ตามรอย
เทคนิคการถ่ายภาพย้อนแสง ที่ใช้แสงสีส้มของอาทิตย์ยามเย็นเป็นฉากหลัง ทำให้เงาบันไดนาคเด่นชัด ถ่ายทอดความลี้ลับแห่งการมีอยู่ของพญานาคแห่งลุ่มน้ำโขง มุมมองของ ศุภรัตน์ แก่นจันทร์ ช่างภาพต่างถิ่นที่ได้สัมผัสความเชื่อของผู้คนในจ.หนองคาย แผ่นดินที่ถูกขนานนามว่า "นาคานคร" ด้วยมีเรื่องราวเล่าขาน เกี่ยวกับพญานาคมากที่สุดในเมืองไทย
ศุภรัตน์ เล่าว่า คนที่อยู่ เส้นทางแม่น้ำโขง จะมีความเชื่อเกี่ยวกับพญานาคกันมากทั้งฝั่งไทยและฝั่งลาว และยังไม่มีวิทยาศาสตร์อะไรมาพิสูจน์ได้ว่าจริงหรือไม่จริง แต่ว่าอย่างน้อยที่นี้เค้าศรัทธาในตรงนี้ เราก็ต้อง คือเราต้องให้เคารพกับเจ้าของสถานที่ว่า เขาศรัทธาในตรงนี้ค่ะ บางอย่างพิสูจน์ไม่ได้แต่ว่าเป็นความเชื่อของคน
สุขหัตถีนาค เนรมิตตนเป็นช้างพลายถือดอกไม้ทูลขอรอยพระบาทพระพุทธเจ้าไว้บูชา หนึ่งในพุทธตำนานเกี่ยวกับพญานาค เกิดเป็นศิลปะอันแปลกตา ของบันไดนาคหัวช้าง ที่วัดราชโพนเงิน อ.รัตนวาปี จังหวัดหนองคาย เช่นเดียวกับบันไดนาคหัวช้าง ที่วัดโพนสัน แขวงบอลิคำไซ ริมโขงฝั่งลาว ก็สร้างขึ้นจากความเชื่อเดียวกัน ตำนานพญานาคยังแพร่หลายในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เชื่อกันว่าเป็นผู้ปกปักษ์รักษาลำน้ำ
ทุกวันออกพรรษา ขึ้น 15 ค่ำ เดือน11 จ.หนองคายจะเนืองแน่นไปด้วยผู้คนที่มาชมปรากฎการณ์บั้งไฟพญานาค เชื่อกันว่าเหล่าพญานาคพร้อมใจจุดบั้งไฟถวายพระพุทธเจ้า หลังเสด็จกลับจากโปรดพระมารดา บนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ แม่น้ำโขงสายนี้จึงมีความหมายนอกจากใช้เลี้ยงชีวิต ยังผูกพันศรัทธาผู้คน 2 ฝั่งโขง ด้านเทา สุนันทนาม ชาวบ้าน อ.โพนพิสัย จ.หนองคาย บั๊งไฟพญานาคเนี่ย ถ้าปีไหนที่จุดประทัดอะไรเยอะๆ ดังๆอย่างงี้มัน จะไม่ค่อยขึ้น ถ้าว่าเราสงบๆอย่างงี้มันจะขึ้นเยอะ เพราะไม่ชอบเสียงรบกวนอย่างงี้
รังสรรค์ โทสาลี มัคคุเทศน์ท้องถิ่น อ.รัตนวาปี จ.หนองคาย บอกว่า ความเชื่อมันคล้ายๆกันนะสองฝั่งโขงเนี่ย เราก็ผูกพันกัน แต่ก่อนนอดีตตรงนี้จะเป็นจุดที่เราข้ามไปไหว้ ไหว้ตรงนี้โพนสันที่เรามองเห็นน่ะ ไปไหว้รอยพระบาทที่อยู่ข้างใน ซึ่งเขาจะมีงานประเพณีช่วงเดือนยี่ เริ่มจากสิบค่ำเดือนยี่ถึงสิบห้าค่ำเดือนยี่ จะมีชาวบ้านจากทั่วสารทิศเลยนะเนี่ย แล้วก็ข้ามไปทำบุญร่วมกัน
หลายภาพถ่าย ในนิทรรศการ หนองคายคมเลนส์ 100 ภาพเด่นริมฝั่งโขง ถ่ายทอดผ่านภาพพญานาคสัญลักษณ์ของจังหวัดหนองคาย จัดแสดงถึงสิ้นเดือนธันวาคมนี้ที่ศูนย์จำหน่ายสินค้าภูมิภาคลุ่มน้ำโขงและบริการท่องเที่ยว จังหวัดหนองคาย