แม้จะผ่านมานานกว่า 40 ปี แต่อินตา สิงขรณ์ ผู้ใหญ่บ้านหมากแข้ง ยังคงจำเหตุการณ์การสู้รบระหว่างตำรวจหน่วยปฏิบัติการณ์พิเศษกับกลุ่มคอมมิวนิสต์ที่ฐานปฏิบัติการบ้านหมากแข้ง ต.กกสะทอน อ.ด่านซ้าย จ.เลย ได้เป็นอย่างดี เขาเล่าว่าบ้านหมากแข้ง ซึ่งตั้งอยู่ในหุบเขาไม่ห่างจากภูหินร่องกล้า เป็นหมู่บ้านเดียวในขณะนั้นที่ไม่เข้าร่วมกับกลุ่มคอมมิวนิสต์จึงถูกโจมตีอย่างหนัก ทำให้เจ้าหน้าที่และชาวบ้านเสียชีวิตจำนวนมาก เฮลิคอปเตอร์ถูกยิงตกทับบ้านเรือนพังเสียหาย ชาวบ้านต้องอพยพหนีภัยการสู้รบ
ในปี พ.ศ.2519 สมเด็จพระเจ้าอยู่หัว มหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ซึ่งในขณะนั้นมีพระยศเป็นร้อยเอกสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามกุฎราชกุมาร ได้ประทับเฮลิคอปเตอร์ เสด็จพระราชดำเนินปฏิบัติหน้าที่คุ้มครองหมู่บ้าน ทรงประทับแรมในเต๊นท์และบัญชาการรบด้วยพระองค์เอง
"พระองค์ท่านทรงปฏิบัติเหมือนทหาร ตื่นตั้งแต่ตี 5 นอนตอนกลางคืนไม่มีผ้าห่ม ยังไม่ได้สรงพระพักตร์ก็ออกลาดตระเวน เสวยข้าวจี่ทาไข่กับปลาร้า ครั้งนั้นทำให้เรามีกำลังใจขึ้นเยอะ รู้สึกว่ารอดจากภัยคอมมิวนิสต์ รอดจากความตายแล้ว ก็พากันดีใจและภูมิใจเป็นอย่างยิ่ง" อินตา ผู้ใหญ่บ้านหมากแข้ง เล่า
พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่ทรงสู้รบกับกลุ่มคอมมิวนิสต์ด้วยพระปรีชาสามารถทางการทหาร โดยไม่หวั่นเกรงอันตรายได้สร้างขวัญกำลังใจให้กับตำรวจ ทหาร และชาวบ้านที่ร่วมเป็นอาสาสมัครสู้รบด้วยจิตใจที่ฮึกเหิม ทำให้สามารถปกป้องหมู่บ้านจากการโจมตีได้สำเร็จ ปัจจุบันฐานปฏิบัติการสู้รบแห่งนี้ได้รับการดูแลรักษา โดยกองทัพภาคที่ 3 ได้สร้างเป็นอุทยานเทิดพระเกียรติบ้านหมากแข้ง ซึ่งเป็นอนุสรณ์สถานที่พสกนิกรทุกหมู่เหล่าได้สำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ
นพ.ภักดี สืบนุการณ์ ผอ.โรงพยาบาลสมเด็จพระยุพราชด่านซ้าย จ.เลย เล่าว่า พระองค์ท่านมาประจำหน่วยทหารที่ จ.พิษณุโลก ทรงทราบว่าที่บ้านหมากแข้งมีการสู้รบ มีทหารเสียชีวิต เฮลิคอปเตอร์ที่จะมารับส่งทหารก็ถูกยิงตก ความทราบถึงพระองค์ท่าน ก็ทรงเสด็จพระราชดำเนินมายังบ้านหมากแข้งทันทีอย่างไม่ได้มีการนัดหมาย ทรงให้กำลังใจทหาร ชาวบ้าน ซึ่งขณะนั้นเสียขวัญพอสมควร
หมู่บ้านหมากแข้ง ในปัจจุบันได้รับการพัฒนาทั้งด้านการส่งเสริมอาชีพและได้รับพระมหากรุณาธิคุณให้สร้างโรงเรียนระดับประถมขึ้นเป็นแห่งแรกของตำบล แม้ในช่วงที่มีการสู้รบ อาคารเรียนได้รับความเสียหายจากระเบิด แต่สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชดำเนินอีกครั้ง เพื่อตรวจเยี่ยมครูและนักเรียน พระปรีชาสามารถด้านการทหารของพระองค์ จึงถือเป็นพลังสำคัญที่สร้างขวัญและกำลังใจในการต่อต่อสู้ กระทั่งการสู้รบกับคอมมิวนิสต์ สิ้นสุดลงในปี พ.ศ.2525 ทำให้เกิดความสงบสุขในหมู่บ้านจวบจนถึงปัจจุบัน
