัน เห็ดก็จะมากองอยู่กันเป็นกลุ่มก้อนทำให้เก็บได้ง่ายดาย วิธีการเก็บเห็ดก็คือเดินตามสายเห็ดนั่นคือ เมื่อเจอเห็ด 1 ดอกบริเวณไหน ก็หมายความว่าบริเวณนั้น ๆ ก็จะมีสายเห็ดอยู่ ปัจจุบันเนื่องจากเห็ดเผาะเป็นที่ต้องการของตลาดจึงมีคนที่เดินทางมาจากนอกพื้นที่ ชาวบ้านจึงมีกติการ่วมกันว่าต้องใช้อุปกรณ์ให้เหมาะสม เพื่อไม่เป็นการทำลายเชื้อเห็ดคนที่มาทีหลังจะได้เก็บได้ด้วย นอกจากนี้ยังมีกติการ่วมกันเรื่องต้องไม่ทำลายต้นไม้ ไม่ทำลายทรัพยากรที่ป่าไม้ เพราะหากป่าไม้หายไป การทำมาหากินก็ต้องจบลงด้วย เพราะเห็ดชนิดต่าง ๆ นั้นจะอาศัยร่มไม้ในการเติบโตด้วย การหาเห็ดเผาะของชาวบ้านที่นี่นั้น นอกจากเป็นการหาเพื่อเอามาขายแล้ว ยังเกี่ยวข้องกับเรื่องราววิถีดั้งเดิมที่มีอยู่คือ เมื่อถึงหน้าเห็ดชาวบ้านที่แถบนี้จะมาหาเห็ดเพื่อไปทำอาหาร ดังนั้นเราจึงเจอบางคนที่เดินเข้าป่ามาหาเห็ดเผาะ เพียงเพราะอยากเอาไปแกงป่าสัก 1 หม้อ หรือ ทำให้กับพ่อแม่ที่ชอบทานเห็ดชนิดนี้ ในขณะที่บางกลุ่มก็รู้สึกว่าการมาหาเห็ดนั้นเป็นกิจกรรมที่สนุก เพราะนอกจากจะได้เห็ดติดไม้ติดมือไปแล้ว ยังได้ชื่นชมกับบรรยากาศที่ไม่สามารถหาซื้อที่ไหนในป่าแห่งนี้ด้วย
ติดตามในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 21 กันยายน 2563 เวลา 21.00 - 21.30 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
วิถีคนเก็บเห็ดเผาะ บ้านปลายนาสวน ต.นาสวน อ.ศรีสวัสดิ์ จ.กาญจนบุรี
"บ้านปลายนาสวน" ต.นาสวน อ.ศรีสวัสดิ์ จ.กาญจนบุรี หมู่บ้านกะเหรี่ยงที่สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น อาศัยพื้นที่ป่าและอ่างเก็บน้ำกาญจนบุรีเป็นแหล่งพักพิง ทั้งยังก็เป็นแหล่งเห็ดหลากชนิด เช่นเห็ดโคน เห็ดเผาะ เห็ดขอน โดยเฉพาะช่วงต้นฤดูฝนนั้น เป็นช่วงฤดูกาลของ "เห็ดเผาะ" ออกมาให้ชาวบ้านได้เก็บกิน เพราะที่นี่มีป่าเต็งรังที่เหมาะกับการเจริญเติบโตของเห็ดชนิดนี้ "ผู้ช่วยวิช" วิชัย ประสิทธิ์สิงห์ ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้านและเป็น "นักเก็บเห็ด" ของหมู่บ้านแห่งนี้ เล่าให้ฟังว่าวิธีการหากินที่พึ่งพิงธรรมชาติเช่นนี้มีมายาวนาน เริ่มต้นจากที่ชาวบ้านหากินเอง และมีรายได้เลี้ยงดูครอบครัว ซึ่งการหาเห็ดเผาะนั้นต้องมากันเป็นกลุ่ม เพราะบางทีต้องเดินทางไกลเป็น 10 กิโลเมตร…การหาเห็ดต้องสังเกตอากาศฟ้าฝน ส่วนอุปกรณ์ที่สำคัญในการหาเห็ดนั่นก็คือ "ช้อนตักเห็ด" ที่ชาวบ้านประยุกต์ขึ้นมา โดยใช้ทัพพี, ช้อน มาผูกด้ามไม้ยาวประมาณ 100 เซนติเมตร เพื่อสะดวกในการยืนตักเห็ด หากวันไหนโชคดีมีฝนตกน้ำฝนจะไหลลงมาจากเนินเขา ทำให้เกิดเป็นสายเห็ดไหลลงมารวมกัน เห็ดก็จะมากองอยู่กันเป็นกลุ่มก้อนทำให้เก็บได้ง่ายดาย วิธีการเก็บเห็ดก็คือเดินตามสายเห็ดนั่นคือ เมื่อเจอเห็ด 1 ดอกบริเวณไหน ก็หมายความว่าบริเวณนั้น ๆ ก็จะมีสายเห็ดอยู่ ปัจจุบันเนื่องจากเห็ดเผาะเป็นที่ต้องการของตลาดจึงมีคนที่เดินทางมาจากนอกพื้นที่ ชาวบ้านจึงมีกติการ่วมกันว่าต้องใช้อุปกรณ์ให้เหมาะสม เพื่อไม่เป็นการทำลายเชื้อเห็ดคนที่มาทีหลังจะได้เก็บได้ด้วย นอกจากนี้ยังมีกติการ่วมกันเรื่องต้องไม่ทำลายต้นไม้ ไม่ทำลายทรัพยากรที่ป่าไม้ เพราะหากป่าไม้หายไป การทำมาหากินก็ต้องจบลงด้วย เพราะเห็ดชนิดต่าง ๆ นั้นจะอาศัยร่มไม้ในการเติบโตด้วย การหาเห็ดเผาะของชาวบ้านที่นี่นั้น นอกจากเป็นการหาเพื่อเอามาขายแล้ว ยังเกี่ยวข้องกับเรื่องราววิถีดั้งเดิมที่มีอยู่คือ เมื่อถึงหน้าเห็ดชาวบ้านที่แถบนี้จะมาหาเห็ดเพื่อไปทำอาหาร ดังนั้นเราจึงเจอบางคนที่เดินเข้าป่ามาหาเห็ดเผาะ เพียงเพราะอยากเอาไปแกงป่าสัก 1 หม้อ หรือ ทำให้กับพ่อแม่ที่ชอบทานเห็ดชนิดนี้ ในขณะที่บางกลุ่มก็รู้สึกว่าการมาหาเห็ดนั้นเป็นกิจกรรมที่สนุก เพราะนอกจากจะได้เห็ดติดไม้ติดมือไปแล้ว ยังได้ชื่นชมกับบรรยากาศที่ไม่สามารถหาซื้อที่ไหนในป่าแห่งนี้ด้วย
ติดตามในรายการซีรีส์วิถีคน วันจันทร์ที่ 21 กันยายน 2563 เวลา 21.00 - 21.30 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
ซีรีส์วิถีคน
หมอลำขอข้าว อาชีพที่ยังดำรงอยู่ด้วยน้ำใจ
ฉันให้เธอให้...แลกเปลี่ยนสร้างสุข บ้านสระแก้ว ต.สระแก้ว อ.เปือยน้อย จ.ขอนแก่น
หมู่บ้านโบราณ เกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย
บุญคุณต้นโหนด อ.สทิงพระ จ.สงขลา
เกลือสินเธาว์ มรดกจากผืนดิน บ้านหนองเทา ต.นาแก อ.คำเขื่อนแก้ว จ.ยโสธร
วิถี "คนเหนือเขื่อน" บ้านอูมฮวม ต.บ้านนา อ.สามเงา จ.ตาก
วิถี "เกษตรและเกลือโบราณ" เกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย
"มรดกวัวควาย" บ้านบึง ต.ดอนแรด อ.รัตนบุรี จ.สุรินทร์
“นางหาบ” สืบทอดวิถีบุญ บ้านแสงภา อ.นาแห้ว จ.เลย
วิถี "คนริมน้ำอิรวดี" ประเทศเมียนมา
วิถีคนเก็บเห็ดเผาะ บ้านปลายนาสวน ต.นาสวน อ.ศรีสวัสดิ์ จ.กาญจนบุรี
วิถีคนขายน้ำ บ้านวังน้ำเย็น ต.วังสะพุง อ.วังสะพุง จ.เลย
วิถี "วัวเทียมเกวียน" บ้านป่าหัด ต.ม่วงตึ๊ด อ.ภูเพียง จ.น่าน
วิถีคนเลี้ยงผึ้ง บ้านป่าไผ่ ต.ป่าไผ่ อ.ลี้ จ.ลำพูน
วิถีเรือขนทราย อ.เมือง จ.ปทุมธานี
วิถีคนเกาะกูด อ.เกาะกูด จ.ตราด
วิถี "คนหาปลา" ใน "ป่าพรุโต๊ะแดง"
วิถี "นายฮ้อย" บ้านโตนด ต.ระแงง อ.ศีขรภูมิ จ.สุรินทร์
"ซูเปอร์มาร์เก็ตธรรมชาติบ้านท่าเลน" บ้านท่าเลน ต.เขาทอง อ.เมือง จ.กระบี่
เรื่องเก่าในเมืองใหญ่ ซ.วานิช 1 (สำเพ็ง), ซ.วานิช 2 (ตลาดน้อย) กรุงเทพมหานคร
มรดกห้างนา บ้านป่าแดง อ.เมือง จ.เพชรบูรณ์
วิถี “ทุเรียนลับแล” บ้านผามูบ ต.แม่พูล อ.ลับแล จ.อุตรดิตถ์
“จองพารา” วิถีแห่งความศรัทธา บ้านนาปลาจาด ต.ห้วยผา อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน
วิถีน้ำ "สายบุรี" บ้านโต๊ะโม๊ะ อ.สุคิริน จ.นราธิวาส
วิถีลูกหาบ หัวใจแห่งภูกระดึง บ้านศรีฐาน อ.ภูกระดึง จ.เลย
วิถีคนตีมีดโบราณ บ้านโนนหล่อ ต.หญ้าปล้อง อ.เมืองศรีสะเกษ จ.ศรีสะเกษ
วิถีคนป่าเมี่ยง บ้านขุนปั๋ง ต.แม่ปั๋ง อ.พร้าว จ.เชียงใหม่
วิถีชุมชนเรือนแพสะแกกรัง จ.อุทัยธานี
วิถีคลองในเมืองกรุง ชุมชนพูนบำเพ็ญ เขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร
วิถีหลากศาสนาของ “ชาวจีนยูนนาน” บ้านยาง ต.แม่งอน อ.ฝาง จ.เชียงใหม่
ซีรีส์วิถีคน
หมอลำขอข้าว อาชีพที่ยังดำรงอยู่ด้วยน้ำใจ
ฉันให้เธอให้...แลกเปลี่ยนสร้างสุข บ้านสระแก้ว ต.สระแก้ว อ.เปือยน้อย จ.ขอนแก่น
หมู่บ้านโบราณ เกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย
บุญคุณต้นโหนด อ.สทิงพระ จ.สงขลา
เกลือสินเธาว์ มรดกจากผืนดิน บ้านหนองเทา ต.นาแก อ.คำเขื่อนแก้ว จ.ยโสธร
วิถี "คนเหนือเขื่อน" บ้านอูมฮวม ต.บ้านนา อ.สามเงา จ.ตาก
วิถี "เกษตรและเกลือโบราณ" เกาะบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย
"มรดกวัวควาย" บ้านบึง ต.ดอนแรด อ.รัตนบุรี จ.สุรินทร์
“นางหาบ” สืบทอดวิถีบุญ บ้านแสงภา อ.นาแห้ว จ.เลย
วิถี "คนริมน้ำอิรวดี" ประเทศเมียนมา
วิถีคนเก็บเห็ดเผาะ บ้านปลายนาสวน ต.นาสวน อ.ศรีสวัสดิ์ จ.กาญจนบุรี
วิถีคนขายน้ำ บ้านวังน้ำเย็น ต.วังสะพุง อ.วังสะพุง จ.เลย
วิถี "วัวเทียมเกวียน" บ้านป่าหัด ต.ม่วงตึ๊ด อ.ภูเพียง จ.น่าน
วิถีคนเลี้ยงผึ้ง บ้านป่าไผ่ ต.ป่าไผ่ อ.ลี้ จ.ลำพูน
วิถีเรือขนทราย อ.เมือง จ.ปทุมธานี
วิถีคนเกาะกูด อ.เกาะกูด จ.ตราด
วิถี "คนหาปลา" ใน "ป่าพรุโต๊ะแดง"
วิถี "นายฮ้อย" บ้านโตนด ต.ระแงง อ.ศีขรภูมิ จ.สุรินทร์
"ซูเปอร์มาร์เก็ตธรรมชาติบ้านท่าเลน" บ้านท่าเลน ต.เขาทอง อ.เมือง จ.กระบี่
เรื่องเก่าในเมืองใหญ่ ซ.วานิช 1 (สำเพ็ง), ซ.วานิช 2 (ตลาดน้อย) กรุงเทพมหานคร
มรดกห้างนา บ้านป่าแดง อ.เมือง จ.เพชรบูรณ์
วิถี “ทุเรียนลับแล” บ้านผามูบ ต.แม่พูล อ.ลับแล จ.อุตรดิตถ์
“จองพารา” วิถีแห่งความศรัทธา บ้านนาปลาจาด ต.ห้วยผา อ.เมือง จ.แม่ฮ่องสอน
วิถีน้ำ "สายบุรี" บ้านโต๊ะโม๊ะ อ.สุคิริน จ.นราธิวาส
วิถีลูกหาบ หัวใจแห่งภูกระดึง บ้านศรีฐาน อ.ภูกระดึง จ.เลย
วิถีคนตีมีดโบราณ บ้านโนนหล่อ ต.หญ้าปล้อง อ.เมืองศรีสะเกษ จ.ศรีสะเกษ
วิถีคนป่าเมี่ยง บ้านขุนปั๋ง ต.แม่ปั๋ง อ.พร้าว จ.เชียงใหม่
วิถีชุมชนเรือนแพสะแกกรัง จ.อุทัยธานี
วิถีคลองในเมืองกรุง ชุมชนพูนบำเพ็ญ เขตภาษีเจริญ กรุงเทพมหานคร
วิถีหลากศาสนาของ “ชาวจีนยูนนาน” บ้านยาง ต.แม่งอน อ.ฝาง จ.เชียงใหม่